ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

ผู้แต่งและประวัติผู้แต่ง
   สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเจ้าจอมมารดาชุ่ม ประสูติเมื่อ ๒๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๐๕ ทรงเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์จนได้รับพระสมัญญาว่า “พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย” อีกทั้งยังทรงมีผลงานพระนิพนธ์มากมาย เช่น ไทยรบพม่า นิราศนครวัด ฯลฯ

ลักษณะคำประพันธ์
   อินทรวิเชียรฉันท์ (แต่ไม่เคร่งครัดการใช้ครุ ลหุ และฉันทลักษณ์) 

เรื่องย่อ
   เนื้อเรื่องกล่าวถึงการให้กำลังพระราชหฤทัยแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากที่ทรงพระประชวรเนื่องจากเสียพระราชหฤทัยที่ถูกฝรั่งเศสรุกล้ำดินแดนไทย เมื่อ ร.ศ. ๑๑๒ 

สาระน่ารู้
   วิกฤตการณ์ ร.ศ. ๑๑๒
   ประเทศไทยได้มีข้อพิพาทกับฝรั่งเศส โดยฝรั่งเศสได้ยื่นสนธิสัญญาเรียกร้องให้ไทยยินยอมเรื่องต่าง ๆ เช่น การยกดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงให้ฝรั่งเศส ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ทรงยินยอมเสียดินแดนส่วนน้อยเพื่อรักษาดินแดนส่วนใหญ่เอาไว้ และหลังจากนั้นก็ทรงมีพระบรมราโชบายในการพัฒนาบ้านเมือง โดยการเปลี่ยนรูปแบบการบริหารประเทศเป็นระบบกระทรวง และยังเสด็จประพาสประเทศต่าง ๆ ในยุโรป เพื่อนำวิทยาการความรู้กลับมาพัฒนาประเทศชาติอีกด้วย

ข้อคิด คติคำสอน และความจรรโลงใจ
   ๑. ประเทศชาติที่มีพระมหากษัตริย์เข้มแข็งย่อมเป็นประเทศที่เจริญรุ่งเรือง
   ๒. เมื่อประสบปัญหาในชีวิต หากเรารู้จักใช้สติในการแก้ปัญหา ก็จะทำให้ปัญหาคลี่คลายลงได้
   ๓. กำลังใจ คือ สิ่งที่จะทำให้ผู้ที่ยามท้อแท้และหมดหวัง กลับมาลุกขึ้นสู้ได้อีกครั้ง

คำสำคัญ ขัตติยพันธกรณี สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อินทรวิเชียร์ฉันท์ ร.ศ. ๑๑๒

แหล่งที่มา : สำนักพิมพ์ วัฒนาพานิช www.wpp.co.th