Home
Education
Classroom
Knowledge
Blog
TV
ธรรมะ
กิจกรรม
โครงการทรูปลูกปัญญา

พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ย้อนวันวานในบ้านเก่าสมัยคุณตาคุณยายยังเด็ก

Posted By ไกด์เตยหอม | 23 ม.ค. 63
9,832 Views

  Favorite

ที่เที่ยวเก๋ ๆ ย่านเจริญกรุง เข้าฟรี ไปดื่มด่ำกับบรรยากาศกรุ่นกลิ่นอายของวันวานในบ้านเก่าสมัยคุณตาคุณยายยังเด็ก ถ่ายรูปสวย ๆ เป็นที่ระลึก เรียนรู้เรื่องราวเก่า ๆ ในอดีต

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ตั้งอยู่ในซอยเจริญกรุง 43 หากมารถไฟฟ้า BTS ลงสถานีสะพานตากสิน แล้วต่อรถเมล์สาย 1 หรือสาย 75 หรือจะเดินมาก็ได้ อยู่เยื้อง ๆ กับ TCDC อาคารไปรษณีย์กลางค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

เข้าซอยมาลอดใต้ทางยกระดับตรงไปนิดหนึ่งก็จะถึงแล้วค่ะ หากมารถแท็กซี่หรือขับรถมาเข้ามาทางถนนมหาเศรษฐ์ก็ได้อีกทางหนึ่งค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นบ้านที่ตกทอดกันมาแต่บรรพบุรุษของ รศ.วราพร สุรวดี ต่อมาใน พ.ศ. 2547 ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของสังคมยุคใหม่ที่เต็มไปด้วยตึกสูงระฟ้ามากมาย ท่านก็ได้ยกบ้านหลังนี้ให้เป็นพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตบางรัก แหล่งเรียนรู้เรื่องราววิถีชีวิตของชาวบางกอกฐานะปานกลางในช่วงก่อนและหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ทั้งยังเป็นหนึ่งในพื้นที่สีเขียวไม่กี่แห่งใจกลางกรุง

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ที่นี่เปิดให้เข้าชมฟรี ทุกวันอังคาร – วันอาทิตย์ เวลา 9.00 – 16.00 น. ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

บรรยากาศภายในร่มรื่นมาก และเต็มไปด้วยต้นไม้ต่าง ๆ หลายอย่างเป็นพืชที่นอกจากให้ความสวยงามแล้วยังเป็นอาหารได้ด้วยนะคะ อย่างในภาพบนใบเขียว ๆ ที่รายรอบหินวางรูปปั้นสุนัขและแมวต้อนรับอยู่นั้น เห็นแล้วนึกถึงใบชะพลูที่นำมาห่อเป็นเมี่ยงคำเลยค่ะ ส่วนในภาพล่างนี้คือส้มจี๊ด เจ้าหน้าที่บอกว่าเปรี้ยวจี๊ดสมชื่อเลย

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

จากสวนหน้าบ้าน เข้ามาก็ถึงอาคารหลักซึ่งเป็นที่พักอาศัยของครอบครัวสุรวดี ซึ่งคุณแม่ของอาจารย์ (คุณสอาง สุรวดี ตันบุนเต็ก) สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2480  ตามสถาปัตยกรรมที่ได้รับอิทธิพลตะวันตกซึ่งเป็นที่นิยมในสมัยนั้น หลังคาทรงปั้นหยา มุงด้วยกระเบื้องว่าวสีแดง

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

เข้ามาในโถงกลางบ้านก็จะเห็นกระจกและที่แขวนหมวก เครื่องเล่นแผ่นเสียงในสมัยก่อน และนาฬิกาคุณปู่ ซึ่งในช่วงที่จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรีได้ออกนโยบายรัฐนิยมข้อหนึ่งเรียกว่า “มาลานำไทย” ที่มีสภาพกึ่งบังคับให้ประชาชนไทยทุกคนสวมหมวกเวลาออกจากบ้านด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนห้องในภาพล่างนี้คือห้องรับแขก สมัยก่อนคุณตาของอาจารย์เคยซื้อเปียโนให้คุณแม่ของอาจารย์เล่น และคุณแม่ของอาจารย์ก็มักจะเล่นเปียโนให้ลูก ๆ ได้ร้องเพลงร่วมกันยามว่างด้วยค่ะ แป้นเปียโนในสมัยก่อนนิยมทำจากงาช้าง นอกจากนี้ยังมีตู้เก็บเครื่องแก้วเจียระไนแบบยุโรปของ นพ. ฟรานซิส คริสเตียน สามีคนแรกของคุณแม่อาจารย์ ซึ่งเป็นแพทย์ชาวอินเดียที่จบการศึกษาจากอังกฤษค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ห้องถัดมาเป็นห้องรับประทานอาหารซึ่งเกิดจากการต่อเติมบ้านชั้นบนเพื่อทำห้องนอนให้กับอาจารย์วนิดา พี่สาวคนที่ 3 ของอาจารย์วราพรค่ะ  

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ในภาพล่างนี้เป็นตู้กระจกเก็บจานชาม ซึ่งในสมัยก่อนกระจกมีราคาแพงมาก เมื่อแตกหรือร้าวจึงไม่ได้เปลี่ยนใหม่ได้บ่อย ๆ อย่างในสมัยนี้ แต่จะซ่อมแซมของเดิมให้ยังใช้การได้โดยปลอดภัยด้วยการนำเหรียญที่มีรูตรงกลางมาประกบแล้วร้อยลวดประกบยึดกระจกที่แตกไว้ด้วยกันค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม
ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

มีโทรทัศน์ขาวดำเครื่องเก่าที่คุณแม่ของอาจารย์ถูกรบเร้าจากลูกบ้านให้ซื้อ โดยแต่เดิมโทรทัศน์ตั้งอยู่หน้าประตู แล้วเด็ก ๆ ก็จะนั่งดูอยู่ที่พื้น ส่วนผู้ใหญ่นั่งดูบนม้านั่งยาวพิงลูกกรงนอกชาน

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

นอกจากข้าวของเครื่องใช้สไตล์ยุโรปแล้วก็ยังมีวัตถุโบราณของไทยและของจีนด้วย จัดแสดงในตู้ประดับมุกตรงโถงกลางนี้เอง ส่วนห้องถัดไปเคยเป็นห้องนอนของคุณยายเล็ก น้องสาวคนเล็กของคุณยายของอาจารย์ค่ะ ต่อมาหลังจากที่คุณยายเล็กเสียชีวิตในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 คุณน้าลีซึ่งเป็นญาติผู้น้องของคุณแม่อาจารย์ และคุณเรณูน้องสาวคนสุดท้องของอาจารย์ที่แต่เดิมนอนอยู่ที่โถงหน้าจึงย้ายเข้ามาในห้องนี้แทนค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ปัจจุบันจัดแสดงเป็นห้องหนังสือ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ในตู้มีวรรณกรรมยอดนิยมในสมัยนั้นจัดแสดงอยู่ด้วย เช่น สี่ดรุณี สี่ดรุณ กระท่อมน้อยของลุงทอม ฯลฯ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

โต๊ะ กระเป๋านักเรียน สมุด แบบเรียนในสมัยก่อน รวมทั้งภาพถ่ายวิวัฒนาการการแต่งกายของโรงเรียนอัสสัมชัญคอนแวนต์ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ห้องถัดมาเป็นสุขา สมัยที่ยังไม่มีชักโครกและประปา ก็จะใช้โถสังกะสีเคลือบตั้งบนขาตั้งเหล็กมีแป้นไม้เปิดปิดได้ เมื่อถ่ายแล้วจะมีคนขับรถม้ามาเก็บตามบ้าน นำไปเททิ้ง ล้างสะอาดแล้วเอามาตั้งใหม่

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนในภาพบนนี้คือเครื่องอัดผ้านุ่ง สมัยที่ยังไม่มีเตารีด ก็ใช้วิธีพับผ้าที่ซากตากเรียบร้อยแล้วนำมาอัดแทนค่ะ   

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ตรงโถงบันไดชั้นบนมีประตูรั้วเล็ก ๆ กั้นด้วย

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

บนแท่นในโถงนี้วางพัดและแผนที่การจราจรในงานรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2496 ตรงริมผนังมีจักรเย็บผ้าเก่าแบบที่ไม่ต้องใช้ไฟฟ้า แต่ในภาพล่างนี้ไม่เห็นตัวจักรแต่ยังเห็นแป้น กงล้อ และเก้าอี้อยู่ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนในภาพล่างนี้เดิมเป็นห้องนอนของคุณยายของอาจารย์ (คุณอิน ตันบุนเต็ก) และอาจารย์ในเวลาต่อมา ในห้องมีเตียงไม้โบราณแบบฝรั่งสี่เสามีมุ้งซึ่งทำจากผ้ามุ้งตาเม็ดพริกไทย ซึ่งมีลักษณะโปร่งบางทำให้อากาศถ่ายเทได้ดี

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ในห้องมีการจัดแสดงพระเครื่องและเครื่องรางของขลังซึ่งสะสมกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษของอาจารย์ด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนอีกห้องหนึ่งมีเตียงสี่ขา ที่หัวเตียงมีช่องติดกระจก ด้านหลังเปิดปิดได้ เจ้าของเดิมคือคุณบุญภูมิ สุรวดี คุณพ่อของอาจารย์

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ห้องน้ำชั้นบนนี้เป็นห้องน้ำแบบชักโครกสมัยที่มีน้ำประปาแล้ว แต่ฝาชักโครกก็ยังเป็นฝาไม้อยู่ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนโต๊ะในภาพล่างนี้เป็นโต๊ะวางสุขภัณฑ์ เป็นไม้สักมีแผ่นหินอ่อนปู มีราวแขวนผ้าเช็ดมือและชั้นวางของด้วย

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนโต๊ะเครื่องแป้งในภาพล่างนี้ทำจากไม้สักมี 8 ขา นอกจากกระจกตรงกลางแล้วยังมีบานกระจกพับได้ทั้งสองข้างอีกด้วย ในป้ายบอกว่าคุณหมอฟรานซิสให้เป็นของขวัญวันแต่งงานของคุณแม่อาจารย์ เมื่อจะต้องไปงานใหญ่ ๆ คุณแม่จะให้เด็ก ๆ มาแต่งตัวที่โต๊ะเครื่องแป้งนี้ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ในภาพล่างนี้เป็นเตียงเด็กในสมัยก่อนที่มีแผงกันตก

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนภาพล่างนี้เป็นห้องบรรพบุรุษค่ะ เป็นที่ตั้งอัฐิของบรรพบุรุษและเมื่ออาจารย์วราพรเสียชีวิตใน พ.ศ. 2560 ก็ได้มีการนำอัฐิของท่านมาตั้งไว้ที่ห้องนี้ด้วยค่ะ เดิมทีห้องนี้เป็นห้องนอนของคุณสมถวิลและคุณอมรา พี่สาวคนโตและคนที่สองของอาจารย์ค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ภายในมีการจัดวางเครื่องเบญจรงค์เก่าแก่ด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม
ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ห้องน้ำภายในบ้านทั้งชั้นบนและชั้นล่างเป็นห้องน้ำเก่าที่อนุรักษ์ไว้ให้ชมนะคะ ถ้าจะใช้ก็มาทางหลังเรือนได้เลยค่ะ มีห้องน้ำสะอาดทันสมัยให้ผู้มาเยือนได้ใช้กันค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ออกจากหลังเรือนผ่านศาลาริมน้ำไปจะเป็นสวนหลังบ้านค่ะ เขียวชอุ่มชุ่มชื้นมาก ๆ เป็นหน่วยป้องกันฝุ่นจิ๋ว PM 2.5 ได้อย่างดีทีเดียว

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ใกล้ ๆ กันมีเรือนไม้สองชั้น ตรงนี้เดิมเป็นห้องแถว 8 ห้องต่อกัน ที่หันหน้าออกไปทางซอยสะพานยาว แต่ก่อนเคยปล่อยเช่า เมื่อทำพิพิธภัณฑ์นี้จึงไม่ต่อสัญญาเช่าแล้วสร้างใหม่เป็นอาคารนิทรรศการค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ชั้นล่างจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้และเอกสารที่น่าสนใจต่าง ๆ ในสมัยก่อน ไม่ว่าจะเป็นโทรเลข แสตมป์ บัตรต่าง ๆ รวมทั้งโฉนดที่ดินด้วยค่ะ เก่าแก่ตั้งแต่สมัย ร.6 เลยทีเดียว

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ภาพล่างนี้ถังเขียว ๆ เป็นถังปั่นไอศกรีมโบราณที่ใช้มือหมุนเอาค่ะ ส่วนใกล้ ๆ กันก็เป็นที่รีดบดปลาหมึกปิ้ง ซึ่งคือการเอาปลาหมึกแห้งมาปิ้งแล้วค่อยนำมารีดอีกทีค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

โซนเครื่องครัวนี้มีอุปกรณ์หลายอย่างเลย ตั้งแต่ครก สาก ไปจนถึงโม่ที่ใช้โม่ข้าวให้เป็นแป้ง

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

นอกจากนี้ก็มีกระทะ หม้อ และเตาไฟแบบต่าง ๆ ในสมัยก่อน ทั้งเตาแบบใช้ไม้ฟืน เตาถ่าน เตาอั้งโล่ ฯลฯ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

หรือแม้แต่ตู้เย็นไม้โบราณ มีที่ใส่น้ำแข็งก้อนใหญ่ไว้ข้างล่างให้เกิดความเย็นแล้วเอาของสดจำพวกเนื้อสัตว์แช่ไว้เพื่อรักษาคุณภาพค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

นอกจากนี้ก็มีกรงนก บ้านสุนัข แมว เล้าไก่ เครื่องใช้ต่าง ๆ เกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

อาจารย์และคุณแม่ของอาจารย์เลี้ยงสัตว์เลี้ยงจนนำไปประกวดได้รับรางวัลมาแล้วด้วยค่ะ  

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนอุปกรณ์เย็บปักถักร้อยเก่า ๆ เครื่องมือช่างต่าง ๆ ก็มี อย่างกรรไกรสารพัดรูปแบบในภาพล่างนี้

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ชั้นบนของอาคารนี้เป็นนิทรรศการเรื่องราวเกี่ยวกับเขตบางรักและชุมชนโดยรอบนี้ค่ะ เริ่มตั้งแต่ประวัติความเป็นมาของชื่อต่าง ๆ ซึ่งสัมพันธ์กับบุคคลสำคัญต่าง ๆ เช่น ถนนสุรวงศ์และถนนเดโช มาจากชื่อบรรดาศักดิ์ของพระยาสีหราชเดโชชัย ซึ่งต่อมาได้เลื่อนเป็นเจ้าพระยาสุรวงษ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) ถนนพัฒน์พงศ์มาจากบรรดาศักดิ์ของหลวงพัฒน์พงศ์พาณิช ซึ่งเป็นชาวจีนไหหลำ บุตรเขยผู้เฒ่าชิ้น ซึ่งเป็นเจ้าของที่ดินจำนวนมากแถบนี้ พอมีการตัดถนนเลยให้ชื่อถนนตามบรรดาศักดิ์ท่าน

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ด้วยความที่ถนนเจริญกรุงเป็นถนนสายแรกในไทย จึงเป็นศูนย์รวมของการค้าการพัฒนาต่าง ๆ ในอดีต และมีชาวต่างชาติมากมายอยู่อาศัยร่วมกันเป็นชุมชนพหุวัฒนธรรมที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในไทย ทั้งไทย จีน ฝรั่ง และแขก

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ย่านนี้มีโรงเรียน ศาสนสถาน ห้างร้านต่าง ๆ โรงพยาบาล รวมทั้งสถานทูต อย่างสถานเอกอัครราชทูตโปรตุเกส เป็นที่ตั้งของหน่วยงานทางการทูตของต่างประเทศแห่งแรกในกรุงเทพ ซึ่งได้รับพระราชทานที่ดินจากพระมหากษัตริย์ไทยตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ และยังคงอยู่ตราบจนทุกวันนี้ด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

มีเครื่องใช้ต่าง ๆ อย่างโคมไฟเก่า วิทยุเก่า รวมทั้งเตารีดที่อาศัยความร้อนจากถ่านแทนไฟฟ้าด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ทางลงอีกฟากมีภาพอักษรจีนซึ่งมีที่มาจากการวาดภาพ เป็นอักษรภาพมาก่อนค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนเรือนไม้หลังในสุดเป็นเรือนคุณหมอฟรานซิส ซึ่งเดิมสร้างอยู่ที่บริเวณทุ่งมหาเมฆ คุณหมอตั้งใจจะใช้ชั้นล่างเป็นคลินิกรักษาคนไข้ ชั้นบนเป็นที่พัก แต่สร้างเสร็จยังไม่ทันใช้คุณหมอก็ป่วยและเสียชีวิตไปก่อน จึงปล่อยเป็นบ้านเช่าจนเมื่ออาจารย์วราพรจะปรับเป็นพิพิธภัณฑ์ จึงรื้อมาปลูกใหม่ที่นี่โดยปรับให้เล็กลง เป็นอาคารแสดงประวัติและเป็นอนุสรณ์รำลึกถึงคุณหมอด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ส่วนรูปปั้นในภาพบนนี้เป็นรูปปั้นของคุณหมอที่หล่อขึ้นใหม่จากหุ่นปูนปลาสเตอร์ที่มีอยู่เดิม ฝีมือศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี (Corrado Feroci) ส่วนภาพล่างนี้เป็นเครื่องมือแพทย์ที่ใช้กันในช่วง พ.ศ. 2453-2463 ค่ะ

ภาพ : ไกด์เตยหอม

อีกฟากหนึ่งของห้องจัดแสดงเป็นส่วนพักอาศัย

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

ที่ผนังตรงบันไดมีภาพถ่ายเมื่อครั้งที่คุณหมอเป็นผู้ประสานงานในการต้อนรับ รพินทรนาถ ฐากุร ปรัชญาเมธีตะวันออกผู้เลื่องชื่อชาวอินเดียที่มาเยือนไทยใน พ.ศ. 2470 โดยรพินทรนาถ ฐากุร เป็นผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมและผู้ประพันธ์เพลง “ชนะ คณะ มนะ (แปลว่า จิตใจแห่งปวงชน)” ซึ่งเป็นเพลงชาติของอินเดียด้วยค่ะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

กลับออกมาในสวนเห็นผลไม้สีแดง ๆ ลูกเล็ก ๆ ที่พื้น หันไปถามเจ้าหน้าที่บอกว่าเป็นชมพู่หวาน ๆ ค่ะ เป็นของโปรดบรรดากระรอกน้อยที่อาศัยอยู่กันตามธรรมชาติในบ้านหลังนี้เลย กระรอกตัวนิดเดียววิ่งไวเหลือเกิน ถ่ายรูปเจ้าตัวมาให้ไม่ทัน เลยขอถ่ายรูปชมพู่มาให้ดูแทน ต้นสูงพอ ๆ กับตึก 2 ชั้นเลยค่ะ หากมีเวลาแวะมาเยือนบ้านสวนแสนร่มรื่น และพิพิธภัณฑ์กรุ่นกลิ่นอายความทรงจำอันอบอุ่นแห่งนี้กันได้นะคะ

 

ภาพ : ไกด์เตยหอม

 

 “Amazing ไทยเท่” ที่เที่ยวเก๋ ๆ ใกล้ตัว อย่าลืมมาชื่นชมกันนะคะ

 

เว็บไซต์ทรูปลูกปัญญาดอทคอมเป็นเพียงผู้ให้บริการพื้นที่เผยแพร่ความรู้เพื่อประโยชน์ของสังคม ข้อความและรูปภาพที่ปรากฏในบทความเป็นการเผยแพร่โดยผู้ใช้งาน หากพบเห็นข้อความและรูปภาพที่ไม่เหมาะสมหรือละเมิดลิขสิทธิ์ กรุณาแจ้งผู้ดูแลระบบเพื่อดำเนินการต่อไป
Tags
  • Posted By
  • ไกด์เตยหอม
  • 3 Followers
  • Follow