ในประเทศไทย มีหน่วยงานที่ให้บริการทนายความฟรี และ คำปรึกษากฎหมายฟรี สำหรับประชาชนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ หรือประสบปัญหาทางกฎหมายแต่ไม่มีความสามารถในการจ้างทนายความ โดยมีทั้ง สภาทนายความแห่งประเทศไทย, หน่วยงานภาครัฐ, และองค์กรเอกชนที่ช่วยเหลือด้านกฎหมาย ซึ่งสามารถเข้าถึงได้ง่ายและไม่มีค่าใช้จ่าย
บริการทนายความฟรี คือ การให้คำปรึกษากฎหมายและความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนโดยไม่มีค่าใช้จ่าย โดยหน่วยงานของรัฐและองค์กรเอกชนที่เกี่ยวข้องจัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ หรือผู้ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมทางกฎหมาย
บริการทนายความฟรี เป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ต้องการคำแนะนำทางกฎหมาย หรือจำเป็นต้องมีทนายความในการต่อสู้คดี แต่ไม่มีเงินจ้างทนาย โดยส่วนใหญ่จะเน้นช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อย หรือผู้ที่ถูกละเมิดสิทธิ บริการนี้จึงมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้อย่างเท่าเทียม และได้รับการปกป้องสิทธิอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
บริการนี้ครอบคลุมทั้ง คดีแพ่ง (เช่น คดีมรดก คดีที่ดิน) และ คดีอาญา (เช่น คดีทำร้ายร่างกาย คดีฉ้อโกง) รวมถึงการช่วยเจรจาไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
ในประเทศไทย มีหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนที่ให้บริการ ทนายความฟรี และให้คำปรึกษากฎหมายโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ หรือผู้ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมทางกฎหมาย โดยหน่วยงานเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมความเท่าเทียมทางกฎหมายและช่วยเหลือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือทางกฎหมาย
บทบาทและบริการ
-ให้คำปรึกษากฎหมายฟรี
-แต่งตั้งทนายความอาสาช่วยเหลือประชาชนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์
-ช่วยเหลือทางกฎหมายทั้งคดีแพ่งและคดีอาญา
-จัดโครงการอบรมและเผยแพร่ความรู้ด้านกฎหมายแก่ประชาชน
ช่องทางติดต่อ
เว็บไซต์: www.lawyerscouncil.or.th
ที่อยู่: 424/1 ถนนรัชดาภิเษก แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
โทรศัพท์: 02-522-7124
สายด่วนทนายความ: 1167
บทบาทและบริการ
-ให้คำแนะนำทางกฎหมายฟรี
-สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการต่อสู้คดีสำหรับผู้มีรายได้น้อย
-ไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ลดความขัดแย้งทางกฎหมาย
-ช่วยเหลือด้านเอกสารทางกฎหมาย เช่น การร่างคำฟ้อง
ช่องทางติดต่อ
เว็บไซต์: www.rlpd.go.th
ที่อยู่: 80/1 ถนนแจ้งวัฒนะ เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210
โทรศัพท์: 02-141-2760
สายด่วนยุติธรรม: 1111 กด 77
บทบาทและบริการ
-ให้คำปรึกษากฎหมายฟรีแก่ประชาชนทั่วไป
-ช่วยไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
-ให้คำแนะนำในการดำเนินคดี ทั้งคดีแพ่งและอาญา
-ช่วยตรวจสอบและให้ความเห็นเกี่ยวกับเอกสารทางกฎหมาย
ช่องทางติดต่อ
เว็บไซต์: www.ag.go.th
ที่อยู่: 9 ถนนรัชดาภิเษก แขวงจอมพล เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
โทรศัพท์: 02-526-0000
บทบาทและบริการ
-ให้คำแนะนำด้านกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม
-ช่วยเหลือประชาชนที่ถูกดำเนินคดีโดยไม่เป็นธรรม
-ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทและให้คำแนะนำในคดีอาญา
-ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสิทธิของผู้ต้องหาและกระบวนการทางศาล
ช่องทางติดต่อ
เว็บไซต์: www.royalthaipolice.go.th
โทรศัพท์: 1599 (สายด่วนสำนักงานตำรวจแห่งชาติ)
5.1 มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา
บทบาทและบริการ
-ให้คำปรึกษากฎหมายเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน
-ให้ความช่วยเหลือด้านกฎหมายแก่แรงงานข้ามชาติและผู้ถูกละเมิดสิทธิ
ช่องทางติดต่อ
เว็บไซต์: www.hrdfoundation.org
โทรศัพท์: 02-101-4533
5.2 ศูนย์ช่วยเหลือทางกฎหมายแรงงาน
บทบาทและบริการ
-ให้คำปรึกษาทางกฎหมายเกี่ยวกับแรงงาน
-ช่วยเหลือแรงงานที่ถูกเลิกจ้างไม่เป็นธรรม
-ช่วยไกล่เกลี่ยข้อพิพาทระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง
ช่องทางติดต่อ
โทรศัพท์: 02-617-1741
5.3 สมาคมพิทักษ์สิทธิเด็กและสตรี
บทบาทและบริการ
-ให้คำปรึกษากฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองเด็กและสตรี
-ให้ความช่วยเหลือด้านคดีความเกี่ยวกับความรุนแรงในครอบครัว
-ให้ความช่วยเหลือด้านคดีความเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิเด็ก
ช่องทางติดต่อ
โทรศัพท์: 02-433-6302
บางมหาวิทยาลัยในประเทศไทยมีศูนย์ให้คำปรึกษากฎหมายฟรี เช่น
6.1 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
บริการ: ให้คำปรึกษากฎหมายฟรีผ่านโครงการทนายความอาสา
ช่องทางติดต่อ:
เว็บไซต์: www.law.tu.ac.th
โทรศัพท์: 02-613-2103
6.2 คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
บริการ: ให้คำแนะนำทางกฎหมายและช่วยเหลือทางคดีสำหรับผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์
ช่องทางติดต่อ:
เว็บไซต์: www.law.chula.ac.th
โทรศัพท์: 02-218-2017
-ผู้มีรายได้น้อยและไม่สามารถจ้างทนายเองได้
-ผู้ที่ถูกละเมิดสิทธิ เช่น แรงงานที่ถูกเลิกจ้างไม่เป็นธรรม
-ผู้ที่เป็นเหยื่อของการกระทำผิด เช่น คดีล่วงละเมิด คดีฉ้อโกง
-ประชาชนทั่วไปที่ต้องการคำปรึกษากฎหมายเบื้องต้น
คดีแพ่ง – ปัญหาหนี้สิน, มรดก, ที่ดิน
คดีอาญา – คดีลักทรัพย์, ทำร้ายร่างกาย, หมิ่นประมาท
คดีแรงงาน – ถูกเลิกจ้างไม่เป็นธรรม, ค่าจ้างค้างจ่าย
คดีครอบครัว – หย่าร้าง, สิทธิเลี้ยงดูบุตร
คดีเกี่ยวกับผู้บริโภค – ถูกหลอกลวง, สินค้าไม่ได้มาตรฐาน
1. เตรียมเอกสารประกอบ (เช่น สำเนาบัตรประชาชน, หลักฐานคดี)
2. ติดต่อหน่วยงานที่ให้บริการ (เช่น สภาทนายความ, กระทรวงยุติธรรม)
3. ขอรับคำปรึกษากฎหมาย (อาจเป็นทางโทรศัพท์ หรือพบทนายโดยตรง)
4. ยื่นเรื่องขอทนายความว่าความ (หากจำเป็นต้องมีตัวแทนในศาล)
ช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางกฎหมาย
ประชาชนได้รับความเป็นธรรมโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายสูง
เพิ่มโอกาสชนะคดีสำหรับผู้ที่ขาดความรู้ด้านกฎหมาย
ช่วยให้คนไทยมีที่พึ่งในกรณีที่ถูกละเมิดสิทธิ
ข้อมูลอ้างอิง
สภาทนายความ
กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม