การเรียนวิชาสังคมศึกษาในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เทอม 1 เป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการพัฒนาทักษะชีวิต ความรู้ความเข้าใจในประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ศาสนา และการดำเนินชีวิตในสังคม โดยมีรายละเอียดเนื้อหาหลักดังนี้
1. หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม
2. ประวัติศาสตร์
3. เศรษฐศาสตร์
4. ภูมิศาสตร์
5. ศาสนา ศีลธรรม และจริยธรรม
หัวข้อนี้มุ่งเน้นให้นักเรียนเรียนรู้เกี่ยวกับการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างมีความสุขและสร้างสรรค์:
นักเรียนเรียนรู้บทบาทของตนเองในการมีส่วนร่วมสร้างสังคมที่สงบสุข เช่น การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การเคารพสิทธิของผู้อื่น และการทำงานร่วมกันอย่างสามัคคี
ฝึกให้นักเรียนเข้าใจบทบาทของตนเอง เช่น หน้าที่ในครอบครัว การปฏิบัติตามกฎของโรงเรียน และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชน
สร้างความเข้าใจเรื่องความสำคัญของกฎระเบียบ เช่น การเคารพกฎจราจร การปฏิบัติตนตามข้อบังคับในชุมชน และผลกระทบเมื่อไม่ปฏิบัติตาม
เน้นเรื่องคุณธรรมพื้นฐาน เช่น ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความมีระเบียบวินัย และความเคารพต่อผู้อื่น เพื่อให้นักเรียนสามารถประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ช่วยให้นักเรียนเข้าใจรากฐานทางวัฒนธรรมและการพัฒนาของชาติ:
นักเรียนได้ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับบ้านเกิดและชุมชนของตนเอง เช่น ประเพณีท้องถิ่น โบราณสถาน และบุคคลสำคัญในพื้นที่
เรียนรู้การตั้งถิ่นฐาน การสร้างเมือง และบุคคลสำคัญที่มีบทบาทต่อชาติไทย เช่น พระมหากษัตริย์ในอดีต
นักเรียนฝึกวิเคราะห์หลักฐาน เช่น โบราณวัตถุ เอกสาร และโบราณสถาน เพื่อสร้างความเข้าใจในเรื่องราวในอดีต
หัวข้อนี้ช่วยให้นักเรียนเข้าใจการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและความสำคัญของการจัดการทางเศรษฐกิจ:
นักเรียนเรียนรู้เกี่ยวกับทรัพยากรในชุมชน เช่น น้ำ ดิน และป่าไม้ พร้อมทั้งวิธีการอนุรักษ์และใช้งานอย่างยั่งยืน
ฝึกวางแผนการเงินในชีวิตประจำวัน เช่น การเก็บออมเงินค่าขนมและการแบ่งปันสิ่งของกับผู้อื่น
เข้าใจความแตกต่างระหว่างสินค้าจำเป็นและสินค้าฟุ่มเฟือย พร้อมทั้งการเลือกใช้สินค้าอย่างมีสติ
การเรียนภูมิศาสตร์ช่วยให้นักเรียนเข้าใจโลกและสิ่งแวดล้อมรอบตัว:
นักเรียนเรียนรู้ความสำคัญของแผนที่และการใช้งาน เช่น การดูทิศและการหาสถานที่
ฝึกทักษะการอ่านแผนที่ เช่น การระบุทิศเหนือ ใต้ ตะวันออก ตะวันตก และตำแหน่งสถานที่สำคัญ
ทำความรู้จักกับลักษณะภูมิประเทศของไทย เช่น แม่น้ำ ภูเขา ทะเล และป่าไม้ พร้อมทั้งการอนุรักษ์ทรัพยากรเหล่านี้
สร้างความตระหนักในการรักษาสิ่งแวดล้อม เช่น การลดขยะและการปลูกต้นไม้
หัวข้อนี้เน้นปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรมผ่านการเรียนรู้เกี่ยวกับศาสนา:
ศึกษาหลักธรรมพื้นฐาน เช่น ศีล 5 อริยสัจ 4 และหลักการดำรงชีวิตตามทางสายกลาง
นักเรียนฝึกปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา เช่น การไหว้พระ สวดมนต์ และการแสดงความเคารพต่อพระสงฆ์
เรียนรู้ความสำคัญของวันวิสาขบูชา อาสาฬหบูชา และวันมาฆบูชา พร้อมทั้งกิจกรรมที่ควรปฏิบัติในวันเหล่านี้
เนื้อหาวิชาสังคมศึกษาป.4 เทอม 1 มีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างความรู้ในด้านต่างๆ พร้อมทั้งปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรมที่เหมาะสมกับวัยของนักเรียน นักเรียนจะได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตในสังคม เช่น การรู้จักสิทธิและหน้าที่ การใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน การเข้าใจประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม รวมถึงการปฏิบัติตนตามหลักศาสนา เพื่อเติบโตเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพในอนาคต