การหมุนรอบตัวของดวงอาทิตย์

ปรากฏการณ์อย่างหนึ่งของดวงอาทิตย์ คือ การที่มีกลุ่มจุดเกิดขึ้น กลุ่มจุดเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็มีการเปลี่ยนแปลง และในที่สุดจะสลายตัวหมดไป ขณะเดียวกันก็มีกลุ่มจุดใหม่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม "กลุ่มจุดบนดวงอาทิตย์" มีอายุอยู่นานพอ ที่จะใช้เป็นเครื่องติดตามสังเกตดูได้ว่าดวงอาทิตย์มีการหมุนรอบตัวเองเป็นรอบ ๆ เช่นเดียวกับที่โลกหมุนรอบตัวเองวันละรอบ 

เมื่อเราตามสังเกตการเคลื่อนที่ของกลุ่มจุด หรือ "จุดบนดวงอาทิตย์" ไปเรื่อย ๆ เป็นเวลาหลายวัน ก็จะได้พบว่าดวงอาทิตย์หมุนรอบตัวเองครบรอบในเวลาประมาณหนึ่งเดือน การหมุนรอบตัวเองนี้มีทิศทางตามการหมุนรอบตัวเองของดาวเคราะห์ต่าง ๆ และตามทิศทางซึ่งดาวเคราะห์ต่าง ๆ นั้นโคจรไปรอบดวงอาทิตย์ สิ่งที่น่าสนใจก็คือ พื้นผิวดวงอาทิตย์ที่ละติจูดต่าง ๆ หมุนครบรอบในเวลาไม่เท่ากัน โดยแถบศูนย์สูตรหมุนด้วยความเร็วสูงกว่าแถบละติจูดสูงขึ้นไป ดังจะเห็นได้จากตารางรายการคาบ หรือเวลาที่ใช้หมุนครบรอบของดวงอาทิตย์

ค่าที่ปรากฏวัดได้จากโลกนั้นเป็นผลเนื่องจากผู้สังเกตการณ์ซึ่งอยู่บนพื้นโลกเคลื่อนที่ตามการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ไปด้วย จุดเดิมจึงปรากฏต้องใช้เวลามากกว่าที่เป็นจริงในการที่จะเคลื่อนที่กลับมาปรากฏอยู่ที่ลองจิจูดเดิมบนดวงอาทิตย์อีกครั้งหนึ่ง ค่าจริงนั้นเป็นผลลัพธ์จากการคำนวณ เมื่อได้คิดหักผลเนื่องจากการเคลื่อนที่ของผู้สังเกตการณ์บนโลกออกไปแล้ว

__________________________________________________

•คาบการหมุนรอบตัวของดวงอาทิตย์ที่ใช้ในการคำณวนต่าง ๆ นั้น ใช้คาบสำหรับละติจูด ๑๖ องศา ซึ่งมีค่าวัดได้จากโลก ๒๗.๒๗๕ วัน และค่าจริง ๒๕.๓๘ วัน 

•เส้นศูนย์สูตรของดวงอาทิตย์ ทำมุม ๗° ๑๕ข กับ "ระนาบสุริยะวิถี" (ecliptic plane) ซึ่งเป็นระนาบวงทางโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ 

การที่ละติจูดต่าง ๆ บนดวงอาทิตย์ไม่ได้หมุนรอบตัวไปพร้อมกัน แต่บริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรหมุนเร็วกว่าแถบละติจูดที่สูงขึ้นไปนี้ เป็นหลักฐานประการหนึ่งซึ่งแสดงว่าดวงอาทิตย์ไม่ใช่ก้อนวัตถุของแข็ง แต่จำเป็นจะต้องเป็นของไหล ในปัจจุบันมีผู้สนใจศึกษาเรื่องรายละเอียด และผลจากการหมุนรอบตัวแตกต่างกันของดวงอาทิตย์นี้มาก เพราะเชื่อกันว่าเป็นปรากฏการณ์ที่สำคัญ และเป็นสาเหตุให้เกิดปรากฏการณ์อื่น ๆ ซึ่งสังเกตได้บนดวงอาทิตย์ เช่น การเกิดและวิวัฒนาการของกลุ่มจุด เป็นต้น