สารประกอบอินทรีย์ เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน กรดนิวคลีอิก เป็นองค์ประกอบสำคัญในสิ่งมีชีวิต ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติและสารประกอบอินทรีย์สังเคราะห์หลายชนิดใช้เป็นยารักษาโรค ตัวทำละลาย เชื้อเพลิง เช่น สเตอรอยด์ กรดซาลิซิลิก พาราควอต ไบโอดีเซล เป็นต้น
สเตอรอยด์ (steroid) เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีโครงสร้างพื้นฐานเป็นวงคาร์บอนหกเหลี่ยมและห้าเหลี่ยมเชื่อมต่อกัน เช่น เทสโทสเทอโรน อีสโทรเจน คอเลสเตอรอล วิตามิน D3
สารประเภทสเตอรอยด์บางชนิด นำไปใช้ประโยชน์ในด้านการรักษาโรคหรือบรรเทาอาการต่าง ๆ ได้
กรดซาลิซิลิก (salicylic acid) สามารถนำไปใช้เป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์กรดแอซีทิลซาลิซิลิก (แอสไพริน) ซึ่งเป็นยาบรรเทาอาการปวด ลดไข้ และแก้อักเสบ
ถ้าให้กรดซาลิซิลิกทำปฏิกิริยาเอสเทอริฟิเคชันกับเมทานอลแทนกรดแอซิติก จะได้ผลิตภัณฑ์เป็ฯเมทิลซาลิกซิเลต ซึ่งใช้เป็นยาบรรเทาอาการกล้ามเนื้ออักเสบ
สตีวิโวไซด์ (stevioside) สกัดได้จากหญ้าหวาน เป็นสารที่มีรสหวานกว่าน้ำตาลทรายแต่ร่างกายไม่สามารถย่อยได้จึงให้พลังงานต่ำ สามารถใช้เป็นสารให้ความหวานแทนน้ำตาลในอุตสาหกรรมอาหารได้
พาราควอต (paraquat) เป็นสารกำจัดวัชพืช โดยนิยมใช้ในรูปของสารละลายที่มีน้ำเป็นตัวทำละลาย เนื่องจากมีโครงสร้างที่สามารถแตกตัวเป็นไอออนได้ในน้ำ แต่มีความเป็นพิษต่อมนุษย์สูง ในปัจจุบันจึงมีการพิจารณาให้เลิกการใช้สารดังกล่าวในประเทศไทย
ไบโอดีเซล (biodiesel) เป็นพลังงานทดแทนที่นิยมใช้ผสมกับน้ำมันดีเซลเพื่อลดการพึ่งพาพลังงานจากแหล่งปิโตรเลียม ไบโอดีเซลเป็นสารประกอบเอสเทอร์ที่ได้จาปฏิกิริยาทรานส์เอสเทอริฟิเคชันของไขมันกับแอลกอฮอล์
ไขมันที่นำมาใช้ในการผลิตไบโอดีเซลมีส่วนของกรดไขมันหลายชนิดเป็นองค์ประกอบ ดังนั้นไบโอดีเซลที่ได้จึงเป็นของผสมของเอสเทอร์หลายชนิด
สารประกอบอินทรีย์ที่เป็นของเหลวหลายชนิดใช้เป็นตัวทำละลายในอุตสาหกรรม เช่น
- เฮกเซน เป็นตัวทำละลายอินทรีย์ที่ไม่มีขั้ว จุดเดือดต่ำ ระเหยง่าย จึงใช้เป็นตัวทำละลายในการสกัดหรือล้างไขมัน สกัดสารออกฤทธิ์จากสมุนไพร
- แอซิโตน เป็นตัวทำละลายอินทรีย์ที่มีขั้วน้อย สามารถละลายสารประกอบอินทรีย์ได้หลายชนิด นิยมใช้เป็นตัวทำละลายและล้างในห้องปฏิบัติการทั่วไป
- เมทานอล เป็นตัวทำละลายอินทรีย์มีขั้ว ใช้เป็นตัวทำละลายสำหรับสารประกอบอินทรีย์ที่มีขั้ว เช่น กรดคาร์บอกซิลิก แอลกอฮอล์ เอมีน เอไมด์
สารประกอบอินทรีย์มีประโยชน์มากมายในชีวิตประจำวัน แต่หากนำไปใช้ไม่เหมาะสมอาจเกิดอันตรายได้ เช่น ใช้ยาฆ่าแมลงในปริมาณที่มาเกินไป เกิดสารตกค้างในผลผลิตทางการเกษตรและในสิ่งแวดล้อม และสารอินทรีย์หลายชนิดส่วนใหญ่เป็นสารที่ติดไฟและบางชนิดระเหยง่าย ซึ่งเป็นสารไวไฟ จึงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง