สารที่ค้นพบในปัจจุบันมีหลายชนิด จึงมีการจำแนกสารออกเป็นหมวดหมู่ โดยใช้เกณฑ์ต่างๆ เพื่อช่วยให้สะดวกต่อการศึกษา การจำแนกสารทำได้โดยใช้ชนิดของสารองค์ประกอบเป็นเกณฑ์ แบ่งสารออกเป็นสารบริสุทธิ์และสารผสม โดยสารบริสุทธิ์อาจจะอยู่ในรูปธาตุ หรือสารประกอบ และสารผสมอาจอยู่ในรูปสารละลาย หรือสารเนื้อผสม

1. สารบริสุทธิ์

หมายถึง สารที่มีเนื้อสารเพียงชนิดเดียว จึงมีลักษณะเป็นสารเนื้อเดียว จำแนกตามจำนวนชนิดของอะตอมที่เป็นองค์ประกอบได้เป็น 2 ประเภท คือ

-ธาตุ (element) ประกอบด้วยธาตุเพียงชนิดเดียว อยู่ในรูปอะตอมหรือโมเลกุลก็ได้ ไม่สามารถแยกสลายเป็นสารอื่นได้ เช่น O₂, S₈, He, Ne, Na

-สารประกอบ (compound) ประกอบด้วยอะตอมของธาตุตั้งแต่ 2 ชนิด มาสร้างพันธะเคมีต่อกันเป็นโมเลกุล ในอัตราส่วนของจำนวนอะตอมคงที่

2.สารผสม

เกิดจากสารบริสุทธิ์ 2 ชนิดขึ้นไปมาผสมกัน อัตราส่วนผสมไม่แน่นอน โดยสารแต่ละชนิดยังคงแสดงสมบัติของสารเดิม แบ่งเป็น 2 ประเภทได้แก่

- สารละลาย (solution) หมายถึง สารเนื้อเดียวที่ไม่บริสุทธิ์ เกิดจากสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมารวมกัน สารละลายแบ่งส่วนประกอบได้ 2 ส่วนคือ ตัวทำละลาย และตัวละลาย เช่น น้ำเกลือ น้ำเชื่อม นาก อากาศ

- สารเนื้อผสม (mixture) หมายถึง สาร 2 ชนิดนำมาผสมกันแล้วเนื้อคละกัน มองเห็นเป็นสารมากกว่า 1 ชนิดปนกัน เช่น ดินปนทราย ผงถ่านกับผงกำมะถัน พริกกับเกลือ น้ำโคลน เขม่าในอากาศ

เรียบเรียงโดย : ปิตุพร พิมพาเพชร