พีตมอส (Peat moss) เกิดมาจากคำในภาษาอังกฤษสองคำ คือ
Peat หมายถึง ซากพืชซากสัตว์ที่ทับถมอยู่ใต้ดินมานานหลายพันปี
Moss หมายถึง พืชที่มีลักษณะชื้นสีเขียวสด มักขึ้นในที่ที่มีความชื้น
ดังนั้น พีตมอส คือ ซากพืชซากสัตว์ที่ทับถมกันในชั้นดินเป็นระยะเวลาหลายพันปี พีตมอสมักพบในแถบอากาศหนาวจัด เช่น อลาสก้า ทางตอนเหนือของประเทศจีน ส่วนใหญ่บริเวณที่มีอากาศหนาวจัดจะเป็นบริเวณที่มีป่าสนอยู่จำนวนมาก พืชที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีบริเวณนั้น คือ มอสและต้นสน ซึ่งในช่วงฤดูร้อนมอสจะขึ้นได้ดี และในช่วงฤดูหนาว พืชต่าง ๆ ที่อยู่บริเวณนั้นจะตายลง ทำให้มีการสะสมของซากพืชและซากสัตว์ในบริเวณดังกล่าวหลายพันปี พีตมอสจึงมีธาตุอาหารจำนวนมาก พีตมอสมีความร่วนและโปร่ง มีช่องว่างในอากาศมาก ทำให้น้ำและอากาศถ่ายเทได้สะดวก ทั้งยังมีคุณสมบัติในการกักเก็บความชื้นได้ดี เหมาะแก่การนำมาใช้ในการปลูกพืชอย่างมาก
นอกจากนั้นนักวิทยาศาสตร์ยังค้นพบว่า พีตมอสมีความเป็นกรดสูง วัชพืชและแมลงไม่สามารถทนความเป็นกรดสูงได้ ทำให้พีตมอสเป็นดินที่ถือได้ว่าเป็นดินสะอาด ปลอดเชื้อโรค จึงเหมาะสมแก่การนำมาเพาะต้นกล้าหรือเมล็ดพืช ทำให้ต้นกล้ามีความแข็งแรง โตไว ดังนั้น พีตมอสจึงมีราคาที่ค่อนข้างสูง
พีตมอสแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. ไวต์พีต (White peat) เป็นพีตมอสที่อยู่ชั้นบนของดิน เกิดจากการทับถมของซากพืชซากสัตว์เป็นระยะเวลาไม่นาน ทำให้โครงสร้างของพีตมอสประเภทนี้มีลักษณะเนื้อหยาบ
2. แบล็กพีต (Black peat) เป็นพีตมอสที่อยู่ชั้นล่างสุด มีการทับถมของซากพืชซากสัตว์มานานหลายพันปี ทำให้เป็นพีตมอสที่มีเนื้อละเอียด โดยแบล็กพีตจะถูกนำมาใช้ในการทำพีตมอสที่ใช้เป็นวัสดุในการปลูกพืชมากที่สุด
พีตมอสเกิดจากการทับถมของซากพืชซากสัตว์นับพันปี ทำให้อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์และจำเป็นต่อพืชอย่างมาก พีตมอสยังเป็นตัวที่ช่วยรักษาความชื้นในดิน ทำให้รากมีความชื้น ดูดซึมธาตุอาหารได้อย่างดี พีตมอสมีความโปร่งทำให้น้ำผ่านดินได้อย่างสะดวก และในพีตมอสมีความเป็นกรดช่วยไล่แมลง เชื้อโรค ศัตรูพืชต่าง ๆ ที่เข้ามาทำลายพืช ทำให้เป็นวัสดุปลูกที่มีความสะอาดเหมาะแก่การปลูกพืช
สำหรับการใช้พีตมอสในการเพาะปลูกพืชนั้น สามารถนำมาใช้ในการเพาะชำเมล็ดพืชโดยใช้ถาดเพาะเมล็ด หรือหากใช้พีตมอสกับวัสดุปลูกอื่นก็ได้เช่นกัน เนื่องจากพีตมอสมีหน้าที่ในการกักเก็บความชื้นในดินและยังทำหน้าที่ในการปล่อยความชื้นให้กับราก ทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดี เมื่อรดน้ำต้นไม้ สารอาหารก็ยังคงกักเก็บอยู่ในดินอยู่โดยไม่ถูกชะล้างออกไป ในการใช้พีตมอสควรใช้ร่วมกับวัสดุปลูกอื่น ๆ จึงจะทำให้พืชมีการเจริญเติบโตได้ดี วัสดุปลูกที่สามารถผสมร่วมด้วยได้ เช่น ดินร่วน เพอร์ไลต์ หินภูเขาไฟ โดยการผสมพีตมอสนั้นอาจจะใช้สัดส่วน 1 ใน 3 ส่วน หรือ 2 ใน 3 ส่วนของสัดส่วนวัสดุทั้งหมด
บทความที่เกี่ยวข้อง
- เพอร์ไลต์ วัสดุปลูกพืชที่ใช้แทนดิน