สารประกอบอินทรีย์ หมายถึง สารประกอบที่มีธาตุคาร์บอนเป็นองค์ประกอบหลัก และอาจประกอบด้วยธาตุอื่น ๆ เช่น H O N S อาจเกิดจากสิ่งมีชีวิตหรือเกิดจากการสังเคราะห์ขึ้น ตัวอย่างของสารประกอบอินทรีย์ เช่น สารประกอบไฮโดรคาร์บอน กรดอินทรีย์ แอลกฮอล์ เอสเทอร์ แอลดีไฮด์ คีโตน เป็นต้น โดยสูตรโครงสร้างของสารประกอบอินทรีย์เป็นสูตรที่แสดงการจัดเรียงอะตอมของธาตุองค์ประกอบในโมเลกุลของสารนั้น 1 โมเลกุล ซึ่งสามารถเขียนได้หลายแบบ ได้แก่ สูตรโครงสร้างลิวอิส สูตรโครงสร้างแบบย่อ สูตรโครงสร้างแบบเส้นพันธะ ดังนี้
-
สูตรโครงสร้างลิวอิส (lewis structure) เป็นสูตรโครงสร้างที่ใช้เส้นหรือจุดแทนอิเล็กตรอนวงนอกสุดของอะตอมของธาตุที่มาสร้างพันธะกัน ซึ่งเส้น 1 เส้น จะแทนอิเล็กตรอน 2 ตัว หรือ 1 คู่
-
สูตรโครงสร้างแบบย่อ (condensed structural formula) เป็นสูตรที่แสดงเฉพาะพันธะคู่หรือพันธะสามระหว่างอะตอมของคาร์บอน ส่วนอะตอมของธาตุอื่นที่สร้างพันธะกับอะตอมของคาร์บอน ให้เขียนไว้ข้างอะตอมคาร์บอนโดยไม่ต้องแสดงพันธะ แล้วเขียนตัวเลขแสดงจำนวนอะตอมกำกับไว้ ถ้ามีกลุ่มอะตอมที่เหมือนกันมากกว่า 1 คู่ ให้เขียนไว้ในวงเล็บ แล้วระบุจำนวนกลุ่มอะตอมกำกับไว้เช่นเดียวกัน เช่น
CH3CH2CH2CH2CH2CH3
-
สูตรโครงสร้างแบบเส้นพันธะ (line – angle formula) เป็นสูตรที่แสดงโครงสร้างตามลักษณะการจัดเรียงตัวของอะตอมใน 3 มิติ โดยใช้เส้นตรงแทนโซ่ของคาร์บอน ถ้ามีจำนวนคาร์บอนต่อกันมากกว่า 2 อะตอม ให้ใช้เส้นต่อกันแบบซิกแซ็กแทนโซ๋ของคาร์บอนที่ปลายเส้นตรงและที่แต่ละมุมของโซ่ หมายถึง อะตอมของคาร์บอนที่ต่ออยู่กับไฮโดรเจนในจำนวนที่ทำให้อะตอมของคาร์บอนมีเวเลนซ์อิเล็กตรอนครบแปด ถ้าในโมเลกุลมีหมู่อะตอมแยกออกมาจากโซ่ของคาร์บอนให้ลากเส้นต่อออกมาจากมุมของโซ่และให้จุดตัดของเส้นแทนอะตอมของคาร์บอน
การเขียนสูตรโครงสร้างแบบต่าง ๆ ที่ได้กล่าวมาแล้ว จะแสดงการจัดเรียงตัวของโมเลกุลในลักษณะ 2 มิติเท่านั้น แต่ในความเป็นจริง อะตอมของธาตุในโมเลกุลจะมีการจัดเรียงตัวในลักษณะ 3 มิติ
เมื่อพิจารณาแบบจำลองโมเลกุล 3 มิติของสารประกอบอินทรีย์ต่าง ๆ พบว่า การจัดเรียงตัวส่วนใหญ่ไม่อยู่ในระนาบเดียวกัน ซึ่งจะถูกกำหนดโดยทิศทางของพันธะรอบอะตอมของคาร์บอน เนื่องจากจะต้องจัดเรียงตัวให้อยู่ห่างกันมากที่สุด โดยโฒเลกุลที่มีพัฯธะเดี่ยวทั้งหมดจะมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 109.5 ° และมีรูปร่างโมเลกุลเป็นทรงสี่หน้า โมเลกุลที่มีพันธะคู่ 1 พันธะ จะมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 ° และมีรูปร่างเป็นสามเหลี่ยม
