การฟ้องร้องคดีครอบครัวเป็นกระบวนการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับข้อพิพาทภายในครอบครัว เช่น คดีหย่า, การเรียกค่าเลี้ยงดูบุตร, การแบ่งสินสมรส, การขอสิทธิเลี้ยงดูบุตร และคดีอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับครอบครัว ในบทความนี้เราจะอธิบายถึง สิทธิฟ้องคดีครอบครัว, ขั้นตอนฟ้องร้องคดีครอบครัว และข้อควรรู้เกี่ยวกับกฎหมายครอบครัว เพื่อช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจและเตรียมตัวได้อย่างถูกต้อง
คดีครอบครัว คือ คดีที่เกี่ยวข้องกับข้อพิพาทภายในครอบครัว ซึ่งอยู่ภายใต้ พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลเยาวชนและครอบครัว และวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 ตัวอย่างของคดีครอบครัว ได้แก่
คดีหย่า – กรณีคู่สมรสต้องการแยกทางกันโดยชอบด้วยกฎหมาย
คดีแบ่งสินสมรส – การแบ่งทรัพย์สินที่เกิดขึ้นระหว่างการสมรส
คดีสิทธิในการเลี้ยงดูบุตร – การกำหนดว่าพ่อหรือแม่ฝ่ายใดมีสิทธิในการดูแลบุตร
คดีค่าเลี้ยงดูบุตรและค่าอุปการะเลี้ยงดู – ฟ้องร้องขอให้ศาลมีคำสั่งให้ฝ่ายหนึ่งจ่ายค่าเลี้ยงดูให้บุตร
คดีฟ้องขอรับรองบุตร – การพิสูจน์ความเป็นพ่อหรือแม่ของเด็กโดยชอบด้วยกฎหมาย
คดีเกี่ยวกับการรับบุตรบุญธรรม – การขอศาลอนุมัติให้รับบุตรบุญธรรม
คดีครอบครัว เป็นคดีที่เกี่ยวข้องกับข้อพิพาทภายในครอบครัว เช่น การหย่า การแบ่งสินสมรส การฟ้องเรียกร้องค่าอุปการะเลี้ยงดู หรือการปกครองบุตร สิทธิในการฟ้องร้องคดีครอบครัวเป็นสิทธิที่กฎหมายรับรองให้บุคคลสามารถดำเนินการเพื่อปกป้องสิทธิของตนเองหรือบุคคลในครอบครัว
บุคคลที่มีสิทธิในการฟ้องร้องคดีครอบครัวตามกฎหมาย ได้แก่
คู่สมรส (สามีหรือภรรยา) สามารถฟ้องร้องในกรณีฟ้องหย่า หรือแบ่งสินสมรส
บิดามารดา สามารถฟ้องร้องขอสิทธิในการปกครองบุตร หรือเรียกร้องค่าอุปการะเลี้ยงดู
ผู้ปกครองตามกฎหมาย ในกรณีที่บุตรยังเป็นผู้เยาว์และมีข้อพิพาทเกี่ยวกับการปกครอง
บุตร สามารถฟ้องร้องพ่อแม่เพื่อเรียกร้องสิทธิ เช่น ค่าเลี้ยงดูหรือการเปลี่ยนแปลงสิทธิในการปกครอง
บุคคลที่ได้รับผลกระทบจากข้อพิพาทในครอบครัว เช่น ผู้รับมรดกที่มีสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับทรัพย์สินของครอบครัว
คดีครอบครัวมีหลายประเภท โดยแต่ละประเภทมีข้อกฎหมายรองรับแตกต่างกัน ได้แก่
ฟ้องหย่าโดยสมัครใจ หรือ ฟ้องหย่าโดยฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดไม่ยินยอม
เรียกร้องค่าเลี้ยงดูภายหลังหย่า
การแบ่งสินสมรสหลังหย่า
การฟ้องร้องขอสิทธิในการปกครองบุตร
การเรียกร้องค่าอุปการะเลี้ยงดูจากพ่อหรือแม่
การเพิกถอนอำนาจปกครองของบิดามารดา
การฟ้องร้องเกี่ยวกับพินัยกรรม
การแบ่งทรัพย์มรดกของครอบครัว
การขอเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของผู้เยาว์
การฟ้องร้องเพื่อขอให้ศาลรับรองการสมรสหรือการเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย
ก่อนฟ้องร้องคดีครอบครัว ควรเตรียมเอกสารที่เกี่ยวข้อง เช่น
-ทะเบียนสมรส (กรณีฟ้องหย่า)
-สูติบัตรบุตร (กรณีฟ้องร้องเรื่องสิทธิเลี้ยงดู)
-หลักฐานการใช้จ่ายและรายได้ (กรณีฟ้องค่าเลี้ยงดู)
-พยานหลักฐานการกระทำผิดของคู่สมรส (เช่น ภาพถ่ายหรือข้อความแชตที่แสดงการนอกใจ)
ผู้ฟ้องร้องต้องยื่นคำฟ้องที่ ศาลเยาวชนและครอบครัว ในเขตที่ตนมีภูมิลำเนา หรือที่เกี่ยวข้องกับคดี
ศาลจะพยายามให้ทั้งสองฝ่ายตกลงกันก่อนการพิจารณาคดี หากตกลงกันได้ อาจไม่มีความจำเป็นต้องพิจารณาคดีต่อ
หากไกล่เกลี่ยไม่สำเร็จ คดีจะเข้าสู่การพิจารณาของศาล ซึ่งอาจใช้เวลาหลายเดือน ขึ้นอยู่กับข้อเท็จจริงของคดี
หากฝ่ายใดไม่พอใจคำตัดสินของศาล สามารถยื่นอุทธรณ์ต่อศาลสูงได้
ผู้ที่เกี่ยวข้องในคดีครอบครัวมีสิทธิพื้นฐานตามกฎหมาย ได้แก่
-สิทธิในการฟ้องร้อง เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง
-สิทธิในการได้รับการพิจารณาคดีอย่างเป็นธรรม
-สิทธิในการอุทธรณ์คำพิพากษาของศาล
-สิทธิในการได้รับความช่วยเหลือทางกฎหมาย หากไม่มีทนายความ
-อาจส่งผลต่อสภาพจิตใจของคู่กรณีและบุตร
-อาจกระทบต่อทรัพย์สิน เช่น การแบ่งสินสมรส
-อาจส่งผลต่อสิทธิในการปกครองบุตร
ข้อมูลอ้างอิง
ศาลเยาวชนและครอบครัว