การตรวจสุขภาพไม่ได้มีไว้เพื่อค้นหาโรคเท่านั้น แต่ยังช่วยให้เราเข้าใจสภาพร่างกายของตัวเองว่าเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร เมื่อเข้าใกล้วัย 50–60 ปี โอกาสเกิด โรคที่ควรระวัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง มะเร็ง หลอดเลือดสมอง และโรคหัวใจจะสูงขึ้น การตรวจเช็กสุขภาพจึงช่วยให้พบความผิดปกติได้ตั้งแต่ยังไม่แสดงอาการ ทำให้การรักษาและการดูแลตนเองมีประสิทธิภาพมากกว่า
- ตรวจร่างกายทั่วไป (ความดันโลหิต ชีพจร น้ำหนัก ส่วนสูง BMI)
- ตรวจเลือดประเมินระดับน้ำตาลและไขมัน
- ตรวจการทำงานของตับและไต
- ตรวจปัสสาวะเพื่อหาความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ
การตรวจเหล่านี้ถือเป็นพื้นฐานสำหรับทุกคน เพราะช่วยสะท้อนความเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาหลักของสุขภาพผู้สูงอายุ
เมื่ออายุมากขึ้น ความเสี่ยงโรคหัวใจเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ แนะนำให้ตรวจดังนี้
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
- ตรวจอัลตราซาวด์หัวใจ หากมีประวัติครอบครัวหรืออาการผิดปกติ
- ตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยการวิ่งสายพาน (Exercise Stress Test)
เพราะโรคหัวใจและหลอดเลือดคือหนึ่งใน โรคที่ควรระวัง มากที่สุดสำหรับวัยเกษียณ
มะเร็งหลายชนิดสามารถพบได้บ่อยเมื่อเข้าสู่วัยกลางคนขึ้นไป การตรวจที่แนะนำ ได้แก่
- มะเร็งลำไส้ใหญ่ ตรวจอุจจาระหาเลือดแฝง หรือส่องกล้องลำไส้ใหญ่
- มะเร็งเต้านม (ผู้หญิง) ตรวจแมมโมแกรมทุก 1–2 ปี
- มะเร็งปากมดลูก (ผู้หญิง)
- มะเร็งต่อมลูกหมาก (ผู้ชาย)
การคัดกรองเหล่านี้ช่วยให้เจอมะเร็งระยะเริ่มต้น ซึ่งมีโอกาสรักษาหายสูง
เมื่ออายุเพิ่มขึ้นปัญหาด้านสายตา เช่น ต้อกระจก ต้อหิน และจอประสาทตาเสื่อม มีโอกาสพบมากขึ้น ขณะเดียวกันการได้ยินที่ลดลงก็ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต การตรวจเป็นประจำช่วยให้แก้ไขได้ทัน และป้องกันการสูญเสียประสาทสัมผัสที่สำคัญเหล่านี้
โรคกระดูกพรุนเป็นอีกหนึ่ง โรคที่ควรระวังในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน การตรวจความหนาแน่นของมวลกระดูก จึงมีความสำคัญรวมถึงการตรวจข้อเข่า และข้อสะโพกสำหรับผู้ที่มีอาการปวดเรื้อรัง
สุขภาพช่องปากมีผลต่อระบบย่อยอาหารและสุขภาพโดยรวม การตรวจฟันทุก 6 เดือน และการใส่ใจเรื่องเหงือก ฟันผุ ฟันสึก หรือการใส่ฟันปลอมที่เหมาะสม จะช่วยให้การรับประทานอาหารมีประสิทธิภาพมากขึ้น
การเข้าสู่วัยเกษียณไม่เพียงแต่มีผลทางกาย แต่ยังอาจทำให้เกิดภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือรู้สึกโดดเดี่ยว การพูดคุยกับนักจิตวิทยา และการทำแบบทดสอบสุขภาพจิต สามารถช่วยประเมินและป้องกันปัญหาเหล่านี้ได้
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ ลดเค็ม ลดมัน ลดหวาน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดิน ว่ายน้ำ หรือโยคะ
- นอนพักผ่อนให้เพียงพอ
- ลดความเครียดด้วยกิจกรรมที่ชอบ เช่น ปลูกต้นไม้ อ่านหนังสือ หรือทำงานอดิเรก
- พบแพทย์ตามนัด และติดตามผลตรวจอย่างต่อเนื่อง