ในเด็กเล็กอาจจะยังไม่เข้าใจว่าเงินมีค่าเท่าไรบ้าง แต่พ่อแม่สามารถบอกลูกได้ว่า เงินได้มาจากไหน พ่อแม่ต้อง ตั้งใจทำงานเก็บเงิน ไม่ใช่ได้มาง่าย ๆ เมื่อได้เงินมาแล้วก็ต้องรู้คุณค่าของเงิน ใช้เงินอย่างไรให้คุ้มค่า แม้ว่าเงินจะสามารถซื้อของที่ต้องการได้ แต่ก็ควรรู้ว่าอะไรจำเป็นไม่จำเป็น เพราะเงินที่ได้มานั้นมีวันหมดไป หากใช้โดย ไม่วางแผน
สอนให้เด็กรู้จักการเก็บออม โดยให้นำเงินที่เหลือจากค่าขนม มาหยอดกระปุกออมสินทุกวัน ฝึกจนเป็นนิสัยติดตัว และบอกเขาถึงประโยชน์ของการออมเงิน
ทำบัญชีรายรับรายจ่าย เริ่มจากให้เงินเขาเป็นรายวัน รายสัปดาห์ รายเดือน ตามความเหมาะสมของช่วงอายุเพื่อให้เขาได้บริหารจัดสรรค่าขนม สร้างนิสัยการทำบัญชีรายรับรายจ่าย เพื่อจะได้รู้พฤติกรรมการใช้เงินของเขาว่าใช้จ่ายไปกับค่าอะไรบ้าง เหลือเก็บเท่าไร ต่อไปจะได้บริหารวางแผนการใช้เงินของตัวเองได้เป็นระบบ
วิธีนี้ทำให้เขาเห็นความสำคัญของ สิ่งของ จะได้รู้ว่ากว่าจะได้ของแต่ละอย่างมาต้องใช้เงินเท่าไร และกว่าจะ เก็บเงินซื้อได้ต้องใช้เวลาแค่ไหน ซึ่งเป็นการสร้างนิสัยในการดูแลสิ่งของ ไม่ใช้จ่ายอย่างฟุ่มเฟือยไปกับสิ่งที่ไม่จำเป็น
เด็กมักเลียนแบบพฤติกรรมจากผู้ใหญ่ โดยเฉพาะพ่อแม่ เพราะอยู่ใกล้ชิดกันมากที่สุด ทำให้เห็นพฤติกรรมการใช้ชีวิตได้ชัดเจน ดังนั้นควรปลูกฝังนิสัยด้วยการเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูก เช่น ของอะไรที่ซ่อมแซมได้ก็นำมาซ่อมไม่จำเป็นต้องซื้อใหม่ อยากให้เด็กไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เวลาพาไปซื้อของก็ซื้อแต่สิ่งที่จำเป็น อธิบายว่าอะไรควรซื้อไม่ ควรซื้อ เป็นต้น
สิ่งที่สำคัญที่สุดหากอยากให้ลูกใช้เงินเป็นและเรียนรู้ค่าของเงิน คุณพ่อคุณแม่ต้องเป็นแบบอย่าง เพราะลูกจะเห็นพฤติกรรมการใช้เงินของพ่อแม่อยู่วัน ถึงแม้ว่าเรื่องการใช้เงินอาจดูเป็นเรื่องไกลตัวสำหรับเด็ก ๆ แต่หากว่าใครได้เรียนรู้ได้เรื่องการรู้จักใช้เงินตั้งแต่ยังเล็ก ๆ เด็กก็จะมีทัศนะคติเกี่ยวกับการใช้เงินที่ถูกต้องเมื่อโตขึ้น
เด็กสามารถรู้ Financial Concept eg. Saving, Spending ตั้งแต่ 3 ขวบ, และเริ่ม Form Money Habit ตั้งแต่อายุ 7 ขวบ การส่งเสริมการใช้จ่ายอย่างชาญฉลาดตามช่วงวัย
1. อายุ 3-5 ปี : สามารถรอคอยเพื่อซื้อสิ่งที่ต้องการ
- สอนและอภิปรายถึงความสำคัญของการรอคอย เพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ
- สอนเรื่องกล่อง 3 ใบ ; Saving, Sending, Sharing
- ตั้งเป้าหมาย ช่วยกันนับ และวางแผนให้ได้ของตามที่คาดการณ์ไว้
2. อายุ 6-10 ปี : สอนให้คิดถึงทางเลือกในการใช้เงินอย่างสมเหตุผล เพราะเงินมีจำนวนจำกัด
- Financial Discussion ทำไมจึงเลือกสิ่งนี้
- ให้ฝึกตัดสินใจด้วยตัวเอง เช่น ให้เงิน 20 บาท จะซื้อน้ำอะไร
- Discuss ถึงลำดับความสำคัญในการเลือกซื้อสิ่งของ
3. อายุ 11-13 ปี : สอนเรื่องเก็บมากได้ดอกเบี้ยมาก, Shift from short term goal —> Long term goal
- อธิบายเรื่องดอกเบี้ย โดยใช้ตัวเลขประกอบเพื่อให้เห็นภาพชัดเจน
- ลองคำนวณดอกเบี้ยเงินฝากด้วยตนเอง
- Set Long Term Goal eg. เลือกเก็บเงินค่าขนมตอนเย็น เพื่อซื้อ iPad เอาไว้ช่วยหาความรู้ต่อยอดได้
4. อายุ 14-18 ปี : Discuss แบบผู้ใหญ่เพื่อเปรียบเทียบข้อดี ข้อเสียของการเลือกเข้ามหาวิทยาลัย ค่าใช้จ่ายในการเรียนมหาวิทยาลัย เพื่อให้เหมาะสมกับงบประมาณที่มี
5. อายุ > 18 ปี : สอนการใช้บัตรเครดิตอย่างมีวินัย ความจำเป็นของการใช้บัตรเครดิต และต้องรับผิดชอบหากมีดอกเบี้ยจากการใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิต