ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

1. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
    ความหมายของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาชี้แนวการดำรงอยู่และปฏิบัติตนในการพัฒนาและบริหารประเทศในทางสายกลาง 

    ความเป็นมาของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นแนวทางการดำเนินชีวิตและวิถีปฏิบัติที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสชี้แนะแก่พสกนิกรชาวไทย ทรงเน้นย้ำแนวทางพัฒนาที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของทางสายกลางและความไม่ประมาท โดยคำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ตลอดจนใช้ความรู้และคุณธรรม
2. หลักแนวคิด/หลักการของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
    หลักแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต้องนึกถึงคุณลักษณะ 3 ประการ ได้แก่

        - พอประมาณ
        - มีเหตุผล
        - มีภูมิคุ้มกันในตัว
    นอกจากนี้ยังมีเงื่อนไข 2 ประการ คือ
        - มีความรู้
        - มีคุณธรรม

    หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีหลักการทรงงาน 8 ประการ ได้แก่

        - ระเบิดจากข้างใน
        - องค์รวม
        - ประชาพิจารณ์
        - ขาดทุนคือกำไร
        - พออยู่พอกิน
        - พึ่งตนเอง
        - เศรษฐกิจพอเพียง
        - ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

    โครงการตามพระราชดำริ มีหลักการคือ

        - แก้ปัญหาเฉพาะหน้า
        - พัฒนาตามขั้นตอน
        - พึ่งพาตนเอง
        - เรียบง่ายและประหยัด
        - ส่งเสริมความรู้และเทคนิควิชาการสมัยใหม่
        - อนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ

3. ทฤษฎีใหม่
    ความเป็นมาและแนวคิดทฤษฎีใหม่ เกิดจากพระราชดำริเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรแก้ปัญหาขาดแคลนน้ำ ซึ่งแนวทางการดำเนินงานตามทฤษฎีใหม่มี 3 ขั้น คือ
        - ผลิต
        - รวมพลังในรูปกลุ่ม
        - ติดต่อประสานงานเพื่อหาทุน
        ซึ่งแบ่งที่ดินในอัตราส่วน 30: 30:30:10 เพื่อทำกิจกรรมต่างๆ

    ตัวอย่างโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
        - โครงการตามพระราชดำริ “ทฤษฎีใหม่” จังหวัดอุบลราชธานี

4. การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

    การนำเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน มีหลักพึ่งตนเอง 5 ด้าน ได้แก่
        - ด้านจิตใจ คือ ต้องเข้มแข็ง
        - ด้านสังคม คือ ต้องช่วยเหลือกัน

        - ด้านเศรษฐกิจ คือ ต้องช่วยกันเพิ่มรายได้
        - ด้านเทคโนโลยี คือ เลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม
        - ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ใช้และจัดการทรัพยากรอย่างชาญฉลาดและรอบคอบ

    การนำเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบัติ แบ่งได้ดังนี้
        - ระดับบุคคลและครอบครัว ดำเนินชีวิตได้โดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น

        - ระดับชุมชนและธุรกิจ รู้จักรวมกลุ่มทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม

        - ระดับสังคมและประเทศ ร่วมกันแลกเปลี่ยนความรู้ สืบทอดภูมิปัญญา

5. ความสำคัญ คุณค่า และประโยชน์ของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงต่อสังคมไทย
    ให้ความสำคัญกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ดำรงชีวิตได้อย่างมั่นคง ซึ่งการพัฒนาที่มุ่งสร้างความสมดุลมี 3 ด้าน คือ เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยให้รอบคอบและระมัดระวังตลอดจนคำนึงถึงคุณธรรม ซึ่งเป็นพื้นฐานของวิถีปฏิบัติที่จะก่อให้เกิดสังคมแห่งความพอเพียง

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th