หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ : สิ่งที่ควรรู้

หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ปวช คือเส้นทางการศึกษาสำหรับนักเรียนที่จบ ม.3 และต้องการมุ่งสู่การเรียนสายอาชีพอย่างจริงจัง หลายคนที่กำลังมองหาแนวทางชีวิตหลังมัธยมต้น มักตั้งคำถามว่า หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพดีไหม เรียนแล้วได้อะไร และควรเลือกหรือไม่

หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ คืออะไร?

หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช) เป็นหลักสูตรระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในระบบอาชีวศึกษา ที่เน้นการเรียนรู้ทักษะวิชาชีพควบคู่กับความรู้พื้นฐาน โดยเปิดรับนักเรียนที่จบ มัธยมศึกษาปีที่ 3 แล้วเข้าสู่การเรียนสายอาชีพ 3 ปี เพื่อเตรียมความพร้อมในการทำงานจริง หรือเรียนต่อในระดับที่สูงขึ้น เช่น ปวส หรือปริญญาตรีสายเทคโนโลยี

ปวช เรียนกี่ปี?

หลักสูตร ปวช ใช้เวลาเรียนทั้งหมด 3 ปี

ซึ่งเทียบเท่ากับช่วงชั้นของ มัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.4 - ม.6) ในสายสามัญ

โดยทั่วไปจะเรียนตั้งแต่อายุประมาณ 15 – 18 ปี และเมื่อเรียนจบแล้ว จะได้รับ “ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.)” ซึ่งสามารถเลือกได้ทั้ง

เรียนต่อในระดับ ปวส (ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง)

สมัครเข้าทำงานได้ทันที ตามสายวิชาที่เรียน

จุดเด่นของหลักสูตร ปวช

การเรียน ปวช มีจุดเด่นหลายประการที่เหมาะกับผู้ที่ต้องการเข้าสู่ตลาดแรงงานเร็ว หรือมีความสนใจเฉพาะทาง เช่น

ฝึกทักษะวิชาชีพจริง ในสาขาที่หลากหลาย เช่น ช่างยนต์ ช่างไฟฟ้า คอมพิวเตอร์ บัญชี การตลาด

มีโอกาสฝึกงานในสถานประกอบการจริง

ประหยัดเวลา เรียนเพียง 3 ปีหลัง ม.3 ก็มีงานทำได้

สามารถต่อยอดได้ ทั้ง ปวส หรือปริญญาตรีในระบบเทียบโอนหน่วยกิต

กลุ่มสาขาวิชาระดับอาชีวศึกษา

การเรียนต่อในระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช) ถือเป็นทางเลือกสำคัญของนักเรียนที่จบ ม.3 และต้องการเข้าสู่ตลาดแรงงานได้เร็ว หรือวางแผนต่อยอดสู่สายอาชีพเฉพาะทาง ไม่ว่าจะเป็นด้านเทคโนโลยี บริการ ธุรกิจ ศิลปะ เกษตร หรือสุขภาพ

ในปัจจุบัน สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) ได้แบ่งกลุ่มสาขาวิชาในระดับ ปวช ออกเป็น 9 กลุ่มสาขาวิชา หลัก ได้แก่

1. กลุ่มสาขาวิชาอุตสาหกรรม

เน้นฝึกทักษะทางด้านช่าง งานเทคนิค และการผลิตอุตสาหกรรม
เหมาะกับผู้ที่ชอบงานลงมือทำ มีความแม่นยำ ช่างสังเกต

ตัวอย่างสาขาย่อย

ช่างยนต์

ช่างกลโรงงาน

ช่างเชื่อมโลหะ

ช่างไฟฟ้ากำลัง

ช่างอิเล็กทรอนิกส์

ช่างก่อสร้าง

ช่างเครื่องปรับอากาศ

ช่างเขียนแบบเครื่องกล

แนวทางอาชีพ : ช่างเทคนิค วิศวกรในอนาคต เจ้าของกิจการซ่อมบำรุง โรงงานอุตสาหกรรม

2. กลุ่มสาขาวิชาพาณิชยกรรมและบริหารธุรกิจ

เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจธุรกิจ การบริหารจัดการ การบัญชี และเทคโนโลยีสำนักงาน

ตัวอย่างสาขาย่อย

การบัญชี

การตลาด

คอมพิวเตอร์ธุรกิจ

ธุรการ

การจัดการโลจิสติกส์

การจัดการทรัพยากรมนุษย์

แนวทางอาชีพ : พนักงานบัญชี เจ้าหน้าที่ฝ่ายบุคคล นักการตลาด เจ้าของธุรกิจ SME

3. กลุ่มสาขาวิชาคหกรรม

เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจงานบ้าน งานบริการ งานอาหาร และแฟชั่น

ตัวอย่างสาขาย่อย

อาหารและโภชนาการ

การตัดเย็บเสื้อผ้า

การจัดดอกไม้

การดูแลเด็กและผู้สูงอายุ

การออกแบบเสื้อผ้า

แนวทางอาชีพ : เชฟ ผู้ดูแลเด็ก ร้านเสื้อผ้า ร้านอาหาร ร้านดอกไม้

4. กลุ่มสาขาวิชาศิลปกรรม

เน้นการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ความสามารถทางศิลปะ และการออกแบบ

