การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหา

ชื่อเรื่อง           การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหา

เป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหา

และพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 

ผู้รายงาน        นางอุไรพร  บุญไชยตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี เทศบาลนครอุดรธานี  จังหวัดอุดรธานี

ปีที่วิจัย           2559  

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย1)เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 4)เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 

4.1)  เพื่อเปรียบเทียบผลการเรียนรู้วิชาเศรษฐศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนและ

หลังการจัดการเรียนรู้ ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทาง

• 1  4.2)  เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหา  ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  4.3) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่1

ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  กลุ่มตัวอย่างที่ใช้จัดการเรียนรู้สาระเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหา

• 1/1  โรงเรียนเทศบาล ๒  มุขมนตรี สำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี  จำนวน 39 คนใช้ระยะเวลาในการดำเนินการทดลอง 7 สัปดาห์ จำนวน 14 คาบเรียน ๆ ละ 60 นาที โดยทำการสอนสัปดาห์ละ 2 คาบเรียนในภาคเรียนที่ 2  ปีการศึกษา 2559

เครื่องมือการวิจัย ประกอบด้วยเครื่องมือการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  คือ รูปแบบการจัดกิจกรรม

การเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เครื่องมือการประเมิน ได้แก่1) แบบประเมินความคิดเห็นของครูที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรม

การเรียนรู้ 2) แบบประเมินนักเรียน  ได้แก่  แบบทดสอบความสามารถในการแก้ปัญหา แบบอัตนัย โดยกำหนดสถานการณ์  จำนวน 2  ข้อ  ข้อละ  20  คะแนนรวม 40  คะแนน แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเป็นแบบทดสอบแบบปรนัย มีคำตอบให้เลือก  4  ตัวเลือก  มีข้อสอบทั้งหมด  จำนวน  40  ข้อ 40 คะแนน และแบบประเมินความคิดเห็นของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1ต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้จำนวน 10 ข้อการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที  (t-test)  และข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา

          ผลการวิจัยพบว่า

               1.  ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานได้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ประกอบ 6 ขั้นตอน  ดังนี้

                   1.1  ขั้นนำ หมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมเพื่อเตรียมความพร้อมให้กับนักเรียน

โดยใช้การตั้งคำถามแล้วให้นักเรียนทุกคนนำเสนอแนวคิดของตนและบันทึกทุกแนวคิดที่มีผู้นำเสนอ

1.2  ขั้นแลกเปลี่ยนประสบการณ์  หมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมโดยให้

นักเรียนเล่าประสบการณ์  ใช้รูปภาพ  ข่าว  สื่อต่างๆ  เพื่อกระตุ้นให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็นเพื่อแลกเปลี่ยนกันโดยครูผู้สอนทำหน้าที่เชื่อมโยงเนื้อหาเศรษฐศาสตร์ และการบริหารจัดการทรัพยากร โดยให้นักเรียนวิเคราะห์

1.3  ขั้นสร้างองค์ความรู้ร่วมกันหมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมโดยผู้สอน

กำหนดปัญหา ให้แล้วผู้เรียนทำงานร่วมกันทั้งกลุ่มโดยนักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมมือกันศึกษาความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์เบื้องต้นจากหนังสือเรียน หนังสือค้นคว้าเพิ่มเติม และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ ในหัวข้อที่ครูกำหนดจนงานสำเร็จ 

1.4  ขั้นนำเสนอความรู้  หมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมโดยผู้สอนกำหนดโจทย์

ให้ผู้เรียน เรื่อง เศรษฐศาสตร์ และการบริหารจัดการทรัพยากรโดยผู้เรียนและสมาชิกในกลุ่มได้ร่วมกันคิดและอภิปรายพร้อมกัน

1.5  ขั้นลงมือปฏิบัติหรือประยุกต์ใช้ หมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมโดยให้

ผู้เรียนร่วมกันคิดและสร้างผังความคิด (Concept map) เพื่อนำมาเสนอหน้าชั้นเรียนและให้สมาชิกแต่ละคนสรุปแผนผังความคิดของตนเองจากหัวข้อที่กำหนดให้แล้วนำเสนอความคิดของตนเองต่อผู้สอน

1.6  ขั้นประเมินผล หมายถึง  ขั้นที่จัดกิจกรรมโดยการประเมินผลการ

เรียนรู้จากการสรุปเนื้อหาจดบันทึกเนื้อหาการเรียนรู้ที่ได้เรียน  และการตรวจสอบคะแนนการทำแบบฝึกทักษะหรือแบบทดสอบต่างๆ

           2.  รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด  (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่  4.00- 4.80)  และความคิดเห็นของครูผู้สอนกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีผลประเมินโดยรวม  มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก  (= 2.70,  S.D.  =  0.47)

           3.  ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความสามารถในการแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .05  แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1ทำให้นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1  มีความสามารถในการแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้น

           4.  ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้

      4.1นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1  มีความสามารถในการแก้ปัญหาหลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .05

  4.2นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .05

  4.3 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1มีความคิดเห็นต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาเศรษฐศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  ในภาพรวมอยู่ในระดับเห็นด้วยมาก