หินตะกอน หรือหินชั้น สามารถจำแนกเป็นหินชนิดต่างๆ ได้อีกมากมายหลายชนิด เช่น หินกรวด หินปูน หินทราย เป็นต้น หินตะกอนแต่ละชนิดล้วนมีลักษณะ และคุณสมบัติที่เหมาะแก่การใช้ประโยชน์ในด้านที่แตกต่างกัน
หินตะกอน หรือหินชั้น เป็นหินที่เกิดจากการทับถมและสะสมตัวของหิน แร่ กรวด ทราย ดิน ที่สึกกร่อน ผุพัง สลายตัว เป็นเศษเล็กเศษน้อย หรือตะกอน ที่ถูกลมหรือน้ำพัดพาไปสะสมในที่ต่างๆ อย่างแอ่งน้ำ เกิดการสะสมตัวเป็นชั้นๆ ต่อมามีสารที่มีสมบัติเหมือนซีเมนต์ที่ประสานคอนกรีต มาเชื่อมแล้วจับตัวกันเป็นก้อนแข็ง สามารถแบ่งตามลักษณะเนื้อหินได้เป็น 2 พวกใหญ่ๆ คือ
1. หินตะกอนเนื้อประสม เป็นหินตะกอนที่เนื้อเดิมของตะกอนพวกเศษทราย เศษหิน และดิน ยังคงสภาพอยู่ให้พิสูจน์ได้ เช่น หินทราย หินดินดาน หินกรวดมน เป็นต้น
2. หินตะกอนเนื้อประสาน เป็นหินตะกอนที่เกิดจากการตกผลึกทางเคมี หรือจากสิ่งมีชีวิต มีเนื้อประสานกันแน่น ไม่สามารถพิสูจน์สภาพเดิมได้ เช่น หินปูน หินเชิร์ต เกลือหิน ถ่านหิน เป็นต้น
ลักษณะและประโยชน์ของหินตะกอนชนิดต่างๆ ที่พบในประเทศไทย
|
หินตะกอน |
ลักษณะเนื้อหิน |
แหล่งที่พบ |
ประโยชน์ |
|
หินกรวดมน |
เนื้อหยาบ เม็ดตะกอนมีขนาดใหญ่กว่า 2 มม. ประกอบด้วยกรวดที่มีลักษณะมน |
ที่ราบสูงโคราช |
อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินประดับและการแกะสลัก |
|
หินกรวดเหลี่ยม |
เนื้อหยาบ เม็ดตะกอนมีขนาดใหญ่กว่า 2 มม. ประกอบด้วยกรวดที่มีลักษณะเหลี่ยม |
ที่ราบสูงโคราช |
อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินประดับและการแกะสลัก |
|
หินทราย |
เนื้อหยาบถึงละเอียด เม็ดตะกอนมีขนาดระหว่าง 0.062-2 มม. ประกอบด้วยเศษหิน เศษแร่ ที่มีลักษณะกลมหรือเหลี่ยม |
ที่ราบสูงโคราช สุราษฏร์ธาน |
อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินประดับและการแกะสลัก |
|
หินทรายแป้ง |
เนื้อละเอียด เม็ดตะกอนมีขนาดระหว่าง 0.003-0.062 มม. |
ที่ราบสูงโคราช |
หินลับมีด หินประดับ |
|
หินดินดาน |
เนื้อละเอียดมาก เม็ดตะกอนมีขนาดเล็กกว่า 0.003 มม. ประกอบด้วยแร่ดินเหนียว มีลักษณะเป็นชั้นหรือมีแนวแตกถี่ |
ภูเก็ต สุราษฏร์ธานี กาญจนบุรี สระบุรี |
ปูนซีเมนต์ เซรามิก |
|
หินโคลน |
เนื้อละเอียดมาก เม็ดตะกอนมีขนาดเล็กกว่า 0.003 มม. ประกอบด้วยดินเหนียว และทรายแป้ง ไม่มีแนวแตกถี่ |
ภูเก็ต สุราษฏร์ธานี กาญจนบุรี สระบุรี |
ปูนซีเมนต์ เซรามิก |
|
หินปูน |
เนื้อแน่น ประกอบด้วยแร่แคลไซต์เป็นส่วนใหญ่ บางครั้งเห็นเป็นสายแร่อยู่ในหิน |
ราชบุรี กาญจนบุรี สระบุรี ลพบุรี เพชรบูรณ์ |
อุตสาหกรรมก่อสร้าง ปูนซีเมนต์ ปูนขาว อุตสาหกรรมฟอกหนัง |