ตัวอย่างสาขาย่อย

ออกแบบกราฟิก

ดนตรีไทย

ดนตรีสากล

ศิลปะการแสดง

ทัศนศิลป์

การถ่ายภาพ

แนวทางอาชีพ : นักออกแบบกราฟิก นักดนตรี นักแสดง ศิลปินอิสระ ผู้ผลิตสื่อสร้างสรรค์

5. กลุ่มสาขาวิชาเกษตรกรรม

เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจงานเกษตร เทคโนโลยีการเกษตร และนวัตกรรมอาหาร

ตัวอย่างสาขาย่อย

พืชศาสตร์

ปศุสัตว์

ประมง

การจัดการเกษตร

อุตสาหกรรมเกษตร

เกษตรอินทรีย์

แนวทางอาชีพ : เกษตรกรยุคใหม่ เจ้าหน้าที่เกษตร นักพัฒนาผลิตภัณฑ์เกษตร

6. กลุ่มสาขาวิชาประมง

เป็นกลุ่มเฉพาะทางที่เน้นการเรียนรู้เกี่ยวกับน้ำ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และการประมง

ตัวอย่างสาขาย่อย

การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

การประมงชายฝั่ง

การแปรรูปสัตว์น้ำ

เทคโนโลยีประมง

แนวทางอาชีพ : ชาวประมง นักวิจัยประมง เจ้าหน้าที่กรมประมง

7. กลุ่มสาขาวิชาสาธารณสุข

เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจงานบริการด้านสุขภาพ และมีความมุ่งมั่นในการดูแลผู้อื่น

ตัวอย่างสาขาย่อย

ผู้ช่วยพยาบาล

ผู้ช่วยเภสัชกร

ผู้ช่วยทันตแพทย์

เทคนิคการแพทย์เบื้องต้น

แนวทางอาชีพ : ผู้ช่วยในคลินิก โรงพยาบาล ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ

8. กลุ่มสาขาวิชาท่องเที่ยวและบริการ

ตอบโจทย์ผู้ที่ชอบงานด้านบริการ การท่องเที่ยว และโรงแรม

ตัวอย่างสาขาย่อย

การโรงแรม

การท่องเที่ยว

การจัดนำเที่ยว

มัคคุเทศก์

บริหารงานจัดเลี้ยง

พนักงานต้อนรับ

แนวทางอาชีพ : พนักงานโรงแรม ไกด์ เจ้าหน้าที่ทัวร์ ผู้จัดงานอีเวนต์

9. กลุ่มสาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

เน้นการใช้เทคโนโลยีเพื่อการสื่อสาร พัฒนาโปรแกรม และระบบคอมพิวเตอร์

ตัวอย่างสาขาย่อย

โปรแกรมเมอร์

การพัฒนาเว็บไซต์

เครือข่ายคอมพิวเตอร์

การสร้างเกม

การผลิตสื่อมัลติมีเดีย

แนวทางอาชีพ : นักพัฒนาเว็บ โปรแกรมเมอร์ เจ้าหน้าที่ IT ยูทูบเบอร์ นักออกแบบเกม

เรียน ปวช แล้วทำอะไรได้บ้าง?

เมื่อเรียนจบ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ นักเรียนสามารถเข้าสู่ตลาดแรงงานได้ทันที โดยเลือกงานที่ตรงกับสาขาที่เรียนมา เช่น

สาขาช่างยนต์ : ช่างเทคนิคในอู่รถยนต์หรือศูนย์บริการ

สาขาบัญชี : เจ้าหน้าที่บัญชีในบริษัทต่าง ๆ

สาขาการโรงแรม : พนักงานโรงแรม ครัว หรือบริการลูกค้า

สาขาคอมพิวเตอร์ : เจ้าหน้าที่ IT หรือฝ่ายซัพพอร์ตเทคนิค

หรือหากยังไม่พร้อมทำงาน ก็สามารถเรียนต่อระดับ ปวส (ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง) ซึ่งใช้เวลา 2 ปี และยังสามารถต่อยอดไปถึงปริญญาตรีได้อีกด้วย

จบ ปวช แล้วสามารถทำอะไรต่อได้บ้าง?

หลังเรียนจบระดับ ปวช สามารถเลือกทางเดินต่อได้ 2 ทางหลัก ๆ คือ

1. เรียนต่อ

เรียนต่อในระดับ ปวส. (ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง)

หรือเทียบเท่า อนุปริญญา ในสายวิชาชีพนั้น ๆ

จากนั้นสามารถต่อระดับ ปริญญาตรี ในสายเทคโนโลยีหรือสายวิชาชีพได้

2. ทำงานทันที

เข้าทำงานในสถานประกอบการ ทั้งภาครัฐและเอกชน

มีสิทธิ์สอบบรรจุในงานราชการที่เปิดรับผู้มีวุฒิ ปวช

หรือประกอบอาชีพอิสระ เช่น ช่างซ่อมไฟฟ้า พ่อครัว แม่ครัว พนักงานบัญชี ฯลฯ

หากคุณกำลังมองหาเส้นทางอาชีพที่มั่นคง ใช้เวลาเรียนน้อย และมีทักษะพร้อมใช้งานจริง หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช) คือทางเลือกที่ไม่ควรมองข้าม ด้วยระบบการเรียนที่เน้นปฏิบัติจริง ฝึกงานจริง และมีเส้นทางต่อยอดได้หลากหลาย ทั้งการทำงานและการศึกษาระดับสูง

ข้อมูลอ้างอิง

สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา