การกู้เงินจากนักลงทุนเอกชน ทางเลือกในการระดมทุนสำหรับการขยายธุรกิจ

กู้เงินจากนักลงทุน กำลังเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ประกอบการยุคใหม่ที่ต้องการ "ระดมทุนธุรกิจ" หรือ "กู้เงินขยายธุรกิจจากนักลงทุน" แทนการพึ่งพาแหล่งเงินกู้แบบเดิม เช่น ธนาคารหรือสถาบันการเงิน การระดมทุนจากนักลงทุนไม่เพียงช่วยเพิ่มสภาพคล่องทางการเงิน แต่ยังเปิดโอกาสให้ได้พันธมิตรทางธุรกิจที่พร้อมสนับสนุนแนวคิดและเติบโตไปด้วยกัน

ทำไมควรเลือกกู้เงินจากนักลงทุน ?

1. เพิ่มโอกาสในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนหลากหลาย นักลงทุนมักมีความเข้าใจในธุรกิจมากกว่าสถาบันการเงิน พร้อมรับความเสี่ยงมากขึ้นหากโมเดลธุรกิจมีศักยภาพ

2. ไม่ต้องมีหลักประกันเสมอไป นักลงทุนบางรายยินดีลงทุนในรูปแบบหุ้นกู้หรือร่วมทุน (Equity) โดยไม่ต้องใช้ทรัพย์สินค้ำประกัน

3. ได้คำแนะนำและเครือข่าย นักลงทุนระดับมืออาชีพมักมีประสบการณ์ที่สามารถให้คำปรึกษาทางธุรกิจ พร้อมเปิดประตูสู่ตลาดใหม่ ๆ

วิธีการระดมทุนธุรกิจจากนักลงทุน

การกู้เงินจากนักลงทุน หรือการระดมทุนธุรกิจ สามารถทำได้หลายรูปแบบ เช่น

รูปแบบการระดมทุน

1. Debt Financing (กู้เงินแบบมีหนี้สิน)

คือ การระดมทุนโดยการกู้ยืมเงินจากบุคคลหรือสถาบัน เช่น ธนาคาร นักลงทุน หรือออกหุ้นกู้ โดย ผู้กู้ต้องชำระคืนเงินต้นพร้อมดอกเบี้ย ภายในระยะเวลาที่กำหนด

รูปแบบของ Debt Financing

- เงินกู้จากธนาคารหรือสถาบันการเงิน ต้องมีหลักประกันและประวัติเครดิตดี

- หุ้นกู้ (Debentures/Bonds) ระดมทุนจากนักลงทุนทั่วไปหรือสถาบัน โดยให้ผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ย

- เงินกู้จากนักลงทุนรายบุคคล (Private Lending) มักมีความยืดหยุ่น แต่ดอกเบี้ยอาจสูงกว่าธนาคาร

ข้อดี ได้เงินทุนโดยไม่ต้องเสียหุ้นหรืออำนาจบริหาร

ข้อเสีย มีภาระชำระหนี้ ไม่เหมาะกับธุรกิจที่ยังไม่มั่นคง

2. Equity Financing (ระดมทุนแลกหุ้น)

คือ การระดมทุนโดยการนำ หุ้นของบริษัทแลกกับเงินลงทุน จากนักลงทุน ซึ่งหมายความว่า นักลงทุนจะเข้ามาเป็นเจ้าของร่วมในบริษัท และได้รับผลตอบแทนจากกำไร หรือการเติบโตของกิจการ แทนที่จะได้รับดอกเบี้ยแบบการกู้ยืม

รูปแบบของ Equity Financing

- Angel Investor นักลงทุนรายบุคคลที่ลงทุนในช่วงเริ่มต้น

- Venture Capital (VC) บริษัทเงินทุนร่วมที่ลงทุนในธุรกิจที่มีศักยภาพสูง

- การเพิ่มทุนจดทะเบียน เสนอขายหุ้นเพิ่มแก่ผู้ถือหุ้นเดิมหรือบุคคลภายนอก

- IPO (Initial Public Offering) เสนอขายหุ้นแก่ประชาชนทั่วไปเมื่อเข้าตลาดหลักทรัพย์

ข้อดี ไม่ต้องชำระหนี้หรือดอกเบี้ย ช่วยเพิ่มความแข็งแกร่งด้านเงินทุน

ข้อเสีย ผู้ประกอบการอาจต้องแบ่งสิทธิ์การตัดสินใจหรือบริหารบางส่วนให้กับนักลงทุน

3. Convertible Note (หุ้นกู้แปลงสภาพ)

คือ ตราสารหนี้ที่สามารถแปลงเป็นหุ้นของบริษัทได้ในอนาคต โดยนักลงทุนเริ่มต้นให้เงินในรูปแบบเงินกู้ และต่อมาจะมีสิทธิแปลงหนี้นั้นเป็น หุ้นสามัญ ตามเงื่อนไขที่ตกลง เช่น ราคาส่วนลด หรือการประเมินมูลค่าล่วงหน้า

รูปแบบของ Convertible Note

- เริ่มต้นเป็น หนี้สิน ผู้ลงทุนให้เงินกู้ พร้อมกำหนดอัตราดอกเบี้ย และระยะเวลา

- เงื่อนไขการแปลงสภาพ แปลงเป็นหุ้นเมื่อเกิดเหตุการณ์ เช่น การระดมทุนรอบถัดไป (Next Round)

