ซึ่งวันนี้เรามีตัวอย่างของแบบฝึกหัดที่พ่อแม่สามารถหามาให้ลูกทำเพื่อช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านการสังเกต ผ่านแบบฝึกหัดที่เกี่ยวกับการมองภาพในประเภทต่าง ๆ มาฝากกันค่ะ
เป็นการฝึกทักษะการสังเกตให้เด็กเห็นความเหมือนและความต่างของวัตถุ 2 สิ่งขึ้นไป โดยพ่อแม่อาจช่วยด้วยการฝึกให้ลูกมองไล่สายตาจากซ้ายไปขวา และดูรายละเอียดแต่ละภาพแต่ละสีก่อน เมื่อฝึกทักษะนี้จนคล่องแคล่วแล้ว ลูกจะเป็นเด็กที่มีทักษะการจำแนกแยกแยะได้ดี สนใจสิ่งรอบข้างว่ามีอะไรเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ช่างสงสัย และไวต่อสถานการณ์ที่ไม่ปกติ ซึ่งจะช่วยให้ลูกมีทักษะการเอาตัวรอด มีการคิดวิเคราะห์และให้เหตุผลในเรื่องต่าง ๆ ได้ดี
การฝึกให้ลูกได้ทำแบบฝึกหัดที่เกี่ยวกับภาพซ้อน ถือเป็นการฝึกทั้งทักษะการสังเกตและวิเคราะห์ให้ลูกได้เป็นอย่างดี เพราะว่า ในการมองภาพซ้อนแต่ละภาพ ลูกจะต้องมีการวิเคราะห์ว่าภาพซ้อนที่เห็นอยู่นั้นน่าจะเป็นวัตถุใดซ้อนกับวัตถุใดอีกบ้าง หรือเป็นรูปแบบใดบ้าง ลูกต้องใช้ทักษะการมองและสามารถแยกภาพออกเป็นส่วน ๆ ได้ ซึ่งกระบวนการนี้ต้องใช้ทั้งสมาธิ และความพยายาม จึงจะสามารถหาคำตอบได้
“เงา” เป็นปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันของเด็ก และเด็กมักสนุกกับการเล่นเงา ในการเรียนรู้และสังเกตเรื่องภาพเงานั้น เด็กจะได้เรียนรู้ทั้งสาเหตุและกระบวนการของการเกิดเงา เรียนรู้ว่าวัตถุทุกอย่างถ้ามีแสงมากระทบจะเกิดเงา อีกทั้งยังต้องมีองค์ความรู้ในเรื่องรอบตัวที่ดี เพื่อทำการมองและวิเคราะห์ได้ว่า ภาพเงาที่เห็นอยู่นั้น คือสิ่งใด
การฝึกมองภาพซ่อน คือ การฝึกให้ลูกได้ใช้ทักษะการสังเกตอย่างละเอียดรอบคอบ โดยการฝึกมองภาพรวมของภาพทั้งหมดเสียก่อน และค่อย ๆ แยกการสังเกตแต่ละจุดออกมา เป็นการฝึกให้ลูกกวาดสายตา และฝึกความละเอียดรอบคอบ เพื่อที่จะมองส่วนต่าง ๆ ของภาพได้อย่างครอบคลุม และหาสิ่งต่าง ๆ ที่ซ่อนอยู่ในภาพให้ครบถ้วน
ทักษะการมองภาพต่อเนื่องนั้น นอกจากจะใช้เรื่องของการสังเกตแล้ว ยังต้องใช้ทักษะในเรื่องของการวิเคราะห์เชื่อมโยงเหตุผลอีกด้วย คือ เด็กต้องมีความเข้าใจถึงความสัมพันธ์ที่ต่อเนื่องภายใต้กฎหรือเงื่อนไขของโจทย์ และนำมาคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล หรือภาษาอังกฤษใช้คำว่า Logical Thinking ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญมากต่อการเรียนรู้ และใช้ชีวิตประจำวัน
สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.