ด้วยสภาพสังคมและเศรษฐกิจในปัจจุบัน อาจเป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้พ่อแม่ต้องออกไปทำงานและใช้เวลาอยู่นอกบ้านมากขึ้น ดังนั้นหน้าที่ในการเลี้ยงดูลูกจึงถูกส่งต่อไปที่ ปู่ย่าตายาย ซึ่งในหลายครอบครัวเราจะเห็นถึงปัญหาที่ตามมาในหลาย ๆ ด้าน

ดังนั้นวันนี้เราจะมาพูดถึงสาเหตุที่ทำให้การเลี้ยงดูของปู่ย่าตายาย มักก่อให้เกิดผลกระทบต่อพัฒนาการของลูกมาฝากกันค่ะ

ปกป้อง

เพราะปู่ย่าตายาย มักจะมองว่าหลานคือสมบัติอันล้ำค่า ต้องดูแล ปกป้องอย่างดีที่สุด ดังนั้นเราจะเห็นได้ว่า เด็กที่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างประคบประหงมมากเกินไป จะกลายเป็นเด็กที่มีพัฒนาการโดยรวมค่อนข้างช้า ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก ที่มักจะหยิบจับ หรือช่วยเหลือตัวเองได้น้อย เพราะส่วนมากมีคนทำให้ หรือพัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่ ที่ส่งผลให้ทรงตัวไม่ดี เดินช้า ล้มง่าย เพราะส่วนมากจะถูกอุ้ม หรือให้นั่งรถเข็น เพราะกลัวหลานจะได้รับอันตราย หรือในด้านพัฒนาการทางภาษา บางคนพูดช้า เพราะขาดการมีปฏิสัมพันธ์ เพราะวัน ๆ ถูกปล่อยให้ดูแต่โทรทัศน์ ซึ่งการปกป้องที่มากเกินไป ล้วนแต่ส่งผลเสียต่อพัฒนาการทั้งสิ้น

คิดแทน

เพราะความคิดที่ว่า กลัวหลานลำบาก กลัวหลานไม่สบาย จึงทำให้ในบางครั้ง ปู่ย่าตายาย มักจะมองว่า ควรหาสิ่งที่ดีที่สุดในความคิดของตัวเองมาให้หลาน โดยที่ไม่ได้ให้หลานคิดหรือเลือกเองเลย เมื่อเกิดเหตุการณ์แบบนี้บ่อย ๆ จะทำให้กลายเป็นคนที่ขาดความเชื่อมั่น ขาดทักษะในการตัดสินใจ เพราะคิดว่ามีคนคอยตัดสินใจแทนให้ในทุกเรื่องอยู่แล้ว ซึ่งถ้าไม่ได้รับการแก้ไข จะส่งผลให้เมื่อเขาโตขึ้นจะกลายเป็นคนที่ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง และอาจถูกชักจูงไปในทางที่ไม่ดีได้โดยง่าย

เปรียบเทียบ

ในความคิดของคนรุ่นเก่ามักมองหาตัวอย่าง หรือสิ่งที่ตนเองมองว่าดีอยู่แล้ว เพื่อนำมาเป็นต้นแบบให้กับการเลี้ยงดูของตนเอง จนก่อให้เกิดการเปรียบเทียบ ว่าทำไมเด็กคนนั้นทำได้ ทำไมหลานของเราทำไม่ได้ ถึงแม้การเปรียบเทียบนั้นจะเกิดขึ้นเพราะอยากให้หลานของตนเองพัฒนา หรืออยากให้หลานของตนเองเก่งขึ้น แต่การเปรียบเทียบโดยนำเด็กที่ได้รับการเลี้ยงดูไม่เหมือนกัน ไปเปรียบเทียบกัน ย่อมไม่ก่อให้เกิดผลดี ทั้งกับสภาพจิตใจของผู้เลี้ยง และสภาพจิตใจของตัวเด็กเอง

ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ใช่ว่าแม่แหม่มจะมาบอกว่าการให้ ปู่ย่าตายาย เลี้ยงดูเป็นสิ่งไม่ดี เพราะแม่แหม่มเชื่อว่า ไม่ว่าจะเป็น พ่อแม่หรือปู่ย่าตายาย ทุกคนล้วนแล้วแต่มีความรัก และมีเป้าหมายที่อยากให้ลูก/หลานมีความสุข ประสบความสำเร็จในชีวิต เป็นคนเก่งคนดี ดังนั้นจึงอยากให้พ่อแม่และปู่ย่าตายายหันมาพูดคุย ร่วมมือกันแก้ไขปัญหา และหาทางออกที่ดีที่สุดในการสร้างความสุขให้ลูก/หลาน กันนะคะ

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.