วิทยาศาสตร์ ม. ปลาย ระบบภูมิคุ้มกัน (ตะลุยโจทย์) โดยครูวา
ทีมงานทรูปลูกปัญญา
|
06 ส.ค. 64
 | 26.1K views



ระบบภูมิคุ้มกัน (ตะลุยโจทย์)

ภูมิคุ้มกัน (Immunity)  คือ ความสามารถของร่างกายในการต่อต้านและกําจัดจุลินทรีย์ (pathogen) เช่น แบคทีเรีย ฟังไจ ไวรัส หรือสิ่งแปลกปลอมอื่นๆ ที่เข้าสู่ร่างกาย (antigen) แบ่งเป็น 2 ประเภท

1. ภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กําเนิด (Innate Immunity) หรือ ภูมิคุ้มกันแบบไม่จําเพาะ (Nonspecific defense)

ประกอบด้วย 2 ด่านตามลําดับ ดังนี้

        external defenses ภูมิคุ้มกันด่านแรกสุดของร่างกาย

- ผิวหนัง (skin) ขน
cilia
ไอ จาม อาเจียน ปัสสาวะ อุจจาระ
ต่อมไขมัน 
ต่อมเหงื่อ (sweat)
ต่อมน้ำตา (tears) ต่อมน้ำลาย (saliva) ต่อมเมือก (mucous) = มี lysozyme ทำลายเชื้อโรค
กรดในกระเพาะอาหาร (gastric acid) 

internal defenses ภูมิคุ้มกันด่านที่สองของร่างกาย
การเขมือบเชื้อโรคด้วยวิธี phagocytosis            
neutrophil (เร็วสุด) 
monocyte -> macrophage (ออกไปยังเนื้อเยื่อ) = ส่งสัญญานให้เกิด acquired immunity           -    eosinophil
basophil
dendritic cell (จากไขกระดูก phagocytosis และ หลั่ง interferon ยับยั้งการเพิ่มของไวรัส)            -    NK cell (Natural Killer cell)
Antimicrobial protein
การอักเสบ (inflammation)

 

2. ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นหลังกําเนิด (Acquired Immunity) ซึ่งเป็นภูมิคุ้มกันด่านที่สามของร่างกาย และจัดเป็นภูมิคุ้มกันแบบจําเพาะ (Specific defense) เป็นภูมิคุ้มกันที่เกิดเมื่อร่างกายได้รับแอนติเจนจึงกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกันขึ้นมา โดยอาศัยการทำงานร่วมกันของเม็ดเลือดขาวกลุ่ม Lymphocyte ทั้ง B-cell และ T-cell

    

ภูมิคุ้มกัน (Immunity) แบ่งเป็น 2 ประเภท

1. ภูมิคุ้มกันก่อเอง (Active immunizations) เกิดจากการที่่ร่างกายสร้าง Antibody หลังจากที่ร่างกายได้รับ Antigen

วัคซีน  (Vaccine)  คืออ เชื้อโรคที่ไม่สามารถทำให้เกิดโรคได้อีก แต่สามารถกระตุ้นร่างกายสร้างแอนติบอดีขึ้นมาต่อต้านได้ 

วัคซีนที่ผลิตจากตัวเชื้อโรคที่อ่อนกำลัง เช่น วัคซีนป้องกันวัณโรค โปลิโอ หัด หัดเยอรมัน คางทูม
วัคซีนที่ผลิตจากตัวเชื้อโรคที่ตายแล้ว  เช่น  วัคซีนป้องกันโรคไอกรน  ไทฟอยด์  และอหิวาตกโรค

 

2.    ภูมิคุ้มกันรับมา (Passive immunizations) เกิดจากการที่ร่างกายได้รับ Antibody โดยตรง เป็นภูมิคุ้มกันที่ไม่ได้สร้างขึ้นเอง อาจเกิดการต่อต้านได้ และอยู่ได้ไม่นาน แต่ไม่ต้องใช้เวลาในการกระตุ้น สามารถใช้ได้อย่างรวดเร็วทันที