หนึ่งใน Soft Skills ที่สำคัญมาก ๆ คือ ‘ความฉลาดทางอารมณ์’ หรือ EQ (Emotional Intelligence) ใครที่มีความฉลาดทางอารมณ์ที่ดีก็จะช่วยเสริมให้สามารถแสดงออกทางพฤติกรรมต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม รวมถึงช่วยในเรื่องการเข้าสังคมให้เป็นคนที่อยู่เป็นกับทุกคน และยังช่วยให้มีจิตใจที่มั่นคง ควบคุมอารมณ์ตัวเองได้ดีอีกด้วย หากอยากจะพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ให้มีมากขึ้น เพียงมี 4 ทักษะนี้ก็จะช่วยเสริมสร้างให้เรามี EQ ที่มากขึ้นได้แล้ว !

เรามีความฉลาดทางอารมณ์มากน้อยแค่ไหน ?
ทำแบบทดสอบกันเลย  >>คลิก<<

การรู้จักตัวเอง (Self-awareness)

การรู้จักตัวเอง คือ การมองเห็นและเข้าใจอารมณ์ ความรู้สึก แรงขับเคลื่อนภายใน และรู้ทันอารมณ์ของเราที่จะส่งผลกระทบต่อผู้อื่น รวมถึงการรู้จุดแข็งและข้อจำกัดของตัวเองด้วย การที่เรารู้จักตัวเองจะช่วยเสริมให้เรามีความฉลาดทางอารมณ์ที่มากขึ้น เพราะมันจะช่วยให้เรารู้ทันอารมณ์ของตัวเองและกล้าเปิดเผยอารมณ์อย่างตรงไปตรงมา กล้าพูดแสดงความคิดเห็น รวมถึงสามารถแยกแยะคำวิจารณ์ คำแนะนำของคนอื่นได้ว่าไม่ใช่การคุกคาม และสามารถยอมรับความผิดพลาดของตัวเองได้ มีความมั่นใจในตัวเอง ประเมินตัวเองตามความเป็นจริง

เพิ่ม Self-awareness ให้ตัวเองยังไงได้บ้าง

• ทำสมาธิเพื่อสำรวจตัวเอง 

• จดบันทึกชีวิตในแต่ละวัน

• หมั่นถามตัวเองเพื่อเข้าใจอารมณ์ตัวเอง เช่น เรามีความคิดแบบนี้ใช่หรือไม่ เรามีอารมณ์แบบนี้ใช่หรือไม่ เป็นต้น

การควบคุมตัวเอง (Self-regulation)

เพราะคนเรานั้นหลีกเลี่ยงการมีอารมณ์และความรู้สึกไม่ได้ แต่เราสามารถบริหารจัดการมันได้ ซึ่งการรู้จักควบคุมตัวเองคือหนึึ่งในความฉลาดทางอารมณ์ที่จะช่วยให้ไม่ตกเป็นทาสของอารมณ์ เช่น เวลาที่โมโหจนหัวร้อนพร้อมบวก หากเรารู้จักควบคุมตัวเองก็จะช่วยให้มีสติและระมัดระวังการใช้คำพูดหรือการแสดงออกมากขึ้น คนที่มีความสามารถในการควบคุมตัวเองจะสามารถควบคุมอารมณ์และแรงกระตุ้นภายในได้ดี ทำให้คนรอบข้างรู้สึกถึงบรรยากาศที่ดี เกิดความไว้เนื้อเชื่อใจ และเวลาเกิดสถานการณ์ต่าง ๆ หรือเกิดการเปลี่ยนแปลงในชีวิต ก็จะช่วยให้ไม่ตื่นตระหนกและปรับตัวได้ไว พร้อมเดินหน้าเร็วกว่าคนอื่นอีกด้วย 

เพิ่ม Self-regulation ให้ตัวเองยังไงได้บ้าง

• พัฒนาทักษะการสื่อสารเพื่อเพิ่มความสามารถในการควบคุมการรู้คิดให้ดีขึ้น

• ฝึกอดทนในการรอคอยสิ่งต่าง ๆ เช่น รอคิวจ่ายเงิน รอสายคอลเซ็นเตอร์ เป็นต้น

• เล่นเกมที่ต้องใช้การจดจ่อและสมาธิ เช่น บอร์ดเกม การ์ดเกม เป็นต้น

การมีแรงจูงใจ (Motivation)

การมีแรงจูงใจ คือ การมีความปราถนามุ่งมั่นในการทำสิ่งต่าง ๆ คนที่มีแรงจูงใจจึงมักเป็นคนที่ชอบความท้าทายที่สร้างสรรค์ รักที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และภูมิใจที่ได้ทำสิ่งต่าง ๆ สำเร็จ พลังของแรงจูงใจยังส่งผลให้เป็นคนที่มีพลังล้นเหลือในการทำสิ่งต่าง ๆ หรือมักจะอยู่ไม่นิ่ง คือชอบตั้งคำถามและมองหาแนวทาง ไอเดียใหม่ ๆ ที่ดีกว่าเดิม การมีแรงจูงใจจะสัมพันธ์และทำงานไปพร้อมกับการควบคุมตัวเอง เช่น การเอาชนะอารมณ์หงุดหงิดที่เกิดจากความเครียด หรือความผิดพลาดจากการทำสิ่งต่าง ๆ หากเราขาดการควบคุมตัวเองก็จะจัดการอารมณ์ได้ไม่ดี ในขณะที่การมีแรงจูงใจก็จะช่วยให้เราล้มแล้วลุกขึ้นได้เร็ว พร้อมที่จะไปทำสิ่งใหม่ ๆ อย่างไม่มีเบื่อนั่นเอง 

