มาตรการเตรียมความพร้อมในการเปิดภาคเรียน ช่วง Covid-19 ระบาด

ถึงเวลาเปิดภาคเรียนแล้ว หลังจากที่สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้ทุกโรงเรียนต้องเลื่อนการเปิดภาคเรียนตามปกติออกไป จากเดิมคือช่วงวันที่ 16 พฤษภาคม ของทุกปี กลายเป็นวันที่ 1 กรกฎาคม ซึ่งกินระยะเวลากว่าเดือนครึ่งที่นักเรียนไม่ได้มาโรงเรียน และต้องเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์แทน ทำให้เกิดผลกระทบอย่างหนักในเรื่องของการจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ 

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดภายในประเทศที่มีแนวโน้มดีขึ้นในทุกขณะ ซึ่งปัจจุบันมีเพียงยอดผู้ติดเชื้อที่เดินทางมาจากต่างประเทศเท่านั้น โดยไม่มีการติดเชื้อภายในประเทศหลายวันติดต่อกันทำให้ภาครัฐได้เริ่มผ่อนปรนมาตรการต่าง ๆ มากขึ้น ซึ่งในเรื่องของการเปิดภาคเรียนก็เป็นเรื่องหนึ่งที่ได้รับพิจารณาให้สามารถดำเนินการได้ตามหมายกำหนดการที่ได้ตั้งไว้

อย่างไรก็ดี แม้ว่าโรงเรียนจะสามารถเปิดภาคเรียนได้ตามกำหนด คือในวันที่ 1 กรกฎาคม แต่ก็ยังคงต้องมีมาตรการในการดำเนินการอย่างเหมาะสมเกี่ยวกับแนวทางป้องกันการระบาดของโรคโควิด-19 เพื่อไม่ให้การเปิดภาคเรียนกลายเป็นชนวนเหตุของการระบาดครั้งใหม่ เหมือนที่เคยเกิดขึ้นกับประเทศอื่น ๆ ที่ดำเนินการเปิดภาคเรียนไปก่อนหน้านี้ ซึ่งเรื่องนี้ แพทย์หญิงพรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้ชี้แจงว่า สำหรับการเปิดภาคเรียนในครั้งนี้ ทางกระทรวงสาธารณสุข ได้ร่วมมือกับกระทรวงศึกษาธิการ ในการจัดทำคู่มือเตรียมความพร้อมสำหรับการเปิดภาคเรียนเพื่อป้องกันการระบาดของโรคโควิด-19 โดยได้ให้ทีมงานอนามัยต่าง ๆ ลงไปชี้แจงและทำความเข้าใจเพื่อฝึกอบรมครูก่อนเปิดภาคเรียน ในเรื่องเกี่ยวกับสุขอนามัยและมาตรการต่าง ๆ เพื่อให้ครูผู้สอนเป็นผู้ช่วยในการดูแล ควบคุม และกำกับ ตามมาตรการสาธารณสุข โดยโรงเรียนต้องประเมินตนเองในระบบ Thai Stop COVID สำหรับการเตรียมความพร้อมก่อนเปิดเทอมของสถานศึกษาด้วย ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

       1. มีมาตรการคัดกรองวัดไข้และอาการเสี่ยงก่อนเข้าสถานศึกษา โดยออกแบบจุดคัดกรองให้เหมาะสมกับขนาดของโรงเรียน ซึ่งจากการสอบถามครูผู้สอนหลาย ๆ โรงเรียนแล้ว พบว่าแต่ละโรงเรียนมีการจัดเตรียมจุดคัดกรองสำหรับคัดกรองนักเรียน โดยมีการวัดอุณหภูมิและสังเกตอาการเบื้องต้น ซึ่งถ้าพบว่านักเรียนมีอาการไอ จาม หรือเป็นไข้ จะไม่อนุญาตให้เข้ามาในโรงเรียน และต้องให้ผู้ปกครองพาไปพบแพทย์โดยทันที พร้อมทั้งติดต่อกับครูผู้สอนเป็นระยะ นอกจากนี้ ยังไม่อนุญาตให้ผู้ปกครองเข้ามาในบริเวณโรงเรียน เพื่อลดความแออัดและหลีกเลี่ยงแพร่ระบาดของเชื้อโรคที่มาจากคนนอก