- ส่วนลด (Discount Rate) นักลงทุนจะได้หุ้นในราคาถูกกว่านักลงทุนรายใหม่

- Valuation Cap กำหนดมูลค่าสูงสุดที่ใช้คำนวณจำนวนหุ้นที่จะได้รับ

ข้อดี เป็นเครื่องมือระดมทุนเริ่มต้นที่ง่าย ไม่ต้องประเมินมูลค่าบริษัททันที

ข้อเสีย อาจลดสัดส่วนความเป็นเจ้าของของผู้ก่อตั้งในอนาคต

4. Crowdfunding (ระดมทุนผ่านแพลตฟอร์ม)

คือ การระดมทุนจากผู้คนจำนวนมากผ่าน แพลตฟอร์มออนไลน์ โดยเปิดให้ผู้สนใจร่วมลงทุนหรือสนับสนุนธุรกิจหรือโครงการต่าง ๆ ได้ตามจำนวนเงินที่ต้องการ

รูปแบบของ Crowdfunding

- Donation-based ผู้สนับสนุนให้เงินโดยไม่หวังผลตอบแทน เช่น โครงการการกุศล

- Reward-based ผู้สนับสนุนได้รับของตอบแทน เช่น สินค้าตัวอย่าง หรือสิทธิพิเศษ

- Equity-based นักลงทุนได้รับ หุ้นหรือส่วนแบ่ง ในกิจการ

- Debt-based (P2P Lending) ผู้สนับสนุนให้กู้เงินและได้รับดอกเบี้ยตอบแทน

ข้อดี เข้าถึงผู้สนับสนุนหลากหลาย กระจายความเสี่ยง และสร้างฐานลูกค้าในตัว

ข้อเสีย ต้องวางแผนประชาสัมพันธ์ให้ดี และอาจเปิดเผยไอเดียต่อสาธารณะ

ขั้นตอนการกู้เงินจากนักลงทุนอย่างมืออาชีพ

1. วิเคราะห์ความต้องการของธุรกิจ

ประเมินว่าเหตุใดธุรกิจจึงต้องการเงินทุน เช่น ขยายสายการผลิต พัฒนาเทคโนโลยี หรือเจาะตลาดใหม่ ระบุจำนวนเงินที่ต้องการกู้ และระยะเวลาที่ต้องการใช้เงิน

2. เตรียมแผนธุรกิจ (Business Plan) อย่างละเอียด

อธิบายโมเดลธุรกิจ ผลประกอบการ และแผนการเติบโตในอนาคต ควรมีข้อมูลด้านการตลาด การเงิน คู่แข่ง และความเสี่ยงโดยมุ่งเน้น “จุดเด่น” และ “ศักยภาพในการทำกำไร” ของธุรกิจ

3. จัดทำ Pitch Deck หรือ Investor Presentation

สรุปจุดแข็งของธุรกิจในรูปแบบสไลด์กระชับ เข้าใจง่าย ควรประกอบด้วย ปัญหา-ทางออก, ผลิตภัณฑ์, ตลาดเป้าหมาย, ทีมงาน, แผนการเงิน และผลตอบแทนที่นักลงทุนจะได้รับ

4. เลือกนักลงทุนให้เหมาะสม

นักลงทุนแบบ Angel Investor, Venture Capital หรือนักลงทุนสถาบัน โดยควรเลือกผู้ที่เข้าใจธุรกิจ มีเครือข่าย และพร้อมสนับสนุนในระยะยาว

5. เตรียมเอกสารทางบัญชีและกฎหมาย

จัดทำงบการเงินย้อนหลัง ตรวจสอบโดยผู้สอบบัญชี และจัดเตรียมหนังสือสัญญากู้เงินหรือ Term Sheet ที่รัดกุมและเป็นธรรม

6. เจรจาเงื่อนไขการลงทุน

เจรจาอัตราดอกเบี้ย, ระยะเวลาคืนเงิน, หลักประกัน (ถ้ามี), และข้อตกลงเกี่ยวกับสิทธิของนักลงทุน เปิดใจรับฟังข้อเสนอจากนักลงทุน และยึดความสมดุลระหว่างความต้องการของทั้งสองฝ่าย

7. ทำ Due Diligence และลงนามสัญญา

นักลงทุนจะทำ Due Diligence ตรวจสอบข้อมูลบริษัทอย่างละเอียด หากผ่านการพิจารณา จึงดำเนินการเซ็นสัญญา และรับเงินทุน

8. บริหารเงินทุนอย่างโปร่งใส

ใช้เงินตามวัตถุประสงค์ที่ระบุไว้ในแผน รายงานความคืบหน้าให้กับนักลงทุนอย่างสม่ำเสมอ

เคล็ดลับทำให้การระดมทุนจากนักลงทุนสำเร็จ

- มี แผนธุรกิจที่น่าเชื่อถือ และชี้วัดผลได้

- รู้จัก เล่าเรื่องธุรกิจ (pitch) ให้จูงใจ

- ซื่อสัตย์และ โปร่งใสด้านการเงิน

- มีทีมงานที่มีศักยภาพ

- พร้อมรับฟังและปรับตัวตามคำแนะนำของนักลงทุน
 

การกู้เงินจากนักลงทุน เป็นหนึ่งในทางเลือกที่ทรงพลังสำหรับเจ้าของกิจการที่ต้องการ ระดมทุนเพื่อขยายธุรกิจ อย่างรวดเร็วและยั่งยืน หากคุณมีแผนธุรกิจที่มั่นคงและความมุ่งมั่นในการเติบโต การร่วมมือกับนักลงทุนที่เหมาะสมจะเป็นก้าวสำคัญสู่ความสำเร็จในระยะยาว

ข้อมูลอ้างอิง

ธนาคารแห่งประเทศไทย