ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สุพีชา คุ้มเกตุ แนะนำภาควิชาชีววิทยา

ภาควิชาชีววิทยามีเปิดสอนด้วยกันสามหลักสูตรค่ะ หลักสูตรวิทยาศาสตร์บัณฑิต สาขาชีววิทยา หลักสูตรปริญญาโทวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาชีววิทยาสภาวะแวดล้อม และหลักสูตรดุษฎีบัณฑิตสาขาชีววิทยาค่ะ

ส่วยของอาจารย์จะดูแลในหลักสูตรปริญญาตรี ซึ่งแบ่งออกเป็นสี่สาขาวิชาย่อยๆ คือชีววิทยาที่เน้นด้านนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อม ชีววิทยาที่ศึกษาด้านโมเลกุลและสิ่งมีชีวิต ชีววิทยาที่ศึกษาด้านพันธุศาสตร์ทั้งในเชิงประชากรและระดับโมเลกุล และสุดท้ายก็คือชีววิทยาด้านการแพทย์ ปรสิตวิทยา และจุลิทรียืต่างๆ

หลักสูตรปริญญาตรีจะเรียนกัน 130 หน่วยกิจค่ะ และถ้านักศึกษาทำคะแนนได้ดีสามารถเข้าโครงการ เพื่อไปทำวิจัยในต่างประเทศได้ด้วย

เราจะให้นักศึกษาที่เรียนในภาควิชาชีววิทยาได้มีความรู้พื้นฐานในหลายๆสาขาก่อนค่ะ อย่างที่พูดไปก็มีทั้งเรื่องพันธุศาสตร์ประชากร พันธุศาสตร์โมเลกุล นิเวศวิทยา เรามีให้เรียนวิชาบังคับที่จะเป็นพื้นฐานของการเรียนการทำงานในระดับสูงต่อไป จากนั้นนักศึกษาก็จะสามารถเลือกเรียนวิชาที่ตัวเองสนใจได้ มีเรียนทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ

ในปีสุดท้ายคือปีที่สี่ของการเรียนสาขาชีววิทยา นักศึกษาจะได้ทำโครงงานวิจัย ทุกคนในปีสี่จะต้องทำ นักศึกษาจะต้องเลือกหัวข้อที่เราสนใจอยากรู้ และจะมีอาจารย์ที่ปรึกษาเป็นคนดูแลกำกับ นักศึกษาต้องนำความรู้ที่เรียนมาตั้งแต่ปีหนึ่งมา แล้วมาตอบโจทย์ที่ตัวเองสนใจ เป็นการใช้ความรู้ที่ค่อนข้างกว้างขวาง เรียนรู้ที่จะทำงานด้วยตัวเองและการทำงานร่วมกับคนอื่น ทั้งนี้เพื่อเป็นการเตรียมนักศึกษาให้พร้อมเพื่อที่จะเป็นบัณฑิตที่จะสามารถไปทำงานได้จริง

งานที่จะทำได้ก็มีหลายสาขาค่ะ เป็นนักวิจัยทั้งในหน่วยงานภาครัฐและเอกชน เป็นอาจารย์ในมหาวิทยาลัย ภาควิชาของเราสามารถผลิตบัณฑิตที่จะเป็นประโยชน์ต่อประเทศได้ในหลายภาคส่วนด้วยกันค่ะ

อาจารย์ณัฐพล อ่อนปาน อาจารย์ประจำภาควิชา ฝากถึงน้องๆ ที่สนใจอยากเรียนภาควิชาชีววิทยา

ฝากถึงน้องที่สนใจอยากเรียนชีววิทยาครับ คนที่จะเรียนชีววิทยาก็จะต้องชอบและสนใจเรื่องสิ่งมีชีวิตครับ อาจจะเป็นสัตว์ พืช หรืออาจจะเป็นราหรือแบคทีเรียก็ได้ ถ้าสนใจสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ อยากรู้ว่ามันอาศัยอยู่ในที่แห่งไหน มันทำอะไร มันจะอยู่รอดได้หรือไม่ สนใจด้านการอนุรักษ์ ถ้าสนใจเรื่องพวกนี้การเรียนชีววิทยาก็จะเป็นเรื่องสนุกครับ

การที่เราเรียนจบชีววิทยาจะสามารถทำให้เราไปเรียนรู้ต่อยอดได้ในหลายแขนง ทั้งด้านชีวะเคมี ด้านการอนุรักษ์ หรือด้านอุตสาหกรรม เราสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้หมดเลย ยกตัวอย่างเช่นเราอยากทำงานด้านการอนุรักษ์พืช เราก็ศึกษาด้านพันธุกรรมพืชได้ ถ้าเรียนเกี่ยวกับแบคทีเรีย เราก็อาจจะสนใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมของมันให้มันผลิตยาหรืออาหารให้เราก็ได้ สามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในการสร้างธุรกิจก็ได้ หรือถ้าศึกษาต่อไปเรื่อยๆก็อาจเป็นนักวิทยาศาสตร์ทางด้านชีววิทยาโดยตรง

การเรียนด้านชีววิทยาที่มหาวิทยาลัยมหิดลก็จะเป็นการเริ่มต้นที่ดีครับ เพราะน้องๆจะได้เห็นตัวอย่างของอาจารย์ที่ทำวิจัยในด้านนี้ ที่นี่เราทำทั้งการสอน การวิจัย และบริการวิชาการ เช่นการจัดนิทรรศการ จัด open house เพื่อเผยแพร่ความรู้ที่เราได้จากการวิจัยไปสู่สาธารณะชนครับ

