การสอบเข้า ม. 4 วิชาสังคมศึกษามักครอบคลุมเนื้อหาหลักใน 6 หมวด ได้แก่ พระพุทธศาสนา ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ หน้าที่พลเมืองและกฎหมาย รวมถึงศาสนาและวัฒนธรรม โดยแต่ละหัวข้อมีจุดเน้นที่สำคัญ ดังนี้
เป็นหัวข้อที่ออกสอบบ่อย โดยเน้นหลักธรรมทางพุทธศาสนา ประวัติของพระพุทธเจ้า และแนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง
- หลักธรรมสำคัญ เช่น อริยสัจ 4, ไตรสิกขา, เบญจศีล-เบญจธรรม, พรหมวิหาร 4, กุศลกรรมบถ 10
- ประวัติพระพุทธเจ้า ตั้งแต่ประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพาน และเหตุการณ์สำคัญในพุทธประวัติ
- วันสำคัญทางศาสนา เช่น วันมาฆบูชา วิสาขบูชา อาสาฬหบูชา และวันเข้าพรรษา
- มารยาทและวัฒนธรรมทางศาสนา การไหว้ การทำบุญ การเวียนเทียน รวมถึงคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับศาสนา
ความเข้าใจในเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ทั้งไทยและโลกเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการสอบ
- ประวัติศาสตร์ไทย ยุคสมัยของไทย ตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ รวมถึงเหตุการณ์สำคัญ เช่น การเสียกรุง การปฏิรูปการปกครอง
- ประวัติศาสตร์โลก เหตุการณ์สำคัญ เช่น สงครามโลกครั้งที่ 1 และ 2 การปฏิวัติฝรั่งเศส การปฏิวัติอุตสาหกรรม สงครามเย็น และอาณานิคม
ภูมิศาสตร์ช่วยให้เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
- ภูมิศาสตร์กายภาพ ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ และการเปลี่ยนแปลงทางภูมิศาสตร์
- ภูมิศาสตร์มนุษย์ การกระจายตัวของประชากร เมืองและชนบท การพัฒนาเมือง และผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ช่วยให้เข้าใจการดำเนินชีวิตในด้านเศรษฐกิจ
- พื้นฐานเศรษฐศาสตร์ ระบบเศรษฐกิจ อุปสงค์และอุปทาน ทฤษฎีเศรษฐศาสตร์พื้นฐาน
- เงินและการธนาคาร ระบบเงินตรา การธนาคารกลาง บทบาทของธนาคารแห่งประเทศไทย
- การบริหารทรัพยากร การจัดสรรทรัพยากร การพัฒนาอย่างยั่งยืน ปัญหาเศรษฐกิจ เช่น เงินเฟ้อ ว่างงาน
เป็นหมวดที่เน้นความเข้าใจในสิทธิ หน้าที่ และกฎหมายพื้นฐานของพลเมืองไทย
- กฎหมายพื้นฐาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กฎหมายอาญา
- สิทธิและหน้าที่ของพลเมืองไทย สิทธิพลเมือง เสรีภาพตามกฎหมาย หน้าที่ของประชาชน
- องค์กรสำคัญในประเทศไทย เช่น รัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล องค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ
นอกจากพระพุทธศาสนาแล้ว ยังต้องรู้เกี่ยวกับศาสนาอื่นและวัฒนธรรม
- ศาสนาอื่นที่สำคัญ เช่น ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาฮินดู ความเชื่อพื้นเมือง
- วัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมโลก ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย การแต่งกาย อาหาร วรรณคดี ศิลปะ วัฒนธรรมร่วมสมัย
ข้อสอบสังคมศึกษาส่วนใหญ่จะเป็นการวิเคราะห์และเชื่อมโยงความรู้มากกว่าการท่องจำเพียงอย่างเดียว ควรฝึกทำข้อสอบเก่า ๆ และอ่านหนังสือที่ครอบคลุมทุกหมวด เพื่อให้พร้อมสำหรับการสอบเข้า ม. 4 อย่างมั่นใจ!