หนึ่งในความกังวลใจของพ่อแม่หลายท่านในยุคนี้ ก็คือ การใช้เวลาหน้าจอของลูก ๆ ซึ่งกลายเป็นปัญหาที่หลายครอบครัวพบเจอ และเป็นเรื่องยากที่พ่อแม่จะจำกัดเวลา หรือห้ามไม่ให้ลูกจับคอมพิวเตอร์เลย เพราะในปัจจุบัน social media การเล่นเกมออนไลน์ และการดูวิดีโอต่าง ๆ ผ่านหน้าจอคอมพิวเตอร์ กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตไปแล้ว

โดยเฉลี่ยเด็กอายุ 5-16 ปี ส่วนใหญ่  มักจะใช้เวลาอย่างน้อย 1 ชั่วโมงต่อวัน ในการเล่นวิดีโอเกม และจากการศึกษาของ Norwegian พบว่า มีเด็กจำนวนมากกว่า 75% ที่เล่นวิดีโอเกมมากกว่า 2 ชั่วโมงต่อวัน ซึ่งทางสถาบัน The American Academy of Pediatrics แนะนำให้เล่นไม่เกิน 1 ชั่วโมงต่อวันเท่านั้น แล้วเราจะมีวิธีการจัดการให้ลูกใช้คอมพิวเตอร์อย่างเหมาะสมได้อย่างไร วันนี้เรามีเคล็ดลับมาฝากกันค่ะ

1.  พ่อแม่ควรกำหนดเวลาที่ชัดเจนให้ลูกในการใช้เวลาอยู่กับหน้าจอ

เลือกเวลาที่เหมาะสมในช่วงวัน ว่าช่วงเวลาใดที่เหมาะสมในการเล่นหน้าจอ เพื่อป้องกันไม่ให้ลูก ๆ ร้องขอตลอดเวลา เช่น ให้เล่นได้ 30 นาทีเท่านั้น หลังจากที่ลูกทำการบ้านหรืองานที่ได้รับมอบหมายเสร็จเรียบร้อยแล้ว และต้องกำหนดกฎเกณฑ์การใช้งานให้กับลูก เช่น โปรแกรมไหนที่ลูกสามารถใช้งานได้ โปรแกรมไหนที่จะต้องจำกัดการใช้งาน สร้างข้อตกลงซึ่งกันและกัน และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด โดยวิธีการง่าย ๆ ที่สามารถใช้ได้ออย่างเห็นผล ก็คือ พ่อแม่ควรเป็นแบบอย่างที่ดี ใช้ social media อย่างเหมาะสม และใช้เวลาร่วมกับลูกให้มากขึ้น

2.  ฝึกให้ลูกคำนึงถึงความสำคัญในเรื่องเวลา

เพื่อให้ลูกได้รับรู้ว่าในการทำกิจกรรมใด ๆ ก็ตาม เราควรใช้ระยะเวลามาก – น้อยแค่ไหน เพื่อให้ลูกเกิดความเข้าใจ ถึงความเหมาะสม ซึ่งหากพ่อแม่อนุญาตให้ลูกใช้คอมพิวเตอร์ เวลาใดที่จะต้องเลิกเล่น และไปทำกิจกรรมอย่างอื่น พ่อแม่อาจหานาฬิกาจับเวลามาวางไว้ข้าง ๆ เพื่อให้ลูก ๆ เห็น และเมื่อได้ยินเสียงร้องเตือนจากนาฬิกาก็ควรหยุดเล่น ให้ลูกค่อย ๆ ฝึกวินัยของตนเอง  โดยพ่อแม่ควรเฝ้าดูอยู่ห่าง ๆ ไม่ไปคอยจับจ้อง หรือจับผิดลูกอยู่ตลอดเวลา 

3.  ในการเล่น social media กับอุปกรณ์ใด ๆ ก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นมือถือ แท็ปเลท หรือ คอมพิวเตอร์ พ่อแม่ควร กำหนดให้ลูก ๆ เล่นในห้องที่มีผู้ปกครองอยู่ด้วย

เช่น ห้องนั่งเล่น เพื่อให้ผู้ปกครองสามารถคอยสังเกต และควบคุมสื่อที่เหมาะสมกับช่วงวัยของเด็ก ๆ และสร้างขอตกลงร่วมกันว่า ลูกไม่สามารถ หยิบมือถือ แท็ปเลท หรือ คอมพิวเตอร์ ไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต เพราะการปล่อยให้ลูกหยิบอุปกรณ์เอง และเข้าถึงหน้าจอตามที่เด็กต้องการเวลาใดก็ได้นั้น สิ่งนี้จะเป็นการส่งเสริมให้เด็กไม่รู้จักกฎกติกามารยาท ซึ่งการเข้าใช้สื่อโดยขาดการควบคุม อาจทำให้ลูกเข้าถึงสื่อที่ไม่เหมาะสมกับช่วงวัยได้

ถึงแม้การเล่น social media เป็นเรื่องที่พ่อแม่ต้องควบคุม แต่ก็เป็นเรื่องจำเป็นที่เด็ก ๆ จะต้องเรียนรู้ และสามารถใช้งานได้อย่างเหมาะสม การเข้าถึงเทคโนโลยีที่จำเป็นในโลกยุคปัจจุบันอีกด้วย เพราะเมื่อลูกเติบโตขึ้น การรู้เท่าทันและใช้เทคโนโลยีได้อย่างคล่องแคล่ว จะช่วยสร้างโอกาสทำให้ลูกสามารถเรียนรู้และเข้าใจโลกใบใหญ่ใบนี้ได้ดีมากขึ้น

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.