76,057 views
Favorite
ท่อนหนึ่งของบทสวดไหว้ครูกับความหมายที่ยิ่งใหญ่ในใจศิษย์ทุกคน เชื่อว่าน้อง ๆ เคยได้ยิน เคยท่อง และผ่านพิธีไหว้ครูกันมาแล้ว ซึ่งถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่สถานศึกษาต่าง ๆ ไม่ว่าโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัยจะจัดพิธีดังกล่าวขึ้นในช่วงเปิดเทอมใหญ่ ราวปลายเดือนพฤษภาคม – ต้นเดือนมิถุนายน ซึ่งถือเป็นกิจกรรมหนึ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง แล้วน้อง ๆ รู้ไหมล่ะว่าเราไหว้ครูไปทำไม? ความสำคัญของวันไหว้ครู สำคัญกับชีวิตนักเรียนด้วยเหรอ? วันนี้เก็บสาระดี ๆ มาฝากให้ได้ระลึกถึงกันแล้ว
น้อง ๆ อาจเคยได้ยินความหมายหรือนิยามคำว่า “ครู” ที่ใคร ๆ ยกขึ้นมาเพื่อกล่าวถึง “ครูคือเรือจ้าง” , “ครูคือแม่พิมพ์ของชาติ” , “ครูคือผู้ให้ ผู้สร้าง ผู้พัฒนา” , “ครูคือพ่อแม่คนที่สองของชีวิต” ไม่ว่านิยามจะเป็นแบบไหนล้วนแต่แสดงให้เห็นว่าครูเป็นบุคคลที่เราควรเคารพบูชา เพราะ ไม่เพียงคนที่ทำหน้าที่อบรมสั่งสอนโดยมีเงินเดือนเป็นสิ่งตอบแทน แต่ครูยังทำหน้าที่มากกว่านั้นในคราวเดียวกัน “เป็นผู้ให้ความรู้ ให้ชีวิต และให้อนาคต” ด้วยจิตวิญญาณความเป็นครูเหนือสินจ้างใด ๆ ดังนั้น ถ้าจะนิยามความหมายคำว่า “ครู” ว่าคืออะไรคงมีมากมายเกินจะกล่าวถึง แต่นั่นก็คงไม่สำคัญเท่ากับว่า “เราได้ทำหน้าที่ศิษย์ที่ดีของครูบ้างแล้วหรือยัง ?” ว่าไหมล่ะครับน้อง ๆ
“การไหว้ครู” เป็นประเพณีสำคัญที่มีมาแต่โบราณและมีอยู่ในแทบทุกสาขาอาชีพของไทย เช่น ครูนาฏศิลป์ ครูดนตรีไทย ครูมวย และครูในสถานศึกษา ซึ่งถือเป็นการแสดงความเคารพและระลึกถึงพระคุณของครูอาจารย์ ผู้ประสิทธิ์วิชาความรู้ให้เราสามารถนำไปใช้ในการประกอบวิชาชีพและใช้ในชีวิตประจำวัน โดยวันไหว้ครูมักจัดขึ้นในวันพฤหัสบดี เพราะถือกันว่าพระพฤหัสเป็นเทพที่ส่งเสริมวิทยาการและความเฉลียวฉลาด ซึ่งเป็นคุณสมบัติของครู จึงถือเอาวันนี้เป็นวันไหว้ครูเพื่อความเป็น สิริมงคล ส่วนวันที่นั้นก็จะแตกต่างกันไปตามแต่จะกำหนด
1. เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีและความเคารพต่อครูอาจารย์ ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้
2. เป็นโอกาสที่ศิษย์จะได้ขอขมาที่เคยล่วงเกินด้วยวาจาหรือกระทำผิดต่อครูอาจารย์ ทั้งต่อหน้าและ ลับหลัง
3. ครูและศิษย์เกิดความรู้สึกผูกพันใกล้ชิดแน่นแฟ้น
4. เป็นการยกย่องและให้ความสำคัญกับวิทยาการความรู้
5. เกิดความสามัคคีในหมู่คณะระหว่างลูกศิษย์ซึ่งได้ร่วมกันทำสิ่งดี ๆ เพื่อครู
6. เป็นการรักษาธรรมเนียมอันดีงามของไทย
1. ดอกเข็ม แทน สติปัญญาเฉียบแหลมคม
2. ดอกมะเขือ แทน ความสะอาดบริสุทธิ์ ซื่อสัตย์ อ่อนน้อมถ่อมตน
3. ข้าวตอก แทน ความมีระเบียบวินัย รู้จักการควบคุมตัวเอง
4. หญ้าแพรก แทน ความเจริญงอกงาม
1. ธูป
2. เทียนไข
3. ดอกไม้
4. วัสดุตกแต่งอื่น ๆ ตามที่จัดเตรียมไว้
( ผู้นำ ) ปาเจราจะริยาโหนติ คุณุตะรา นุสาสกา
( พร้อมกัน ) ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพคณาจารย์
ผู้กอปรเกิดประโยชน์ศึกษา
ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
แก่ข้าฯ ในกาลปัจจุบัน
ข้าฯ ขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
ด้วยใจนิยมบูชา
ขอเดชกตเวทีตา อีกวิริยะพา
ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
อยู่ในศีลธรรมอันดี
ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
แก่ข้าฯ และประเทศไทยเทอญ
( ผู้นำ ) ปัญญาวุฑฒิ กะเรเต เต ทินโนวาเท นะมามิหังฯ
การทดแทนพระคุณครูที่แท้จริงอาจไม่ใช่การให้สิ่งของล้ำค่าราคาแพงเป็นการตอบแทน แต่น้อง ๆ และทุกคนคงรู้ดีว่าสิ่งนั้นคือการที่เราเป็นคนดีและทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุดอย่างที่ครูเคยชี้แนะแนวทาง อบรมสั่งสอน เพราะเชื่อว่าครูทุกคนอยากเห็นลูกศิษย์ของตัวเองได้ดี มีความมั่นคงในหน้าที่การงาน ชีวิต ครอบครัว และเป็นคนที่ทำประโยชน์ให้กับสังคม เหล่านี้จึงเป็นหัวใจสำคัญซึ่งคนเป็นศิษย์ต้องระลึกถึงและพึงปฏิบัติ เพื่อเป็นการทดแทนพระคุณครูอย่างแท้จริง
เรื่อง : ภานุวัฒน์ มานพ
