ประจำเดือนไม่ได้มีไว้แค่บอกให้รู้ว่าเราตั้งท้องหรือไม่เท่านั้น แต่ยังเป็นตัวบ่งบอกสุขภาพของระดับฮอร์โมนในร่างกายได้เป็นอย่างดี และสิ่งที่ช่วยควบคุมให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายเราทำงานได้อย่างราบรื่นตั้งแต่สมองไปจนถึงระบบสืบพันธุ์ก็คือ ฮอร์โมน นั่นเอง การเปลี่ยนแปลงของสีเลือดประจำเดือนเพียงนิดเดียว และปริมาณเลือดในแต่ละรอบเดือน อาจเป็นสัญญาณเตือนให้เรารู้ว่าเกิดความผิดปรกติขึ้นกับร่างกายเราได้ถึง 6 อย่าง มาดูกันว่า 6 เฉดสีเลือดประจำเดือนบ่งชี้ปัญหาสุขภาพของเรามีอะไรบ้าง
หากเลือดประจำเดือนมีสีออกชมพู ไม่ได้หมายความว่าคุณกำลังมีความรักนะคะ แต่นั่นเป็นตัวบ่งชี้ว่าระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายของคุณต่ำกว่าปรกติ โดยเฉพาะหากมีอาการร่วมกับปริมาณประจำเดือนลดลง หรือหากคุณเป็นนักกีฬาหรือชื่นชอบการออกกำลังกาย เพราะจากการศึกษาพบว่า การออกกำลังกายส่งผลให้ระดับเอสโตรเจนในร่างกายลดลงซึ่งส่งผลกระทบให้ประจำเดือนมาไม่ปรกติหรือขาดช่วงไปเลยก็เป็นได้
หลายคนอาจมองว่าปัญหาประจำเดือนขาดไป 1-2 เดือนก็ไม่ใช่ปัญหาร้ายแรงอะไร แต่ปัญหาระดับเอสโตรเจนในร่างกายต่ำหากทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการแก้ไขให้ถูกวิธีอาจทำให้เกิดความเสี่ยงเป็นโรคกระดูกพรุนได้ง่ายขึ้น ดังนั้นหากคุณไม่ได้เตรียมร่างกายเพื่อเป็นนักวิ่งมาราธอนเป็นครั้งแรกในชีวิต หรือหันมาออกกำลังกายอย่างเข้มข้น แล้วสังเกตว่าประจำเดือนมีสีอ่อนลง มาน้อย หรือประจำเดือนขาดควรรีบไปปรึกษาแพทย์ค่ะ
นอกจากนี้ปัญหาอื่นจากเลือดประจำเดือนที่มีสีชมพูอาจเกี่ยวเนื่องถึงการขาดสารอาหาร มีภาวะมีถุงน้ำในรังไข่หลายใบ หรือเป็นช่วงระยะวัยใกล้หมดประจำเดือนซึ่งรังไข่จะลดการผลิตเอสโตรเจนลงเพื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนนั่นเอง
หากเลือดประจำเดือนมีสีชมพูอ่อนจาง ใสเป็นน้ำ มีปริมานลดลงนั่นอาจเป็นเครื่องบ่งบอกถึงการเป็นโรคโลหิตจางขั้นรุนแรง หากสังเกตเห็นว่าประจำเดือนมีสีจาง ใสขึ้นและมีปริมาณน้อยลงกว่าปรกติประมาน 2-3 รอบเดือนนั่นไม่ใช่เรื่องดีแล้วค่ะ ควรรีบไปปรึกษาแพทย์ด่วนเพราะคุณอาจมีปัญหาเรื่องการขาดสารอาหารได้
