ในฐานะเส้นใย

• ไหมเป็นเส้นใยที่มีคุณสมบัติดีเหมาะแก่การทำเป็นเสื้อผ้า เพราะให้ความสบายความสวยงาม ดูเลอค่า และมีความทนทาน  ได้รับการยกย่องว่าเป็น ราชินีแห่งเส้นใย (Queen of Fibers)

• เส้นใยไหมมีความแข็งแรงสูง หากเทียบกับเส้นใยขนาดเดียวกับใยเหล็กแล้ว เส้นใยไหมมีความแข็งแรงกว่า   

• ความยาวของเส้นใยไหมประมาณ 700-1,700 เมตรต่อรังขึ้นอยู่กับพันธุ์ไหม  

• เส้นใยไหมมีความเหนียว 2.4 - 5.1 กรัม/เดนเยอร์  ทนต่อการยืดหดได้ดี เมื่อผ่านการซักผ้าจะหด แต่เมื่อดึงหรือรีดก็จะกลับเข้าสู่ขนาดเดิมได้

• เส้นใยไหมมีความละเอียด 11-12 ไมโครเมตร เมื่อเปรียบเทียบกับเส้นใยฝ้าย 16-20 ไมโครเมตร / เส้นใยลินิน 12-16 ไมโครเมตร / ขนสัตว์ 10-50 ไมโครเมตร  จะเห็นว่าเส้นใยไหมมีความละเอียดมากกว่าทำให้มีคุณภาพดีกว่า ให้ความนุ่มนวลต่อสัมผัส และจัดเข้ารูปได้ง่าย

• เส้นใยไหมมีรูปร่างหน้าตัดเป็นสามเหลี่ยมทำให้แสงถูกสะท้อนกลับออกมามาก รวมถึงเส้นใยไหมมีผิวหน้าที่เรียบและเป็นเส้นยาวต่อเนื่องทำให้เส้นใยไหมมีความมันวาวมากเป็นพิเศษ ขณะที่เส้นใยชนิดอื่นมีผิวหน้าขรุขระหรือเป็นแฉกแสงสะท้อนกลับได้น้อย ทำให้ความมันวาวน้อยลง

• เส้นไหมมีความแข็งแรงตั้งแต่ 4.8 จิกะปาสคาลขึ้นไป เมื่อเปียกความแข็งแรงจะลดลง 15-20% เมื่อเทียบกับเส้นไหมแห้ง  ยืดหยุ่นได้ตั้งแต่ 35% ขึ้นไป  และหดกลับคืนได้ 92%

• ไหมมีความทนต่อการเกิดเชื้อราได้ดี แมลงไม่กัดกินหากไม่มีสิ่งสกปรกติดอยู่ที่ผ้า

• เส้นไหมสามารถปรับอุณหภูมิอัตโนมัติได้ 15-25 องศาเซลเซียส ดังนั้นเมื่ออากาศร้อนใส่ผ้าไหมแล้วจะเย็นสบาย และเมื่ออากาศเย็นใส่ผ้าผ้าไหมแล้วจะอุ่นสบาย

• ผ้าไหมฟอกขาวมีความสามารถในการป้องกันรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) มีค่า UPFเท่ากับ 9.4

ในฐานะโปรตีน

ไหมประกอบด้วยโปรตีนหลัก 2 ชนิดคือ ไฟโบรอิน (Fibroin) และ เซริซิน (Sericin) 

• ไฟโบรอิน  เป็นโปรตีนที่มีคุณสมบัติเหมาะสมสำหรับประยุกต์ใช้ทางการแพทย์และเภสัชกรรมอย่างกว้างขวาง ไฟโบรอินถูกนำไปใช้ในงานวิศวกรรมเนื้อเยื่อ (tissue engineering) เพราะไฟโบรอินช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์กระดูก เซลล์ผิวหนัง เซลล์ประสาท  นอกจากนี้ยังใช้ในระบบนำส่ง (Delivery system) หรือห่อหุ้มยาและสารสำคัญหลากหลายชนิดเพื่อป้องกันการถูกทำลายโครงสร้างและหน้าที่ การควบคุมการปลดปล่อยยา (controlled drug delivery) และเทคโนโลยีนาโนชีวภาพ (bionanotechnology)

