ที่มา-ความหมาย บนธนบัตรที่ระลึก
เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระราชินี และพระบรมโอรสาธิราชฯ
 

ในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 12 สิงหาคม 2555 และพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 28 กรกฎาคม 2555  ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้จัดพิมพ์ธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ชนิดราคา 80 บาท จำหน่ายในราคาชุดละ 120 บาท จัดพิมพ์จำนวนจำกัดแค่ 2 ล้านฉบับและเป็นการเริ่มนำรูปดอกกุหลาบมาใช้เป็นครั้งแรกในธนบัตรไทย  

นอกจากนี้ได้จัดพิมพ์ ธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร ชนิดราคา 100 บาท ออกใช้หมุนเวียนทั่วไปตั้งแต่วันที่ 27 กรกฎาคมนี้ เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติและน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ
 

ความหมายและที่มาของธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ    

โดยธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ซึ่ง ธปท. จะจัดพิมพ์จำนวน 2,000,000 ฉบับโดยมีลักษณะพิเศษคือความกว้าง 80 มิลลิเมตร หมายถึงพระชนมพรรษา 80 พรรษาสีของธนบัตรโดยรวมเป็นสีฟ้าตามสีวันพระราชสมภพ
 

ภาพด้านหน้าธนบัตร 
     

ภาพด้านหน้าธนบัตร เชิญพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน ในฉลองพระองค์ครุยมหาจักรีบรมราชวงศ์ คู่กับพระฉายาสาทิสลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในฉลองพระองค์ชุดไทยประยุกต์  ทรงยืน ณ พระที่นั่งภัทรบิฐ (อ่านว่า พัด-ทะ-ระ-บิด) ภายใต้พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร
(อ่านว่า พระ-นบ-พะ-ปะ-ดล-มะ-หา-สะ-เหวด-ตะ-ฉัด) ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ

เป็นภาพประธานพระราชพิธีสถาปนาพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมราชินี(พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจิมสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี)  ซึ่งเป็นภาพที่มีความสำคัญ แสดงถึงการได้รับการสถาปนาให้ทรงดำรงพระอิสริยยศที่สูงขึ้น จาก “สมเด็จพระราชินี” (พระอัครมเหสีของพระมหากษัตริย์ที่ยังไม่ได้รับพระบรมราชาภิเษก) ขึ้นเป็น “สมเด็จพระบรมราชินี” (พระอัครมเหสีของพระมหากษัตริย์ที่รับพระบรมราชาภิเษกแล้ว คือ ได้ผ่านพระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว) ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2493 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนา “สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์” ให้ทรงดำรงพระราชอิสริยยศเป็น “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี” ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณในพระบรมมหาราชวัง   

ตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ
เนื่องในโอกาสพระราชพิธี มหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 12 สิงหาคม 2555 

ภาพดอกคัทลียาควีนสิริกิติ์

ซึ่งเป็นดอกไม้ที่อยู่ในวงศ์ ORCHIDACEAE เป็นกล้วยไม้ลูกผสมระหว่าง Cattleya Bow Bells กับ Cattleya Obrieniana var. alba ซึ่งบริษัท Black & Flory Ltd. ประเทศอังกฤษ เป็นผู้ผสมขึ้น และใน พ.ศ. 2501 ได้จดทะเบียนชื่อพันธุ์ว่า Exquisite คัทลียาลูกผสมใหม่นี้มีความสวยงามมากจนได้รับรางวัลยอดเยี่ยมจาก The Royal Horticultural Society ประเทศอังกฤษ จึงได้มีการกราบบังคมทูล สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ขอพระราชทานพระราชานุญาตเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อของกล้วยไม้ลูกผสมพันธุ์นี้ 

ภาพดอกกุหลาบควีนสิริกิติ์

ดอกกุหลาบควีนสิริกิติ์ อยู่ในวงศ์ ROSACEAE เป็นลูกผสมระหว่างกุหลาบพันธุ์ Konigin der Rosen และ Golden Giant เกิดเป็นสายพันธุ์ Peer Gynt ซึ่งมีความสวยงามระดับโลก ได้นำออกเผยแพร่ใน พ.ศ. 2511 และ ใน พ.ศ. 2513 ได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดกุหลาบที่กรุงเบลฟาสต์ ประเทศไอร์แลนด์ นาย Andre Hendricx ชาวเบลเยี่ยม ผู้อำนวยการเรือนกุหลาบ Grandes Roseraiea Du Val de Loire ประเทศฝรั่งเศส ได้กราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ขอพระราชทานพระราชานุญาต เชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อของกุหลาบลูกผสมพันธุ์นี้

พระครุฑพ่าห์และ ลายไทย มีลายน้ำอักษรพระนามาภิไธย “ส.ก.”ภายใต้พระมหามงกุฎ โดยอักษร “ก” มีความโปร่งแสงเป็นพิเศษ มองเห็นได้ชัดเจนทั้งสองด้านเมื่อยกธนบัตรขึ้นส่องดูกับแสงสว่าง 

ภาพด้านหลังธนบัตร

ภาพด้านหลังธนบัตร เชิญพระฉายาสาทิสลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
ในฉลองพระองค์ตาม สมัยนิยม เป็นภาพประธาน

และเชิญภาพเพื่อเป็นภาพประกอบดังนี้ 
ภาพพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระฉายาสาทิสลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พร้อมพระราชโอรสและพระราชธิดาขณะยังทรงพระเยาว์ 

ภาพพระราชกรณียกิจด้านต่างๆ
 

ตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติฯ
 

ภาพดอกกล้วยไม้พันธุ์เอื้องแซะ

ดอกกุหลาบควีนสิริกิติ์ และดอกคัทลียาควีนสิริกิติ์

ทั้งนี้ ในเนื้อกระดาษด้านหลังนี้จะฝังแถบสีฟ้าซ่อนไว้ตามด้านกว้างของธนบัตรโดยมีบางส่วนปรากฏให้เห็นเป็นระยะที่ด้านหลังธนบัตรภายในแถบสีฟ้ามี ตัวเลขอารบิก “80” ซึ่งจะเปลี่ยนเป็นรูปดอกกุหลาบเมื่อพลิกธนบัตรไปมา

ธปท. จะนำธนบัตรที่ระลึกฯ ออกใช้ในวันพฤหัสบดีที่ 9 สิงหาคม 2555 โดยจ่ายแลกพร้อมแผ่นพับในราคาชุดละ 120 บาท ทั้งนี้ รายได้ส่วนต่างจากมูลค่าหน้าธนบัตรที่ระลึกฯ จะนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ โดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย ประชาชนที่สนใจสามารถติดต่อแลกซื้อธนบัตรที่ระลึกฯ ได้ ที่ทุกสาขาของธนาคารพาณิชย์ ธนาคารออมสิน ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ธนาคารอาคารสงเคราะห์ และธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย

ความหมายและที่มาของธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯสยามมกุฎราชกุมาร

 สำหรับธนบัตรที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมารจัดพิมพ์ขึ้นจำนวน 10,000,000 ฉบับ โดยมีกำหนดออกใช้เช่นเดียวกับธนบัตรชนิด 100 บาท ที่หมุนเวียนในระบบในปัจจุบัน ในวันศุกร์ที่ 27 กรกฎาคม 2555  มีภาพประกอบดังนี้  

ด้านหน้าธนบัตร 

ด้านหน้าธนบัตรมีลักษณะทั่วไป สี และขนาดเช่นเดียวกับธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 15 ที่หมุนเวียนอยู่ในปัจจุบัน  

ภาพด้านหลังธนบัตร

ภาพประธานเป็นการ เชิญพระฉายาสาทิสลักษณ์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯสยามมกุฎราชกุมาร
ในฉลองพระองค์เครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์ ฉลองพระองค์ครุยมหาจักรีบรมราชวงศ์ 
ทรงสายสร้อยและสายสะพายแห่งเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์
อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ และพระสังวาลปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ 
 

ภาพพระราชพิธีสถาปนาเฉลิมพระนามาภิไธย สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯสยามมกุฎราชกุมาร
(พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงหลั่งน้าพระมหาสังข์ทักษิณาวรรตพระราชทานแด่
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร) 

โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีสถาปนาเฉลิมพระนามาภิไธย สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ซึ่งขณะนั้นมีพระชนมายุ 20 พรรษา ให้ทรงดำรงพระราชอิสริยยศ “สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร” ตามโบราณขัตติยราชประเพณี เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2515 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม และภาพตราสัญลักษณ์พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 28 กรกฎาคม 2555

ที่มาข้อมูล :
แผนกออกแบบและผลิตต้นฉบับ โรงพิมพ์ธนบัตร สายออกบัตรธนาคาร ธนาคารแห่งประเทศไทย
https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1341300820&grpid=09&catid=20&subcatid=2001