เพิ่ม Motivation ให้ตัวเองยังไงได้บ้าง

• ฝึกตั้งเป้าหมายและทำให้สำเร็จ โดยอาจเริ่มจากเป้าหมายเล็ก ๆ ก่อน

• ฝึกวางแผนในการทำสิ่งต่าง ๆ รวมถึงการจัดตารางในการทำกิจกรรมด้วย

• เพิ่มการคิดบวกให้ตัวเอง พูดเชิงบวกกับตัวเองบ่อย ๆ

การมีทักษะทางสังคม (Social Skill) 

คนที่สามารถบริหารความสัมพันธ์กับผู้อื่นได้ดีมักจะเป็นคนที่เข้าใจและรู้จักควมคุมอารมณ์ของตัวเอง รวมถึงสามารถเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่นได้ดีด้วย ซึ่งทั้งหมดที่ว่ามานี้ถือเป็นส่วนหนึ่งของความฉลาดทางอารมณ์ การมีทักษะทางสังคมนอกจากจะช่วยให้เราผูกมิตรกับคนอื่นง่ายขึ้นแล้ว มันยังเป็นประโยชน์ต่อการทำงานในอนาคตอีกด้วยเพราะเราสามารถบริหารความสัมพันธ์และสร้างคอนเนคชั่นที่ดีได้ และยังถือเป็นทักษะสำคัญที่องค์กรส่วนใหญ่ต้องการอีกด้วย 

เพิ่ม Social Skill ให้ตัวเองยังไงได้บ้าง

• ฝึกการพูดคุย small talk เพื่อทำความรู้จักกับเพื่อนใหม่ ๆ ให้มากขึ้น

• อย่ามีอคติ ด่วนตัดสินคนอื่นทันที และฝึกการรับฟังความเห็นที่แตกต่างด้วย

• ตั้งใจฟังคู่สนทนาให้มากขึ้น และเวลาคุยต้องสบตาคู่สนทนาเสมอ 

Good to know: ความฉลาดทางอารมณ์เป็นสิ่งที่เรียนรู้กันได้ มันเกิดจากสารสื่อประสาท (neurotransmitter) ในระบบสมองส่วนใน (limbic system) ซึ่งควบคุมความรู้สึก แรงกระตุ้น และแรงขับเคลื่อนทางอารมณ์เป็นหลัก ระบบสมองส่วนในจะเรียนรู้ได้ดีที่สุดด้วยวิธีการจูงใจ การปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง และการได้รับการตอบสนอง ซึ่งก็คือการมีทักษะที่ว่ามาข้างต้นนั่นเอง

บทความที่เกี่ยวข้อง

• ฝึก ‘ความฉลาดทางอารมณ์’ เคล็ดไม่ลับอัปผลการเรียนให้ดีขึ้น

• เป็นผู้ฟังที่ดี รู้จักคนตรงหน้าให้มากขึ้นด้วยเทคนิค Deep Listening

• ฝึกเป็นคนเฟรนด์ลี่ แบบใครอยู่ด้วยก็อบอุ่นและสบายใจ

• 12 Soft Skills สำคัญที่ควรมีติดตัวก่อนเรียนจบ

• เคล็ดลับบอกลานิสัยขี้เกียจ พร้อมเทนิสัยผัดวันประกันพรุ่งทิ้งไปด้วย !

• หลากหลายมิติแห่ง Self Doubt ข้อดีข้อเสียและต้นตอสำคัญที่อาจถูกมองข้าม

• ‘AQ’ ทักษะจำเป็นในวันที่โลกหมุนเร็วจนตามไม่ทัน

• เปลี่ยนจากคนที่มองไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง เป็นคนที่รักตัวเอง

• 6 วิธีพัฒนาทักษะสมอง EF ในวัยรุ่นให้เก่งและดี เอาตัวรอดได้

• ความฉลาด 9 แบบที่ซ่อนอยู่ในตัวเรา เราฉลาดแบบไหนกัน

• เคล็ดลับที่จะทำให้เราเก่งขึ้น 1% ทุกวัน

• วิธีปรับ Mindset ปลุก Passion ปลดล็อคความสามารถเจ๋ง ๆ ในตัวเอง

แหล่งข้อมูล

Jim Collins & Peter F. Drucker. ภาวะผู้นำ On Leadership. แปลจาก HBR’s10 Must Reads: On Leadership. แปลโดยคมกฤช จองบุญวัฒนา. กรุงเทพฯ: เอ็กซเปอร์เน็ท