• เซริซิน หรือที่เรียกว่า กาวไหม จัดเป็นโปรตีนเชิงซ้อน (complex protein) เพราะมีคุณสมบัติที่โดดเด่นคือ เพิ่มความชุ่มชื้น ป้องกันรังสีอัลตราไวโอเลต  ต่อต้านอนุมูลอิสระได้ดี เนื่องจากมีแคโรทีนอยด์และฟลาโวนอยด์ในปริมาณสูง จึงเป็นโปรตีนที่มีคุณสมบัติเหมาะสมหลายประการที่สามารถนำไปใช้ในเครื่องสำอางเกี่ยวกับผิว เส้นผม เล็บ นอกจากนี้ยังนำไปเป็นสารแต่งเติมในอาหารและเครื่องดื่มต่างๆ ได้อีกด้วย

 โปรตีนไหมทั้ง 2 ประเภทนี้ประกอบด้วยกรดอะมิโนที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์ 16-18 ชนิด อาทิ    

• Glycine ช่วยบำรุงระบบประสาทส่วนกลางและระบบย่อยอาหาร มีส่วนช่วยปรับระดับน้ำตาลในเลือด 

• Serine จำเป็นสำหรับการเผาผลาญไขมัน เจริญเติบโตของเนื้อเยื่อและระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยในการสร้างเยื่อหุ้มรอบเส้นประสาทเพื่อป้องกันอันตรายในเส้นประสาท

• Glutamic acid   สารต้านอนุมูลอิสระหลักในร่างกาย ช่วยในการควบคุมโรคติดสุราเรื้อรัง ช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น บรรเทาอาการอ่อนเพลีย ซึมเศร้า เพิ่มไอคิว

• Tyrosine ช่วยแก้ไขอารมณ์ซึมเศร้า ช่วยคลายเครียด ช่วยฟื้นฟูความจำ ช่วยยับยั้งความอยากอาหาร  ช่วยกระตุ้นความรู้สึกเพิ่มแรงขับทางเพศ

การใช้ประโยชน์จากไหมในด้านต่างๆ และผลิตภัณฑ์

• ด้านเครื่องแต่งกาย | เสื้อผ้า กระโปรง ชุดราตรี สูท เนคไท ผ้าพันคอ ปลอกแขน ถุงมือ ถุงเท้า ถุงน่อง

• ด้านการตกแต่งบ้าน | เฟอร์นิเจอร์ โซฟา ผ้าม่าน ผ้าคลุมเตียง โคมไฟ

• ด้านการแพทย์ |  ผิวหนังเทียม พลาสเตอร์ปิดแผล คอนแทคเลนส์ เส้นเลือดเทียม เส้นเอ็นเทียม ฟิล์มบันทึกการทำงานของสมองเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์

• ด้านเภสัชกรรม | ยาลดความอ้วน  ยาป้องกันภูมิแพ้ ยาบำรุงสมอง ป้องกันอาการอัลไซเมอร์ เสริมสร้างการไหลเวียนของโลหิตให้ดีขึ้น เป็นยาอายุวัฒนะ (ถั่งเช่าจากหนอนไหม)

• ด้านความงาม | เครื่องสำอางต่างๆ เช่น สบู่ ครีมอาบน้ำ ลิปสติก ครีมกันแดด แป้ง ทรีทเมนต์ในสปา โลชั่น

• ด้านอาหารและเครื่องดื่ม | เป็นสารประกอบของอาหารต่างๆ เช่น หมูยอ ลูกชิ้นหมู ไส้กรอกอีสาน ไอศกรีม แป้งโดนัท บะหมี่ เครื่องดื่มดับกระหาย เครื่องดื่มชูกำลัง

• ด้านเทคโนโลยี | คอนกรีต พลาสติก ฉนวนกันความร้อน ฝ้าเพดาน ฟิล์มติดอาหารบอกวันหมดอายุ  ฟิล์มถนอมอาหารยืดอายุอาหารและยา

• ด้านดนตรี | ไหมเป็นแหล่งกำเนิดเสียงของเครื่องดนตรี ได้แก่ ซอด้วง ซอสามสาย ซออู้ จะเข้ ผีผา กู่เจิ้ง ฯลฯ

• ด้านศิลปะ | กระดาษใยไหม สร้อยคอรังไหม งานศิลปะจากไหม