ขึ้นชื่อว่าพ่อแม่แล้ว แน่นอนว่าย่อมมีความรักและความห่วงใยให้กับลูกอยู่เสมอ แต่คุณเคยคิดหรือไม่ว่า ในบางครั้ง การที่เรารักลูกมากเกินไป ห่วงลูกมากเกินไป ทำอะไรให้ลูกมากเกินไป จะก่อให้เกิดผลเสียกับลูก วันนี้เราจึงจะมาพูดถึงผลกระทบของการที่พ่อแม่ทำสิ่งต่าง ๆ ให้ลูกมากเกินไปว่าส่งผลกระทบต่อพัฒนาการ และบุคคลิกของลูกอย่างไรบ้าง
การที่พ่อแม่ปกป้องและมีความกังวลกับลูกมากจนไม่เปิดโอกาสให้ลูกได้ทำอะไรด้วยตนเองนั้น ส่งผลต่อความมั่นใจของลูกเป็นอย่างมาก เพราะการที่พ่อแม่ไม่เชื่อว่าลูกจะทำได้ ลูกก็จะไม่เชื่อว่าตัวเองทำได้เช่นกัน ทำให้ลูกกลายเป็นเด็กที่ขาดความมั่นใจ ไม่กล้าที่จะทำสิ่งใหม่ ๆ ด้วยตนเอง เมื่อต้องออกไปโรงเรียนหรือใช้ชีวิตอยู่ในสังคม ก็จะกลายเป็นเด็กเก็บตัว และไม่กล้าที่จะแสดงความคิดเห็นของตนเองให้ผู้อื่นรู้ เพราะกลัวไม่ได้รับการยอมรับ และถูกปฏิเสธนั่นเอง
ในความเป็นจริงแล้ว เด็กทุกคนเกิดมาเพื่อเรียนรู้ และมีความสามารถที่ซ่อนอยู่มากมายเกินกว่าที่พ่อแม่จะคาดเดาได้ ดังนั้นพ่อแม่จึงควรเปิดโอกาสให้ลูกได้เรียนรู้ หรือให้ลูกได้พยายามทำในสิ่งที่ไม่เคยทำดูบ้าง ยิ่งพ่อแม่เปิดโอกาสให้ลูกได้ลอง ได้เรียนรู้มากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งทำให้ลูกเป็นเด็กที่มีความพยายาม และกระตือรือร้นในการเรียนรู้มากขึ้นเท่านั้น เด็กที่พ่อแม่ประคบประหงมมากเกินไป มักกลายเป็นเด็กที่เฉื่อยชา เก็บตัว และไม่ชอบเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ
เพราะพื้นฐานการเรียนรู้เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็ก พ่อแม่จะเห็นได้ว่าลูกจะชอบเล่น ชอบรื้อ ชอบทำสิ่งใหม่ ๆ ที่พ่อแม่คาดไม่ถึง ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว สิ่งนี้คือกระบวนการเรียนรู้และแก้ปัญหาของลูก ลูกจะพยายามจัดการปัญหาด้วยตนเอง เช่น ในการเล่น เราจะเห็นว่าลูกมักจะใช้เวลานาน ๆ เมื่อได้เล่น ได้ทำในสิ่งที่เขาสนใจ ซึ่งหากพ่อแม่ให้เวลา ปล่อยให้ลูกได้เล่น ปล่อยให้ลูกได้แก้ปัญหา โดยไม่ต้องเข้าไปช่วย ก็จะเป็นการฝึกให้ลูกเป็นคนที่กล้าคิด กล้าทำ กล้าตัดสินใจ เมื่อเจออุปสรรคต่าง ๆ ก็จะไม่ย่อท้อต่อปัญหาง่าย ๆ ในทางกลับกัน ถ้าพ่อแม่เข้าไปช่วยหรือแก้ปัญหาให้กับลูกในทุกเรื่อง ก็จะทำให้ลูกกลายเป็นเด็กที่ไม่มีความพยายาม และกลัวที่จะต้องเผชิญปัญหาด้วยตนเอง
พ่อแม่ที่ปล่อยให้ลูกได้เล่น หรือได้ดูแลตัวเองบ้างในบางเรื่อง จะทำให้ลูกเรียนรู้ที่จะดูแล และจัดการตัวเองได้ ลูกจะเป็นเด็กที่เรียนรู้ที่จะปรับตัว เมื่อไปอยู่ในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี แต่หากพ่อแม่คอยดูแลอย่างใกล้ชิดมากเกินไป ไม่ปล่อยให้ลูกได้จัดการเรื่องอะไรเลยตั้งแต่เด็ก ก็จะทำให้ลูกกลายเป็นคนที่ขาดความมั่นใจในตนเอง ขี้กังวล ขาดความรับผิดชอบ และดูแลตัวเองไม่ได้
สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.