บทสัมภาษณ์ นาย ปัณวิทย์ จาตุปัญญาประทีป และ นายจึงหย่อ แซ่ล้อ นักศึกษาชั้นปี 4

ความรู้สึกความประทับใจในการเรียนภาควิชาชีววิทยา

เนื่องจากคณะของเรามีผู้เชี่ยวชาญในสาขานั้นๆ มาเป็นผู้สอน บางครั้งก็เลยจะรู้สึกว่าเรียนหนักไปบ้าง แต่นั่นก็เป็นเพราะว่าอาจารย์ต้องการให้เรารู้ลึกกว่าที่สอนกันทั่วไป แรกๆก็รู้สึกเหนื่อยครับ แต่พอเคยชินแล้วก็จะรู้ว่าการที่อาจารย์เคี่ยวเราอย่างนี้มันเป็นประโยชน์ต่อเราในทุกๆด้านครับ นอกจากนี้แนวทางการสอนหรืองานต่างๆที่อาจารย์มอบให้ อย่างการทำแล็บ การออกฟิลด์ ก็จะคอยกระตุ้นความคิดของเราด้วย

เล่าถึงประสบการณ์ตอนไปออกฟิลด์

เป็นวิชาที่เรียนเกี่ยวกับสัตว์มีกระดูกสันหลังครับ จะมีไปออกฟิลด์อยู่ประมาณสามสี่ที่ มีไปที่สวนสัตว์เขาดิน สวนสัตว์เปิดเขาเขียว แหล่งอนุรักษ์ทางนิเวศวิทยาซึ่งเป็นป่าชายเลนที่สมุทรปราการ ได้ไปสังเกตสัตว์ประเภทต่างๆ ทั้งนก ปลา และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นี่ทำให้เรารู้ว่าในประเทศไทยก็มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงมากทีเดียว

ตอนที่ไปดูปลาที่คือไปที่พิพิธพันธ์สัตว์น้ำที่มหาวิทยาลัยบูรพาครับ ส่วนตอนไปดูนกนี่ก็จะเข้าไปในแหล่ง ถือกล้องส่งทางไกลเดินดูไปเรื่อยๆเลย พอเห็นนกประเภทไหนอาจารย์ก็จะอธิบายให้ฟังว่ามันคือนกอะไร มีพฤติกรรมแบบไหน หากินยังไง ส่วนที่สวนสัตว์เขาดินก็จะมีอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นำเดินตามกรงต่างๆ แล้วก็แนะนำสัตว์ทุกตัวว่า สัตว์ชนิดนี้สามารถพบได้ที่ไหนบ้าง ในประเทศไทยมีหรือไม่

การออกฟิลด์แต่ละครั้งก็จะเจาะจงไปเลยว่า ครั้งนี้เราไปดูนก ส่วนอีกครั้งไปดูปลาหรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม การได้เห็นสัตว์ชนิดต่างๆจริงๆจะทำให้เราศึกษาและสังเกตเขาได้ดีขึ้น อย่างการสังเกตจะงอยปากนก ว่าถ้าจะงอยปากเขามีลักษณะอย่างนี้ เขาน่าจะมีลักษณะการดำรงชีวิตอย่างไร หรืออย่างสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ก็มีหลายชนิดที่เราคิดว่าเราคุ้นเคย แต่จริงๆแล้วไม่

ฝากถึงน้องๆ ที่สนใจเข้ามาเรียนสาขาชีววิทยา

ที่จริงตอนเรียนอยู่ ม.ปลาย ก็คิดเหมือนเด็กสายวิทย์ทั่วไปว่าอยากเข้าคณะแพทย์ศาสตร์ครับ แต่พอเรามาคิดพิจารณาตัวเองแล้ว ก็รู้ว่าเราคงไม่ได้อยากเรียนด้านนั้นจริงๆ ก็เลยเลือกเรียนคณะวิทยาศาสตร์ สาขาชีววิทยา เพราะส่วนตัวเป็นคนที่ชอบเรียนวิชาชีววิทยาและเรียนได้ดี

พอได้มาเรียนจริงก็รู้ว่าวิชาชีววิทยาและวิทยาศาสตร์ไม่ได้เป็นวิชาที่น่าเบื่อและต้องท่องจำอย่างที่คนทั่วไปคิดกันครับ หลักการสำคัญคือต้องเข้าใจและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ต่อได้ครับ

การหาจุดหมายในชีวิตบางครั้งอาจจะเป็นสิ่งที่เหมือนทำยาก แต่ผมเองก็เคยเจอเพื่อนหลายคนที่รู้แค่ว่าตัวเองชอบวิทยาศาสตร์หรือชอบชีววิทยาแล้วก็มาเลือกเรียนสาขานี้ ซึ่งมันจะทำให้เราค้นพบตัวเองได้ เพราะกว่าจะเรียนจนถึงเวลาที่ต้องเลือกสาขาชีววิทยาที่แคบลงไป เราจะรู้เองว่าตอนที่เรียนวิชาพื้นฐานสาขาไหนเป็นสาขาที่เราชอบเรียนครับ