เรื่องและภาพ: กัลยาณี แนวเล็ก

                                                   พิราบน้อย ความหวังของคนข่าว

“ข่าวผุดเว็บผลิตเอเยนต์หวยใต้ดิน หวังดึงวัยโจ๋สร้างเครือข่าย” โดยหนังสือพิมพ์หอข่าว ฝีมือของ เฟิร์น-สุชาดา นิ่มนวล นักศึกษาสาขาวิชาวารสารศาสตร์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย สามารถคว้า รางวัลพิราบน้อย ประเภทข่าวฝึกปฏิบัติดีเด่น ของสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ข่าวนี้ปลุกกระแสสังคมให้ตื่นตัวและกลายเป็นข่าวใหญ่ที่หัวข่าวต่างๆ นำไปขยายต่อ ที่น่าสนใจไปกว่านั้นคือเป็นการทำงานข่าวแนวสืบสวนสอบสวนในประเด็นใหม่ที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อนด้วย

สังเกตคน จนเป็นข่าว
ประเด็นข่าวถือได้ว่าเป็นสิ่งสำคัญและเป็นขั้นตอนแรกเริ่มในการผลิตข่าว เฟิร์นบอกเล่าวิธีการหาประเด็นข่าวของตนเองว่า “เริ่มจากการสังเกตก่อน อย่างประเด็นข่าวเรื่องเว็บหวยใต้ดินหนูก็จะสังเกตว่าทุกๆ วันที่ 1 และ 16 ของทุกเดือนจะมีนักศึกษาที่เล่นหวยใต้ดินกันอะไรแบบนี้ หนูก็มาคิดว่าในเมื่อเขาเล่นกันแบบนี้แล้วในเว็บไซต์จะมีบ้างไหม พอไปเสิร์ชหาในกูเกิ้ลก็พบว่ามีเว็บไซต์ที่เป็นเจ้ามือหวยใต้ดินเยอะมากค่ะ”

สืบเสาะ ค้นหา ความเสี่ยง
“พอได้ประเด็นมาว่าเว็บนี้เป็นเจ้ามือหวยใต้ดิน หนูก็เอามาเชื่อมโยงกับนักศึกษาที่เล่นหวยใต้ดินเอง การเริ่มทำข่าวนี้ก็ต้องเริ่มทำตามคอนเซ็ปต์ที่อาจารย์ (ดร.มานะ ตรีรยาภิวัฒน์) สอน คือรู้จักวางแผนข่าวก่อนโดยทำเป็น mind map ออกมาว่าประเด็นนี้เราจะสัมภาษณ์ใครบ้าง และเรื่องนี้มีประเด็นอะไรที่จะต่อยอดไปได้อีก ตอนแรกก็เลือกสัมภาษณ์คนที่เป็นเจ้าของเว็บไซต์ วิธีการคือหนูเข้าไปขอสมัครเป็นลูกค้า เสร็จแล้วเขาก็ส่งอีเมลกลับมายืนยันว่า โอเค ถ้าคุณจะสมัครเป็นลูกค้า คุณจะต้องส่งข้อมูลส่วนตัวไปให้เขา เลยตัดสินใจส่งข้อมูลไปให้ถึงแม้มันจะเสี่ยงแต่ก็ต้องทำ”

เมื่อแฝงตัวเข้าไปเป็นหนึ่งในสมาชิกเพื่อสืบหาข้อมูลต่างๆ แหล่งข่าวต่อมาที่ต้องสัมภาษณ์คือตำรวจ “ถ้าเลือกสัมภาษณ์ตำรวจก่อนก็จะผิดแผนข่าวตรงที่ว่า ตำรวจรู้เรื่องนี้ก่อนก็อาจจะไปเข้าไปจับกุมแก๊งนี้ ทำให้หนูหาข่าวต่อไม่ได้ สัมภาษณ์ตำรวจเขาก็ยอมรับว่าเรื่องแบบนี้เป็นเรื่องที่จับยาก เพราะว่าเรื่องหวยออนไลน์สืบยากว่ามีคนเข้าไปเล่นจริงๆ หรือเปล่า ทำให้ตำรวจทำงานไม่ค่อยได้ พอสัมภาษณ์ตำรวจเสร็จ อาจารย์บอกว่าแหล่งข่าวยังไม่ครบหรือเปล่า ในเมื่อคุณสัมภาษณ์แบบนี้แล้ว คุณควรจะสัมภาษณ์ใครอีก ท่านก็แนะนำให้ไปสัมภาษณ์นักวิชาการก็คือ อ.สังศิต พิริยะรังสรรค์ เป็นนักวิจัยเรื่องหวยใต้ดินโดยเฉพาะ เขาก็ให้ข้อมูลประวัติความเป็นมาเรื่องหวยใต้ดิน เป็นรูปแบบการทำข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนเลยค่ะ พอได้ข้อมูลมาเราก็มาทำแผนข่าวของเราเองว่าจะเรียบเรียงประเด็นอย่างไร จะนำเสนออย่างไรให้น่าสนใจค่ะ”

พิราบน้อยสยายปีก
สำหรับเฟิร์น “หวยใต้ดิน” อาจเป็นเรื่องใกล้ตัวที่สามารถพบเจอในชีวิตประจำวันจนไม่คาดคิดว่าเธอจะคว้ารางวัลนี้มาได้ “หนูคิดว่าเรื่องหวยใต้ดินคงไม่มีใครสนใจ แต่กรรมการให้เหตุผลว่าที่ได้รางวัลนี้เพราะเราทำข่าวเชิงสืบสวนสอบสวน แล้วเป็นการเปิดประเด็นใหม่ มีการหาข้อมูลเชิงลึกที่นักศึกษาส่วนใหญ่ยังไม่ค่อยสนใจทำข่าวแนวสืบสวนสอบสวนค่ะ”

นอกจากรางวัลที่ได้รับและความภาคภูมิใจแล้ว ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญมากกว่านั้น เฟิร์นบอกว่า “เหมือนเป็นก้าวแรกที่จะเป็นเส้นทางการทำงานต่อไป ด้วยความที่อยากเป็นคนทำข่าวอยู่แล้ว การได้รางวัลนี้มาก็เหมือนตอกย้ำจุดยืนของชีวิตเราให้แน่ใจว่าเราควรไปทางนี้ ทำให้มีกำลังใจว่าเรามีความสามารถทำข่าวได้”

พิราบน้อยคนนี้ทิ้งท้ายถึงเรื่องจรรยาบรรณนักข่าวไว้ว่า “สิ่งสำคัญของคนเป็นนักข่าวคือเรื่องจริยธรรมและจรรยาบรรณ อาจารย์จะย้ำอยู่ตลอดเวลาว่า ถ้าคุณเลือกที่จะทำข่าวทุกวิถีทาง หาข้อมูลทุกวิถีทาง เพื่อที่จะขายข่าวอย่างเดียว คุณก็อย่าเป็นเลย หนูคิดว่าต่อไปถ้าหนูเป็นนักข่าวก็จะพยายามหาประเด็นที่ดีที่มีผลกระทบกับสังคมและทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เป็นข่าวที่มีคุณค่าทางข่าว และข่าวที่ถูกนำเสนอไปต้องไม่ล่วงละเมิดสิทธิของใคร หรือไม่ไปขโมยข้อมูลของใครมาทำ”

ที่มา : นิตยสาร plook ฉบับที่ 16 เดือนเมษายน 2555