เพื่อไม่ให้สับสนการขาดธาตุเหล็กไม่ทำให้ประจำเดือนสีจางลง แต่จะนำไปสู่การที่ประจำเดือนในแต่ละรอบเดือนมีปริมาณมากขึ้น(จากการศึกษาในปี 2014 ได้ทำการทดสอบกับผู้หญิง 236 คนที่มีปริมาณประจำเดือนมามากพบว่า 27% มีปัญหาขาดธาตุเหล็กและ 60% เป็นโรคโลหิตจางขั้นรุนแรง) หากคุณเป็นคนที่ประจำเดือนมามาก วันหนึ่งต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยหลายครั้งหรือแม้แต่ในเวลากลางคืนก็ต้องลุกขึ้นมาเปลี่ยนผ้าอนามัย ร่วมกับมีอาการรู้สึกอ่อนเพลีย มึนหัวก็ควรไปตรวจร่างกายว่ามีภาวะขาดธาตุเหล็กหรือไม่ค่ะ
นั่นอาจเป็นเพราะคุณมีเยื่อบุโพรงมดลูกและเลือดเก่าจากเดือนที่แล้วตกค้างอยู่และออกมาพร้อมกับของใหม่ในเดือนนี้ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปรกติไม่ต้องตกใจไปค่ะ เลือดและเยื่อบุโพรงมดลูกที่ตกค้างอยู่เดิมจึงมีระยะเวลามากขึ้นในการทำให้เกิดปฏิกริยาออกซิเด้นท์ เลือดที่ออกมาจึงมีสีคล้ำหรือดำ ผู้หญิงแต่ละคนจะมีระดับการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกที่แตกต่างกันไปในแต่ละเดือนแต่โดยทั่วไปแล้วหากพบเลือดประจำเดือนมีสีคล้ำช่วงต้น หรือปลายรอบเดือน ไม่มีกลิ่นเหม็นเน่าถือว่าเป็นเรื่องปรกติไม่มีอะไรต้องกังวลค่ะ
คุณอาจอยู่ในภาวะระดับโปรเจสเตอร์โลนในร่างกายต่ำแต่ระดับเอสโตรเจนสูง การมีลิ่มเลือดเล็กๆปนออกมาด้วยก็ไม่มีอะไรน่ากังวล แต่หากลิ่มเลือดมีขนาดใหญ่อาจเป็นตัวบ่งชี้ว่าฮอร์โมนในร่างกายขาดความสมดุลย์ ดังนั้นสาวๆจึงควรลดการบริโภคอาหารประเภทผลิตภัณฑ์จากนม นมถั่วเหลืองและน้ำตาลดูว่าจะมีความเปลี่ยนแปลงของเลือดฮอร์โมนหรือไม่
สิ่งที่ควรกังวลเมื่อมีลิ่มเลือดปนออกมากับประจำเดือนแล้วมีอาการปวดท้อง ประจำเดือนมีปริมาณมากและปนลิ่มเลือดเยอะๆอาจเกิดจากภาวะมีเนื้องอกในมดลูกจึงควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการอัลตร้าซาว์ดตรวหาความผิดปรกติจะได้รักษาอย่างทันท่วงที
สาเหตุของเลือดประจำเดือนสีแดงมีสีเทาผสมคือ คุณอาจมีการติดเชื้อจากโรคทางเพศสัมพันธ์อย่างกามโรค โดยปรกติจะมีกลิ่นเห็น เน่าร่วมด้วย จึงควรรีบไปรับการตรวจอย่างละเอียดเพื่อจะได้รักษาอย่างถูกวิธีต่อไป
แต่ในผู้ที่มีการแท้งบุตรอาจพบว่ามีสีเทาลักษณะคล้ายสีตับปนออกมากับเลือดได้เช่นกัน หากคุณอยู่ในช่วงทั้งครรภ์แล้วพบเลือดประจำเดือนมีลักษณะนี้ควรรีบไปพบหมอสูติฯด่วนๆ
หากเลือดประจำเดือนของคุณมีสีแดงสด หรือสีแดงเฉดเดิมและปริมาณเท่าเดิมมาตลอดก็ขอแสดงความยินดีด้วยค่ะ เพราะร่างกายของคุณแข็งแรงสมบูรณ์ดี ระดับฮอร์โมนในร่างกายสมดุลย์ระบบต่างๆทำงานได้ตามปรกติไม่มีอะไรให้ต้องกังวล