       2. สวมหน้ากากตลอดเวลาในทุกช่วงชั้นขณะอยู่ในโรงเรียน อาจจะต้องแนะนำเด็กด้วย อยู่ในห้องเรียนต้องไม่ถอดหน้ากากอนามัย หลายโรงเรียน เริ่มพูดคุยกับผู้ปกครองเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว โดยระบุว่านักเรียนต้องใส่หน้ากากอนามัยตลอดระยะเวลาที่อยู่ที่โรงเรียน และควรจะมีหน้ากากอนามัยสำรองไว้ในกระเป๋าอย่างน้อย 2-3 ชิ้น เพื่อผลัดเปลี่ยนในกรณีที่จำเป็น นอกจากนี้บางแห่งยังกำหนดให้นักเรียนใส่เฟสชิวด้วย เพื่อลดอัตราการแพร่เชื้อระหว่างกันของนักเรียน

       3. จุดทำความสะอาดล้างมือ ตั้งแต่ทางเข้าโรงเรียน ต้องทำเส้นทางให้ไปจุดล้างมือก่อนไปเข้าชั้นเรียน แต่ละโรงเรียน เริ่มมีการจัดสร้างอ่างล้างมือเฉพาะกิจขึ้นในจุดต่าง ๆ ทั่วโรงเรียน เพื่อให้ง่ายต่อการที่นักเรียนล้างมือ นอกจากนี้ ยังมีการจัดเตรียมเจลล้างมือในจุดต่าง ๆ เพื่อให้สามารถใช้สอยได้สะดวกอีกด้วย  

       4. ออกแบบระยะห่างในชั้นเรียน แต่เด็กอาจเว้นระยะห่างได้ยาก ก็อยากให้จัดกลุ่มเด็กเป็นกลุ่มย่อย ๆ และให้เป็นกลุ่มเดียวกันไปตลอดทั้งวัน เมื่อพบความผิดปกติก็จะติดตามได้รวดเร็ว สำหรับการเว้นระยะห่างนั้น โรงเรียนต่าง ๆ ได้มีการจัดห้องเรียนโดยมีการเว้นระยะห่าง เช่น จัดโต๊ะให้แยกห่างจากกันไม่ต่ำกว่า 1.5 เมตร หรืออาจจะจัดให้นักเรียนนั่งพื้นโดยห่างกันไม่ต่ำกว่า 1.5 เมตร และมีการทำฉากกั้น ซึ่งช่วยให้นักเรียนไม่ใกล้ชิดกันมากเกินไป อย่างไรก็ดี โรงเรียนยังคงอนุญาตให้นักเรียนทำกิจกรรมกลุ่มร่วมกันได้ แต่ต้องให้หน้ากากอนามัยและเฟสชิว และต้องเว้นระยะห่างกันอย่างเหมาะสมเท่าที่ทำได้ นอกจากนี้ อุปกรณ์การเรียนต่าง ๆ จะต้องมีการเช็ดทำความสะอาดก่อนนำมาให้นักเรียนใช้ และหลังจากนักเรียนใช้เสร็จเรียบร้อยแล้ว ครูผู้สอนก็ต้องทำความสะอาดอีกครั้ง ก่อนที่จะเก็บเข้าที่

