ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

1. ระบบเศรษฐกิจ
    แบ่งเป็น 3 รูปแบบ ได้แก่
    ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม
    ข้อดีของระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม คือ
        – เอกชนและประชาชนมีแรงจูงใจดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
        – ทรัพยากรถูกนำมาใช้อย่างคุ้มค่าและมีประสิทธิภาพ
        – สินค้ามีคุณภาพดีขึ้นและราคาถูกลง
        – เจ้าของปัจจัยการผลิตใช้ปัจจัยการผลิตอย่างเสรี
    ข้อเสียระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม คือ
        – การกระจายรายได้ไม่เป็นธรรม
        – ใช้ทรัพยากรสิ้นเปลือง ธุรกิจใหญ่มีโอกาสขจัดคู่แข่งทางการค้า
    ระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม
    ข้อดีของระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม คือ
        – การกระจายรายได้อย่างเป็นธรรม
        – สวัสดิการทั่วถึง
    ข้อเสียระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม คือ
        – ผู้ดำเนินการไม่มีโอกาสเป็นเจ้าของกิจการ
        – การยึดหรือโอนกิจการมาเป็นของรัฐ
        – ภาษีอัตราสูง
    ระบบเศรษฐกิจแบบผสม
    ข้อดีของระบบเศรษฐกิจแบบผสม คือ
        – กระจายรายได้และจัดสรรทรัพยากรทั่วถึง
        – ได้อัตราค่าจ้างตามความรู้ความสามารถ
        – เอกชนมีบทบาท
        – ผู้บริโภคมีโอกาสเลือกซื้อสินค้าและบริการ 

    ข้อเสียระบบเศรษฐกิจแบบผสม คือ
        – รัฐสั่งการรีบด่วนไม่ได้
        – เอกชนดำเนินการได้ยาก
        – มักขาดประสิทธิภาพ
2. การค้าระหว่างประเทศ
    ความหมายของการค้าระหว่างประเทศ เกิดขึ้นเพราะแต่ละประเทศมีความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบจากการผลิตสินค้าและบริการต่างกัน ลักษณะการค้าระหว่างประเทศมีดังนี้
        – การส่งออก เป็นการส่งสินค้าหรือบริการในประเทศหนึ่งไปจำหน่ายประเทศอื่น
        – การนำเข้า เป็นการซื้อสินค้าและวัตถุดิบประเทศอื่น
    สาเหตุการค้าและการกระจายทรัพยากรในโลก ได้แก่
        – ความแตกทางภูมิศาสตร์
        – ความต่างทางทรัพยากรธรรมชาติ
        – ความต่างเกี่ยวกับความได้เปรียบในการผลิต

3. การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ
    หลักการและลักษณะกลุ่มประเทศทางเศรษฐกิจ มีการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ5 ระดับ คือ
        – เขตการค้าเสรี
        – ตลาดร่วม
        – สหภาพเศรษฐกิจ
        – สหภาพเหนือชาติ
    ผลกระทบจากการพึ่งพากันทางเศรษฐกิจภูมิภาคเอเชีย

        – ทำให้จัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
        – ส่งเสริมการออมและการลงทุนภายในประเทศ
        – ประชาชนมีมาตรฐานการครองชีพที่ดี
        – การแข่งขันเพิ่มขึ้น
        – บรรเทาปัญหาด้านการคลังของรัฐ
    ปัญหาจากการค้าระหว่างประเทศ คือ
        – ขาดดุลการค้า
        – การเคลื่อนย้ายปัจจัยการผลิต
        – การเลียนแบบการบริโภค
    ตัวอย่างกลุ่มเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย
    สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียง วัตถุประสงค์การก่อตั้ง ได้แก่
        – ส่งเสริมความร่วมมือการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม
        – ส่งเสริมสันติภาพและความมั่นคง
        – ส่งเสริมความร่วมมือ
    เขตการค้าเสรีอาเซียน วัตถุประสงค์การตั้ง ได้แก่
        – เพิ่มปริมาณการค้า
        – สร้างแรงดึงดูดลงทุน
        – เป็นฐานการที่ขีดความสามารถระดับโลก
    ความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย–แปซิฟิก วัตถุประสงค์ ได้แก่
        – พัฒนาและส่งเสริมระบบการค้าพหุภาคี
        – สนับสนุนการขยายตัวเศรษฐกิจ
        – ลดอุปสรรคและอำนวยความสะดวกการค้า
4. การแข่งขันทางการค้า
    ความหมายและความสำคัญของการแข่งขันทางการค้า เป็นการแข่งขันในการดำเนินธุรกิจของผู้ประกอบการ
    การแข่งขันทางการค้าในประเทศ สรุปได้ 4 ลักษณะ ดังนี้
        – การใช้อำนาจเหนือตลาด
        – การตกลงร่วมกัน
        – การรวมธุรกิจ
        – การค้าไม่เป็นธรรม
    การแข่งขันทางการค้าต่างประเทศ คล้ายการแข่งขันในประเทศแต่ไม่มีการรวมธุรกิจ
    นโยบายการแข่งขันทางการค้า แต่ละประเทศมีนโยบายการแข่งขันการค้าและพฤติกรรมที่จำกัดหรือกีดกันการแข่งขันการค้าทั้งที่คล้ายและต่างกัน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่
        – การใช้อำนาจเหนือตลาด พฤติกรรมการใช้อำนาจเหนือตลาดแข่งขันการค้าประเทศต่างๆ
        – การตกลงร่วมกัน เพื่อลดการแข่งขันการค้าประเทศต่างๆ
        – การค้าที่ไม่เป็นธรรม พฤติกรรมการค้าที่ไม่เป็นธรรมประเทศต่างๆ
    นโยบายการค้าระหว่างประเทศ แบ่งเป็น 2 นโยบาย คือ
        – นโยบายการค้าเสรี เป็นนโยบายที่ส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ
        – นโยบายการค้าคุ้มกัน เป็นนโยบายคุ้มกันตลาดสินค้าในประเทศ
    ผลกระทบการแข่งขันทางการค้า
        – ด้านคุณภาพสินค้า ผู้ผลิตต้องลดต้นทุนการผลิตและรักษาระดับคุณภาพสินค้าและบริการ
        – ด้านปริมาณการผลิต เกิดการผลิตปริมาณมากขึ้นและต้นทุนการผลิตลดลง
        – ด้านราคาสินค้า ผู้ผลิตที่ส่งสินค้าออกมีรายได้เพิ่มและจำหน่ายสินค้าในราคาเหมาะสม

    แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th