การประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากล หรือ PISA (Programme for International Student Assessment) จัดขึ้นโดยองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความสามารถของนักเรียนอายุ 15 ปี ในด้านการอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ผลการสอบ PISA ของประเทศไทยเป็นข้อมูลสำคัญที่ช่วยสะท้อนคุณภาพของระบบการศึกษา และชี้ให้เห็นถึงทิศทางการพัฒนาที่จำเป็นในอนาคต
สำหรับ PISA ประเทศไทย ได้กำหนดกรอบการสุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนอายุ 15 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ขึ้นไป จากโรงเรียนทุกสังกัด ได้แก่
- โรงเรียนในสังกัดของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
- โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน
- โรงเรียนในสังกัดสำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร
- โรงเรียนในสังกัดกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย
- โรงเรียนสาธิตของมหาวิทยาลัย สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา
- วิทยาลัยในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
จำนวนโรงเรียนและนักเรียนกลุ่มตัวอย่างในการประเมินผลของ PISA
ตั้งแต่ประเทศไทยเข้าร่วมการประเมิน PISA ในปี 2000 ผลคะแนนของนักเรียนไทยมีการเปลี่ยนแปลงดังนี้
จากข้อมูลข้างต้น พบว่าคะแนนเฉลี่ยของนักเรียนไทยในทั้งสามด้านมีแนวโน้มลดลง โดยเฉพาะในรอบการประเมินล่าสุด (PISA 2022) ที่คะแนนเฉลี่ยลดลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับ PISA 2018
เปรียบเทียบคะแนน PISA ปี 2022
วิชาคณิตศาสตร์
วิชาวิทยาศาสตร์
วิชาการอ่าน
ประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคอาเซียน
เมื่อเปรียบเทียบกับคะแนนของประเทศไทย จะเห็นได้ว่านักเรียนไทยมีคะแนนต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของ OECD ในทุกด้าน ซึ่งสะท้อนถึงความจำเป็นในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างเร่งด่วน
ความแตกต่างของคะแนนระหว่างกลุ่มโรงเรียน
เมื่อวิเคราะห์คะแนนตามสังกัดการศึกษา พบว่า
โรงเรียนที่เน้นการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ มีคะแนนเฉลี่ยในระดับเดียวกับประเทศที่มีคะแนนสูงสุด
โรงเรียนสาธิตของมหาวิทยาลัย มีคะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์สูงกว่าค่าเฉลี่ยของ OECD
โรงเรียนอื่น ๆ มีคะแนนเฉลี่ยต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของ OECD
ข้อมูลนี้ชี้ให้เห็นถึงความเหลื่อมล้ำในระบบการศึกษาไทย ที่ต้องการการแก้ไขเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาในทุกสังกัด
การพัฒนาการศึกษาไทยเพื่อลดช่องว่างและยกระดับคุณภาพการศึกษา ควรดำเนินการดังนี้
พัฒนาครูผู้สอน เสริมสร้างสมรรถนะในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการประยุกต์ใช้ความรู้ในชีวิตจริง
จัดหาแหล่งเรียนรู้ที่มีคุณภาพ สนับสนุนทรัพยากรและสื่อการเรียนรู้ที่เหมาะสมและเป็นธรรม
ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา พัฒนาสถานศึกษาในทุกสังกัดให้มีมาตรฐานและคุณภาพที่เท่าเทียม
การดำเนินการตามข้อเสนอแนะเหล่านี้ จะช่วยให้นักเรียนไทยมีสมรรถนะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และสามารถแข่งขันในระดับสากลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สถิติคะแนนการสอบ PISA ของประเทศไทยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แสดงให้เห็นถึงความท้าทายที่ระบบการศึกษาต้องเผชิญ การปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพการศึกษาเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับเยาวชนไทยในการเผชิญกับอนาคตที่ไม่แน่นอน การร่วมมือกันของทุกภาคส่วนในการศึกษา จะเป็นกุญแจสำคัญในการยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยให้ก้าวสู่มาตรฐานสากล
แหล่งข้อมูล
เด็กสิงคโปร์ครองอันดับ 1 ผลสอบ PISA ปีล่าสุด นักเรียนไทยวิกฤติ คะแนนต่ำสุดรอบ 20 ปีในทุกทักษะ
ผลคะแนนการอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ของประเทศไทยในโปรแกรม PISA 2000 - PISA 2022