ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมที่ทำ งานอดิเรก หรือแม้กระทั่งเรื่องการเรียน ทำไมควรเป็นเช่นนั้น ? หากคิดแบบภูมิปัญญาทั่วไปเลยก็คือ ก็เลือกทางนั้น ๆ แล้วก็ต้องรับผิดชอบสิ่งที่ตัวเองและทำให้ดีที่สุด ไม่งั้นก็จะถูกมองว่าเหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ เป็นคนเหลาะแหละและไม่มีจุดยืน แต่ในทฤษฎีทางจิตวิทยาแล้วก็มีแนวคิดที่แสดงให้เห็นว่า การที่ปล่อยให้วัยรุ่นสร้างทางเลือกด้วยตนเองนั้นเป็นการส่งเสริมการจูงใจภายใน (Intrinsic Motivation) ของวัยรุ่นที่สำคัญอย่างมาก
การจูงใจภายใน คือ ความต้องการหรือความปรารถนาที่แท้จริงของคนเราที่จะทำเป้าหมายที่ตนตั้งไว้ให้ประสบผลสำเร็จ การจูงใจภายในคือความงอกงามของชีวิตที่เอื้อให้คนพยายามทำให้ตนเองเติบโตและมีความก้าวหน้า ดังนั้นการปล่อยให้วัยรุ่นได้เลือกในสิ่งที่ตนเองอยากได้และอยากทำจริง ๆ จะเอื้อให้พวกเขามีความพยายาม มุมานะและอุตสาหะมากกว่าและยาวนานกว่า การให้ของล่อใจภายนอก (Extrinsic Motivation) ไม่ว่าจะเป็นวัตถุสิ่งของหรือแม้กระทั่งเงินทอง การเกิดการจูงใจภายในนี่แหละที่ทำให้วัยรุ่นพยายามอดทนสู้กับการให้ได้มาซึ่งความสำเร็จในทางเลือกที่ตัวเองเลือกเอง
เมื่อวัยรุ่นลองทำในสิ่งที่เขาเลือกแล้วสิ่งสำคัญต่อมาคือ ลองให้พวกเขาเผชิญกับวิกฤติหรือปัญหาในแต่ละช่วงของชีวิตบ้าง หากเราลองปล่อยให้วัยรุ่นได้ทำงานและลองผิดลองถูกบ้าง และเผชิญกับความผิดพลาดหรือความผิดหวังบ้าง ทำไมหรือ ? ความผิดหวังและความผิดพลาดเป็นเสมือนข้อมูลป้อนกลับที่จะทำให้พวกเขาได้ลองหันกลับมาประเมินตัวเองอีกครั้งว่าเขาชอบ ถนัดและมีศักยภาพในแต่ละเรื่องจริงหรือไม่และมากน้อยเพียงใด
ดังที่มาร์เซียเสนอว่าวัยรุ่นต้องได้เจอกับปัญหาหรือวิกฤติบ้างเพื่อที่พวกเขาจะได้หันกลับมาถามตัวเองอย่างจริงจังว่าเขาต้องการอะไรกันแน่และมีศักยภาพแต่ละด้านมากน้อยเพียงใด สิ่งสุดท้ายวัยรุ่นจะได้ตัดสินใจว่าเขายังจะสู้ต่อกับเป้าหมายเดิมที่ตั้งไว้ หรือปรับลดเป้าหมาย หรือเปลี่ยนเป้าหมายและแสวงหาตัวตนที่แท้จริงหรืออัตลักษณ์ที่แท้จริงอีกครั้ง
ว่ากันตามตรงแล้ว ตลอดช่วงชีวิตและประสบการณ์ที่ผู้เขียนพบมาสุดท้ายแล้วความสุขที่แท้จริงของคนเรามาจากสิ่งที่ง่ายที่สุดนั้นคือ ได้ทำในสิ่งที่อยากทำและได้เป็นในสิ่งที่อยากเป็น นั่นคือการมีอิสระภาพที่จะเลือกทางเดินของตัวเองและเป็นตัวของตัวเองที่แท้จริง การเข้าถึงตัวตนที่แท้จริงนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่มนุษย์ทุกคนปรารถนา เพราะสิ่งนี้ช่วยให้คนเราแสดงออกความเป็นตัวตนที่จริงแท้ มีความมั่นคงทางบุคลิกภาพ อุปนิสัยและความสามารถทางสังคมอีกมากมายตามมา
ผู้ใหญ่อย่างเราก็เคยได้ผ่านช่วงสำคัญนี้มาแล้ว และหลายคนคงเคยประสบปัญหาเช่นเดียวกันกับที่ลูกหลานของเรากำลังเผชิญอยู่ ผู้เขียนไม่เถียงเลยว่า “การอาบน้ำร้อนมาก่อน” ก็เป็นสิ่งสำคัญ เพราะประสบการณ์ของคนรุ่นเก่าก็มีคุณค่า หลายประสบการณ์ช่วยป้องกันความเสียหายและอันตรายที่อาจเกิดจึ้น แต่ในโลกยุคปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากมาย เช่น จะมีใครรู้ว่าอาชีพบางอาชีพที่ไม่คิดว่าจะมีในโลกก็เกิดขึ้นได้ อย่างเช่น ยูทูปเบอร์ แคสท์เกม เป็นต้น
ประสบการณ์เดิมในยุคของเราอาจไม่ตอบโจทย์คนยุคใหม่ โลกเปลี่ยนไปแล้วมันก็คงถึงเวลาที่เราจะปรับตัวและยอมรับความเปลี่ยนแปลงนั้น ลองปล่อยให้วัยรุ่นเลือกทางเดิน ส่งเสริมให้พวกเขาทำอย่างเต็มที่ในทางที่เลือก เรียนรู้ที่จะผิดพลาดและผิดหวัง หากลวิธีจัดการความผิดพลาดและผิดหวังด้วยตัวของพวกเขาเองบ้าง และเข้าถึงตัวตนที่แท้จริงของตัวเอง
เมื่อลูกต้องเลือกทางเดินของชีวิต Part 1
เมื่อลูกต้องเลือกทางเดินของชีวิต Part 2