       5. การทำความสะอาด เน้นพื้นผิวสัมผัสต่าง ๆ ตั้งแต่ก่อนเปิดเทอมทุกวัน อย่างสนามเด็กเล่นก็อาจหมุนเวียนเด็กกลุ่มเล็ก ๆ ออกมาเล่น แล้วทำความสะอาดระหว่างกลุ่มผัดเปลี่ยนกิจกรรม และล้างมือก่อนเล่นหลังเล่น ก็จะลดการแพร่ระบาดโรค โรงเรียนต่างๆ เริ่มมีการจัดเตรียมน้ำยาฆ่าเชื้อไว้ให้แต่ละห้องเรียนเพื่อใช้ฆ่าเชื้ออุปกรณ์และสื่อการเรียนการสอนต่าง ๆ ซึ่งมีการทำความสะอาดทั้งก่อนใช้และหลังใช้ เพื่อไม่ให้เกิดการปนเปื้อนของเชื้อโรค จนส่งผลกระทบกับนักเรียน

       6. เรื่องความแออัด หลายกิจกรรมที่คงจัดไม่ได้ เช่น กีฬาสี ที่เป็นความเสี่ยงในการรวมกลุ่มใกล้ชิด อาจต้องงดไปก่อนจากมาตรการนี้ ทำให้โรงเรียนต้องตัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนต่าง ๆ ที่เคยดำเนินการออกไปก่อน เช่น กิจกรรมกีฬาสี กิจกรรมทัศนศึกษา หรือกิจกรรใในวันสำคัญต่าง ๆ หรือแม้แต่กิจกรรมหน้าเสาธง ซึ่งเป็นกิจกรรมทั่วไปของทุกโรงเรียน ก็อาจจะต้องให้นักเรียนยืนเว้นระยะ หรือไม่ก็ให้นักเรียนไปอยู่ในจุดต่าง ๆ ตามอาคารแทนการยืนเข้าแถวหน้าเสาธง และบางทีก็อาจตัดกิจกรรมนี้ออกไปก่อนเพื่อความปลอดภัยของนักเรียน นอกจากนี้ ในการลดความแออัด หลาย ๆ โรงเรียนก็ได้มีการกำหนดให้แต่ละห้องเรียน สามารถมีนักเรียนได้ไม่เกิน 25 คน ทำให้โรงเรียนที่มีจำนวนนักเรียนมาก อาจใช้วิธีการสลับวันมาเรียน โดยใช้วิธีการเรียนในห้องเรียนร่วมกับการเรียนออนไลน์ หรืออาจจัดห้องเรียนเพิ่มขึ้น เพื่อให้จำนวนนักเรียนที่เหมาะสมในแต่ละห้องเรียน

นอกจากนี้ โรงเรียนยังต้องให้ความรู้ความเข้าใจกับผู้ปกครองในการดำเนินงานดังกล่าว และจะต้องกวดขันให้นักเรียนมีความตระหนักในการป้องกันโรค เช่น การใส่หน้ากากอนามัย การเว้นระยะห่าง การล้างมือ และการรับประทานอาหารโดยใช้ช้อนส้อมส่วนตัว  เพื่อให้ลดอัตราความเสี่ยงในการติดเชื้อของและเป็นการสร้างวิถึการดำเนินชีวิตใหม่ให้กับนักเรียน

ทั้ง 6 มาตรการนี้ นับได้ว่าเป็นแนวทางสำคัญที่ช่วยป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะเห็นได้ว่าแต่ละโรงเรียน มีการตื่นตัวและเตรียมความพร้อมอย่างเหมาะสมตามบริบทของแต่ละโรงเรียน สำหรับการเปิดภาคเรียนตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุขอย่างเต็มที่ เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้ปกครองในการส่งบุตรหลานมาโรงเรียนได้อย่างอุ่นใจและปลอดภัย ซึ่งน่าจะเป็นแนวทางที่ดีให้ครูผู้สอนในการจัดเตรียมห้องเรียนให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตใหม่นี้ได้อย่างเหมาะสม

เรียบเรียงโดย : นรรัชต์  ฝันเชียร