Home > Knowledge > ภาษาอังกฤษ

Vocabulary: คำศัพท์ภาษาอังกฤษและเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับวัคซีนและภูมิคุ้มกัน

Posted By Plook Creator | 11 มี.ค. 64

15,063 Views

Favorite

หลังจากที่รอคอยกันมานาน ในที่สุดวัคซีนก็ได้ผลิตขึ้นและนำมาฉีดให้กับมนุษย์เรา เพื่อต่อสู้กับไวรัสตัวร้ายอย่าง Covid-19 ที่ยังคงแพร่ระบาดไปทั่วโลก นอกจากวัคซีนจะเป็นข่าวดีแล้ว ยังมีคำศัพท์ภาษาอังกฤษดี ๆ ให้น่ารู้กันหลายคำเลยค่ะ

Vaccine หมายถึง วัคซีน (คำทับศัพท์)

เป็นชีววัตถุที่สร้างขึ้นจากเชื้อจุลินทรีย์หรือบางส่วนของเชื้อจุลินทรีย์ ซึ่งเมื่อนำเข้าร่างกายในปริมาณที่เหมาะสม ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา ทำให้หากได้รับเชื้อโรคชนิดเดียวกันอีกครั้ง ร่างกายจะไม่เจ็บป่วยแล้ว นับว่าเป็นความมหัศจรรย์ของร่างกายมนุษย์ทีเดียวเลย

คำว่า “vaccine” มาจากคำว่า “vacca” ในภาษาอิตาเลียน ซึ่งแปลว่า cow หรือวัวตัวเมีย ได้มาจากครั้งที่เอ็ดวาร์ด เจนเนอร์ แพทย์ชนบทชาวอังกฤษได้ทดลองฉีดเชื้อ cowpox เข้าในร่างกายเด็ก และเมื่อเด็กได้รับเชื้อโรคไข้ฝีดาษก็สบายดีไม่เจ็บป่วย นับเป็นการค้นพบครั้งสำคัญในวงการแพทย์ ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็นวัคซีนโรคต่าง ๆ ทำให้มนุษย์ไม่ต้องเจ็บป่วยทรมานหรือเสียชีวิตจากโรคที่ครั้งหนึ่งเคยคร่าชีวิตมนุษย์ไปจำนวนมาก เช่น โรคคอตีบ คางทูม หัดเยอรมัน และโปลิโอ

Vaccine hesitancy หมายถึง ความลังเลในการรับวัคซีน เนื่องจากการฉีดวัคซีนเป็นการนำเชื้อโรคจำนวนเล็กน้อย หรือเชื้อโรคที่ตายแล้ว อ่อนฤทธิ์แล้ว เข้าสู่ร่างกายโดยตรง แต่ขึ้นชื่อว่าเชื้อโรค จึงทำให้บางคนไม่มั่นใจว่าจะฉีดดีหรือไม่

Side effects หมายถึง ผลข้างเคียง จากการฉีดวัคซีน เช่น เป็นไข้ มีผื่นขึ้นตามตัว อาเจียน สามารถเกิดขึ้นได้ในบางคน

Injection / Shot หมายถึง การฉีดวัคซีน

Jab หมายถึง จิ้ม ทิ่ม แทงเบา ๆ อย่างรวดเร็ว

Rabies vaccine หมายถึง วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า

Polio vaccine หมายถึง วัคซีนโรคโปลิโอ

Hepatitis A vaccine หมายถึง วัคซีนโรคตับอักเสบ ชนิด A

Influenza vaccine หมายถึง วัคซีนโรคไข้หวัดใหญ่

Smallpox vaccine หมายถึง วัคซีนโรคไข้ฝีดาษ หรือไข้ทรพิษ

Diphtheria vaccine หมายถึง วัคซีนโรคคอตีบ

Tetanus vaccine หมายถึง วัคซีนโรคบาดทะยัก

Pertussis vaccine หมายถึง วัคซีนโรคไอกรน

Measles vaccine หมายถึง วัคซีนโรคหัด

Immunity หมายถึง ภูมิคุ้มกัน

- Herd immunity / Community immunity / Population immunity / Social immunity คือ ภูมิคุ้มกันหมู่ เกิดขึ้นเมื่อผู้คนส่วนใหญ่ในสังคมมีภูมิคุ้มกันในจำนวนมากพอที่จะทำให้คนที่เหลือได้รับการป้องกันการติดเชื้อไปด้วย

- Innate immunity คือ ระบบภูมิคุ้มกันที่ติดตัวมาแต่กำเนิด เช่น ผิวหนัง ขนในเยื่อบุหลอดลม น้ำมูก น้ำลาย น้ำตา น้ำย่อยในกระเพาะอาหาร สิ่งเหล่านี้ เป็นด่านแรกทำหน้าที่ดักจับ ชำระล้าง และฆ่าเชื้อโรคเมื่อเข้าสู่ร่างกายตามช่องทางต่าง ๆ

- Acquired immunity คือ ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นในระดับเซลล์ กรณีที่เชื้อโรคสามารถฝ่าด่านแรกเข้าสู่เนื้อเยื่ออวัยวะต่าง ๆ หรือเข้าสู่กระแสเลือดได้แล้ว ภูมิคุ้มกันในเซลล์เม็ดเลือดขาวจะมีกลไกทางชีววิทยาที่สามารถต่อสู้เชื้อโรคเหล่านี้จนหมดไป ร่างกายที่มีภูมิคุ้มกันเข้มแข็งจึงไม่เจ็บป่วยง่าย หากภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เมื่อเชื้อโรคเข้ามาแม้เพียงเล็กน้อย เราก็เจ็บป่วยได้

- Active immunity คือ ภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้นเมื่อได้รับวัคซีน ซึ่งก็คือการเลียนแบบการติดเชื้อในธรรมชาติ โดยใช้เชื้อโรคที่อ่อนฤทธิ์หรือเชื้อที่ตายแล้ว

- Passive immunity คือ ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นทันทีจากการได้รับสารสกัดจากเลือดจากคนหรือสัตว์ ใช้ในกรณีฉุกเฉินที่รอให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเองไม่ทัน การสร้างภูมิคุ้มกันประเภทนี้ที่เรารู้จักกันดี คือ การฉีดเซรุ่ม เพื่อป้องกันพิษจากงู เมื่อโดนงูกัด

เรียบเรียงโดย บงกช จราวิวัฒน์

เว็บไซต์ทรูปลูกปัญญาดอทคอมเป็นเพียงผู้ให้บริการพื้นที่เผยแพร่ความรู้เพื่อประโยชน์ของสังคม ข้อความและรูปภาพที่ปรากฏในบทความเป็นการเผยแพร่โดยผู้ใช้งาน หากพบเห็นข้อความและรูปภาพที่ไม่เหมาะสมหรือละเมิดลิขสิทธิ์ กรุณาแจ้งผู้ดูแลระบบเพื่อดำเนินการต่อไป