ปัจจัยด้านภาวะโภชนาการ

1. นมแม่

ระยะเวลาการดื่มนมแม่  มีผลต่อระดับคะแนน IQ ที่สูงขึ้น เด็กที่ดื่มนมแม่นานกว่า 6 เดือน
จะมีระดับคะแนน IQ เฉลี่ยสูงกว่าเด็กที่ดื่มน้อยกว่า 3 เดือน ประมาณ 6 คะแนน และสูงกว่าเด็ก
ที่ไม่ดื่มนมแม่เลยประมาณ  9 คะแนน(Emend AM,2008)

2. สารอาหาร

ระดับไอโอดีน
- เด็กนักเรียนที่มีไอโอดีนในน้ำปัสสาวะมากกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตรจะมีระดับคะแนน IQ
ที่สูงกว่ากลุ่มเด็กนักเรียนที่มีระดับไอโอดีนในน้ำปัสสาวะต่ำกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตร
- 92.4% ของนักเรียนที่มีระดับ IQ ต่ำ 70 คะแนน เป็นนักเรียนที่มีระดับไอโอดีนในน้ำปัสสาวะ
ต่ำกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตร  
- ผู้ที่รับประทานเกลือไม่มีไอโอดีนและดื่มนมน้อยกว่า 1 ครั้งต่อวัน มีโอกาสที่ IQ จะอยู่ในระดับ
ต่ำกว่าปกติ (Santiago-Fernandez P, 2004)
- การเสริมไอโอดีนให้มารดาตั้งแต่ก่อนและขณะตั้งครรภ์และเสริมไอโอดีนให้เด็กหลังคลอดเด็ก
จะมีโอกาสที่ระดับ IQ มากกว่าเด็กที่ไม่ได้รับเสริมเลยประมาณ 12 คะแนน (Qian M, 2005) 
- หญิงตั้งครรภ์ที่ขาดไอโอดีน จะให้กำเนิดบุตรที่มีสติปัญญาต่ำกว่าปกติ 
- ในพื้นที่ที่ขาดไอโอดีนมาก เด็กนักเรียนจะมีสติปัญญาน้อยกว่าที่ควรจะเป็น 10-15 จุด อัตราตาย
ทารกจะมากกว่าปกติ ความสำเร็จในการศึกษาจะด้อยกว่าปกติชัดเจน (ข้อมูลจาก Unicef)
ธาตุเหล็ก  กลุ่มเด็กที่มีภาวะโลหิตจางระยะแรกและได้รับการเสริมธาตุเหล็ก จะมีผลให้ระดับ IQ
เด็กเพิ่มขึ้น เมื่ออายุมากกว่า 7 ขวบเมื่อเทียบกับเด็กที่ไม่ได้รับ (Sachdev HPS, 2004)

ปัจจัยจากตัวเด็ก

1. อายุครรภ์

เด็กมีอายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ โอกาสจะมีระดับ IQ ต่ำกว่า เด็กที่แม่มีอายุครรภ์ปกติถึง
5.17 คะแนน (Peng Y, 2005)

2. น้ำหนักตัวแรกคลอด

เด็กที่น้ำหนักตัวแรกคลอดต่ำกว่า 2,500 กรัม มีโอกาสที่จะมีการพัฒนาสติปัญญาช้ากว่าเด็กปกติ 
ถึง 2.8 เท่า (Mervis CA, 1997)

3. ภาวะหรือโรคประจำตัวต่างๆ

ปัจจัยทางด้านภาวะหรือโรคต่างๆ มีผลต่อการพัฒนา IQ ในเด็ก โดย พบว่าเด็กที่มีปัญหา
โรคทางจิตเวชหรือมีปัญหาทางพฤติกรรมจะมีระดับ IQ ต่ำกว่าเด็กปกติ(Espavo G, 2004;
Esparo G, 2004; Puga B, 2004) เด็กที่มีโรคทางกายที่ได้รับการฟอกเลือดหรือการถ่ายเลือดมี
แนวโน้มที่จะมีคะแนน IQ ในช่วงเจ็บป่วยต่ำกว่าเด็กปกติทั่วไป (Gabrielson J, 2002)

ปัจจัยด้านครอบครัว/การเลี้ยงดู/สิ่งแวดล้อม

1. พื้นฐานของพ่อแม่

ระดับสติปัญญาของพ่อแม่  พ่อแม่ที่มีการศึกษาสูงมีแนวโน้มที่ลูกจะมีระดับคะแนน IQ 
สูงกว่าเด็กที่แม่การศึกษาน้อยกว่า (Choudhary R, 2002)
อายุของแม่ขณะตั้งครรภ์    เด็กที่แม่ตั้งครรภ์เมื่ออายุมากกว่า 20 ปีจะมีคะแนนเฉลี่ย IQ
สูงกว่าแม่ที่ตั้งครรภ์เมื่ออายุน้อยกว่า 20 ปี และระดับIQเฉลี่ยจะต่ำลง ในกลุ่มแม่ที่ตั้งครรภ
์เมื่ออายุมากกว่า 40 ปี(Leonard H, 2006)
สถานะทางสังคม   เด็กที่ยากจนจะมีระดับคะแนนเฉลี่ย IQ ประมาณ 100 คะแนน ส่วนกลุ่ม เด็ก
ที่อยู่ในสถานะทางสังคมสูงสุด พบว่าระดับคะแนนเฉลี่ย IQประมาณ 119  คะแนน (Dabbie AL, 2005)

2. การเลี้ยงดู

การให้เวลากับบุตรของผู้ปกครอง    ผู้ปกครองที่มีเวลาให้กับบุตรมาก  ทำให้มีโอกาสที่จะ
ถ่ายทอดความรัก ความอบอุ่น ความรู้ หรือเล่นกับลูกในลักษณะที่จะช่วยส่งเสริมการ
พัฒนาสติปัญญาของลูกได้มาก
การอบรมเลี้ยงดูแบบเข้มงวดมาก   มีผลเชิงลบกับผลสัมฤทธิ์การเรียนวิชาคณิตศาสตร์และ
วิชาภาษาไทยในขณะเดียวกันพบว่าการอบรมเลี้ยงดูแบบปล่อยปละละเลยหรือการอบรมเลี้ยงดู
แบบประชาธิปไตยมีผลเชิงบวกกับผลสัมฤทธิ์การเรียนวิชาคณิตศาสตร์และวิชาภาษาไทย
ผู้เลี้ยงดูหลัก   สัดส่วนของเด็กวัยเรียนที่มีสติปัญญาระดับปกติขึ้นไป อยู่ในกลุ่มที่ผู้เลี้ยงดูหลัก
เป็นบิดามารดา มากกว่ากลุ่มที่เลี้ยงดูหลักเป็นญาติผู้ใหญ่ เช่น ปู่ /ย่า /ตา /ยาย(อาภาภรณ์รัชตวัฒน์; 2546)

3. ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม

สารบางอย่างที่ปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมส่งผลกระทบต่อการพัฒนาสติปัญญา เช่น สาร ตะกั่ว 
สารหนูหรือ ฟลูโอไรด์  การศึกษาในจีน พบว่า ถ้าปริมาณเฉลี่ยของตะกั่วในกระแสเลือดลดลง 1.7 ไมโครกรัม/เดซิลิตร คะแนนเฉลี่ย IQ จะเพิ่มขึ้นถึง 4.2 คะแนน (Soong WT, 1999)