หอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน สระบุรี และพิพิธภัณฑ์เรือพื้นบ้าน ลุ่มน้ำป่าสัก เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนชาวยวน (โยนก ชาวเหนือล้านนา) ที่อพยพมาจากอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ซึ่งมีประชากรทั้งหมดมากกว่า 100,000 คน
     สถานที่แห่งนี้เป็นแหล่งรวบรวมภูมิปัญญาชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น มีหมู่เรือนไทยโบราณกว่า 14 หลัง เป็นสถานที่อบรม ให้ความรู้แก่เด็ก และ เยาวชนคนรุ่นใหม่ เพื่อที่จะสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาวไทยวนต่อไปในอนาคต
     เป็นสถานที่แลกเปลี่ยน ความรู้ ความคิดทางด้านวัฒนธรรม ของนักศึกษา นักวิชาการ และผู้สนใจโดยทั่วไป เป็นเวลาหลายสิบปีแล้ว ถือได้ว่า
เป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านวัฒนธรรมที่มีคุณค่าของคนไทยในยุคปัจจุบัน
     เป็นภาพก่อนที่จะถูกน้ำท่วมล่าสุด จนมิดหลังคา หอวัฒนธรรมแห่งนี้ได้เก็บผ้าโบราณสายยวนโยนก หรือไทยวนเก็บอยู่จำนวนมาก บางผืนอายุเป็นร้อยปี และยังมีข้าวของเครื่องใช้ของชาวยวนโยนก ที่ใช้ในวิถีชีวิตแบบโบราณ จัดเป็นนิทรรศการภายในหอวัฒนธรรม
     ส่วนพิพิธภัณฑ์เรือพื้นบ้าน ลุ่มน้ำป่าสัก ก็มัเรือโบราณทั้งหมด 25 ลำ เป็นเรือที่ใช้ในลุ่มน้ำป่าสักในสมัยก่อน บางลำมีอายุเป็นร้อยปีเช่นกัน
     อาจารย์ทรงชัย วรรณกุล ผู้ก่อตั้ง เริ่มสะสมสิ่งของพื้นบ้านต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรือนไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 อาทิ เรือนของเจ้าเมืองสระบุรี เรือนของเสือคง โจรเลื่องชื่อในอดีตในจังหวัดสุพรรณบุรี นอกจากนี้ยังมีผ้าทอโบราณอีกหลายร้อยผืน ที่อาจารย์ภาคภูมิใจ
   “ถ้าไม่ได้เก็บของพวกนี้ ปัจจุบันก็สูญหายหมด ไม่มีตัวอย่างให้เห็น” และบริเวณท่าน้ำหน้าบ้านยังเป็นที่เก็บและจัดแสดงเรือชนิดต่าง ๆ ที่ใช้ลุ่มน้ำป่าสักและภาคกลางกว่า 20 ลำ โดยใช้ชื่อว่า “พิพิธภัณฑ์เรือลุ่มน้ำป่าสัก”
     สำหรับตัวหอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวนเอง หน่วยงานข้างนอกก็มีเข้ามาสนับสนุน อาทิ ในปี พ.ศ. 2539 โครงการ Think Earth จากบริษัทสยามกลการได้จุดกระแสความสนใจจากสื่อสารมวลชนและสาธารณชนหลายสาขา ให้เข้ามาเยี่ยมเยียนหอวัฒนธรรมแห่งนี้ จากนั้นการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เข้ามาส่งเสริม จนเกิดการทำโฮมสเตย์ขึ้นที่นี่ ปัจจุบันผู้สนใจที่ต้องการสัมผัสวิถีชีวิตของเชื้อสายไทยวนในสระบุรี สามารถติดต่อล่วงหน้าได้ที่หอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวนแห่งนี้


ที่มา :  https://traveltohappy.blogspot.com/