วิทยาศาสตร์ ม. ปลาย ระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ (ตะลุยโจทย์) โดยครูวา
ทีมงานทรูปลูกปัญญา
|
06 ส.ค. 64
 | 22.9K views



ระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ

ระบบนิเวศ คือ ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งสิ่งแวดล้อมมีทั้งมีชีวิตและไม่มีชีวิต
โลกของสิ่งมีชีวิต (Biosphere) เป็นระบบนิเวศที่ใหญ่ที่สุด และเป็นระบบนิเวศที่มีความหลากหลายที่สุด

ระบบนิเวศ (Ecosystem) = กลุ่มสิ่งมีชีวิต (Community) + แหล่งที่อยู่ (Habitat)

 

ประชากร (Population) หมายถึงสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันอาศัยอยู่ที่อยู่เดียวกัน ในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งกลุ่มสิ่งมีชีวิต (Community) หมายถึงสิ่งมีชีวิตต่างๆชนิด อยู่ที่อยู่เดียวกัน ในช่วงเวลาใด เวลาหนึ่ง  แหล่งที่อยู่ (Habitat) หมายถึงบริเวณแหล่งที่อยู่หรือสถานที่ที่ใช้สำหรับการผสมพันธุ์

ชีวนิเวศ (Biome) หมายถึง ระบบนิเวศที่แบ่งตามเขตภูมิศาสตร์ เช่น ไบโอมป่าดิบชื้น ไบโอมทะเลทราย มีองค์ประกอบที่สำคัญ 2 ส่วนที่สัมพันธ์กัน คือ    
    1. องค์ประกอบทางกายภาพ หรือ องค์ประกอบที่ไม่มีชีวิต เช่น แสง ดิน น้ำ อุณหภูมิ 
    2. องค์ประกอบทางชีวภาพ หรือ องค์ประกอบที่มีชีวิต ได้แก่ คน พืช มอส เห็ด รา 

 

สิ่งมีชีวิตต่างๆ ในระบบนิเวศต่างมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ดังนี้

1. ผู้ผลิต (Producer) เช่น พืช สาหร่าย แบคทีเรียสีเขียว
2. ผู้บริโภค (Consumer) ได้แก่ ผู้บริโภคสัตว์(Carnivore) ผู้บริโภคพืช (Herbivore) ผู้บริโภคพืชและสัตว์ (Omnivore)
3. ผู้ย่อยสลายอินทรียสาร (Decomposer) ได้แก่ เห็ด รา แบคทีเรีย 

 

ห่วงโซ่อาหาร (food chain) คือการกินต่อกันเป็นทอด ๆ มีลักษณะเป็นเส้นตรง 
    เช่น    ผักกาด => หนอน => นก => มนุษย์

สายใยอาหาร(Food web) คือ การกินกันที่ซับซ้อน หรือ การถ่ายทอดพลังงานเคมีในรูป    อาหารระหว่างสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดมารวมกัน 

 

การถ่ายทอดพลังงานและการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศ

    การถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศ จะไหลไปในทิศทางเดียว โดยการกินกันเป็นทอดๆ แต่พลังงานจะสามารถถ่ายทอดได้เพียง 10% เท่านั้น ดังนั้นอีก 90% จะถูกใช้ในกระบวนการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด

 

การเปลี่ยนแปลงแทนที่ (Succession) หมายถึง ระบบนิเวศแรกเริ่ม เกิดจากการเปลี่ยนแปลง

     - กลุ่มสิ่งมีชีวิตบุกเบิกพวกแรก (Pioneer Species)
     - สังคมของสิ่งมีชีวิตขั้นสุด (Climax Community)