วัยทอง (Menopause) เป็นคำที่องค์กรอนามัยโลกใช้เรียกช่วงวัยของผู้หญิงที่สิ้นสุดการมีประจำเดือนอย่างถาวร ช่วงหมดประจำเดือนนี้เป็นสัญญาณบอกว่ารังไข่หยุดทำงานแล้ว ความสามารถในการเจริญพันธุ์ก็สิ้นสุดลงเช่นกัน โดยวัยทองจะเริ่มต้นเมื่อสาว ๆ หมดประจำเดือนต่อเนื่องกันเป็นเวลาประมาณ 12 เดือน หรือ 1 ปี
เมื่อสาว ๆ เข้าสู่วัยทอง หรือวัยหมดประจำเดือน แน่นอนว่าฮอร์โมนต่าง ๆ ในร่างกายย่อมมีการเปลี่ยนแปลงด้วย ฉะนั้นอาการของสาว ๆ แต่ละคนเมื่อฮอร์โมนเปลี่ยนจึงมีมากบ้างน้อยบ้างแตกต่างกันออกไป แต่โดยหลัก ๆ แล้วอาการที่แสดงออกมาจะอยู่ใน 2 รูปแบบหลัก ๆ คือ
1. อาการทางกาย – อาการที่พบบ่อยที่สุดคือ อาการร้อนวูบวาบตามตัว ใบหน้าและลำตัวมีเหงื่อซึมเกือบตลอดเวลา แม้จะอยู่ในสถานที่ที่อากาศเย็นแค่ไหนก็ตาม ซึ่งอาการสุดฮิตนี้มักพบในช่วงปีแรกที่หมดประจำเดือน ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะทุเลาลงและหายไปเอง แต่สำหรับสาว ๆ บางคนอาการร้อนวูบวาบจะยังคอยรบกวนอยู่ และอาจยาวนานไปถึง 15 ปีเลยทีเดียว
นอกจากอาการร้อนวูบวาบแล้วยังมีอาการอื่น ๆ อีก เช่น นอนไม่หลับ กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปวดปัสสาวะบ่อย การตอบสนองทางเพศลดลง คัน แสบร้อน ระคายเคืองง่าย ใจสั่น ปวดศีรษะ และบางครั้งอาจปวดกระดูกและข้อได้อีกด้วย
2. อาการทางใจ – อาการที่พบบ่อยที่สุดคือ ซึมเศร้า บางครั้งอาจเกิดจากความวิตกกังวลและความเครียด นอกจากซึมเศร้าแล้ว สาว ๆ บางคนอาจขี้หลงขี้ลืม และสมาธิสั้น พลอยให้รู้สึกหงุดหงิดตัวเอง และรำคาญไปเสียทุกอย่าง ซึ่งอาการเหล่านี้ล้วนเป็นอาการในแง่ลบทั้งสิ้น เมื่อสาว ๆ รู้ตัวว่าตัวเองอารมณ์ขึ้นลงผิดปกติ พยายามทำใจร่ม ๆ ต้องเข้าใจก่อนว่าตัวเองเริ่มเข้าสู่วัยทอง อาการเหล่านี้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ง่าย ไม่ใช่เรื่องซีเรียสแต่อย่างใด
เมื่อเราก้าวเข้าสู่วัยทอง กลไกการทำงานของร่างกายเราย่อมไม่ดีเหมือนเก่าแล้ว ฉะนั้นอาหารที่ควรจะกินในแต่ละวันจึงต้องใส่ใจมากขึ้น คัดเฉพาะอาหารที่มีประโยชน์ มีแคลเซียมสูง ลดอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาลลง ที่สำคัญ ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง เพราะอาจก่อให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บได้ง่าย ๆ เลยล่ะ
นอกจากหลักการเลือกกินอาหารทั่วไปแล้ว หากสาว ๆ รู้สึกว่าอาการวัยทองที่เป็นอยู่คุกคามชีวิตเหลือเกิน จนบางครั้งอดรู้สึกหงุดหงิดรำคาญใจกับอาการเหล่านี้ไม่ได้ พลอยเสียการเสียงานกันหมด ลองมาดูเทคนิคการกินเพื่อบรรเทาอาการวัยทองดูดีไหม เผื่อเป็นตัวเลือกหนึ่งในการนำไปปฏิบัติได้
เพื่อลดอาการเหล่านี้ สาว ๆ ควรลดปริมาณการดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม และแอลกอฮอล์ลงนะคะ นอกจากเครื่องดื่มแล้ว พวกอาหารรสจัดหรือเผ็ดร้อนทั้งหลายก็ควรเพลา ๆ ลงด้วยเช่นกัน เนื่องจากเครื่องดื่มและอาหารเหล่านั้น เป็นตัวกระตุ้นอาการวูบวาบชั้นดีเลย ทางที่ดีหันมาดื่มน้ำเปล่าให้มากขึ้น และกินผักผลไม้แทนน่าจะดีกว่า
วัยทองเป็นวัยที่มีอารมณ์แปรปรวนอยู่แล้วค่ะ เพราะร่างกายขาดฮอร์โมนเซโรโทนินนั่งเอง ฉะนั้น หากสาว ๆ หันมากิน ข้าวกล้อง ปลาแซลม่อน ไข่ กล้วย ดาร์กช็อคโกแลต หรืออาหารอื่น ๆ ที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนแห่งความสุขได้ อาการอารมณ์ไม่คงที่ก็จะทุเลาลง
เมื่อฮอร์โมนเอสโตรเจนลดต่ำ การเผาผลาญไขมันในร่างกายย่อมน้อยลง ส่งผลให้ไขมันสะสมในร่างกายมากขึ้นเป็นลำดับนะคะ สาว ๆ รักสุขภาพทั้งหลายควรหันมากินผักผลไม้ให้มาก ๆ ลดของหวาน แป้ง และของมันลง เพื่อลดภาระของกระเพาะอาหาร ลดการสะสมของไขมัน และหันมาออกกำลังกายให้มากขึ้น เพื่อให้ร่างกายของสาว ๆ สมบูรณ์แข็งแรง
หากว่าเราเรียนรู้และทำความเข้าใจเกี่ยวกับอาการวัยทองไว้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็จะถือเป็นเรื่องที่ดีเลย เพราะเราจะได้มีโอกาสรับมือและเตรียมพร้อมกับการเจอสถานการณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ได้อย่างประสิทธิภาพ ยิ่งอายุมากขึ้นเท่าไหร่ เราก็ยิ่งต้องเรียนรู้เรื่องวิธีการดูแลสุขภาพให้มากขึ้นเท่านั้น