พ่อแม่ส่วนใหญ่มักจะคิดว่าการเลี้ยงลูกด้วยความรัก คือการให้ความสะดวกสบาย และมอบทุกสิ่งทุกอย่างให้กับลูกโดยไม่มีเงื่อนไข แต่จริง ๆ การเลี้ยงดูลูกนั้นสิ่งสำคัญที่สุดคือ การให้ความรักและส่งต่อประสบการณ์การใช้ชีวิตให้กับลูก

พ่อแม่มีหน้าที่ฝึกให้ลูกได้เรียนรู้ว่าชีวิตนั้นมีหลายด้าน ในบางครั้งลูกอาจต้องเจอกับความลำบากบ้าง ซึ่งการฝึกให้ลูกได้ลองออกไปใช้ชีวิตในโลกภายนอกบ้าง ถือเป็นสิ่งที่มีความจำเป็น เพราะบางครั้งการตัดสินใจแก้ไขปัญหาในชีวิต ก็ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ชีวิตที่เราได้สะสมไว้ให้ลูกนั่นเอง

วิธีการ

1. เพราะการตามใจ ไม่ใช่ การแสดงความรัก

พ่อแม่ทุกคนรักลูก และอยากให้ลูกมีความสุข แต่พ่อแม่ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าการแสดงความรัก ไม่ใช่แค่ การตามใจ แต่การแสดงความรักคือ การเลี้ยงดู ใส่ใจลูกตามความเหมาะสม พ่อแม่ต้องมีการสร้างกฎเกณฑ์ร่วมกัน เพื่อให้ลูกเกิดการเรียนรู้ และปรับตัวได้เมื่อถึงวัยที่เขาต้องเข้าสู่สังคมที่ใหญ่ขึ้น เด็กที่ถูกพ่อแม่ตามใจมากจนเกินไป อยากได้อะไรก็ได้ เมื่อไม่ได้ดังใจ ไม่ทันใจ ไม่ถูกใจ ก็โมโห อาละวาด มักจะเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่ขาดวุฒิภาวะและมีปัญหาต่อการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น

2. เรียนรู้ชีวิต ด้วยการฝึกให้ลูกใช้ชีวิต  

เพราะในปัจจุบันไม่ว่าอะไรในชีวิต ก็ดูจะง่ายและสะดวกสบายไปเสียหมด ดังนั้นพ่อแม่จึงควรฝึกให้ลูกได้ใช้ชีวิตหรือทำอะไรด้วยตนเองโดยปราศจากผู้ช่วย หรืออุปกรณ์อำนวยความสะดวกบ้าง เช่น พ่อแม่อาจชวนลูกเดินออกกำลังกายด้วยการเดินไปซื้อของที่ร้านใกล้บ้าน แทนที่จะนั่งรถไป เพื่อฝึกความอดทนและฝึกทักษะการระมัดระวังตนเอง หรือพ่อแม่อาจพาลูกไปเปิดประสบการณ์ใหม่ ๆ ด้วยการนั่งรถเมล์ รถไฟฟ้า ใช้บริการระบบขนส่งของรัฐบ้าง ก็เป็นการสร้างประสบการณ์ที่ดีอย่างหนึ่ง

พ่อแม่อาจสอดแทรกการสอนเรื่องการรู้จักต่อแถว เข้าคิว สอนให้รู้จักการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ที่นั่งต่อผู้อื่นไปด้วย หรือการฝึกให้ลูกได้ช่วยเหลือตัวเอง ด้วยการทำงานบ้านง่าย ๆ ก็เป็นการช่วยฝึกความรับผิดชอบให้ลูกได้อย่างหนึ่ง ซึ่งประสบการณ์เหล่านี้อาจไม่ใช่ประสบการณ์หลัก แต่ถือเป็นประสบการณ์เสริมที่จะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันชีวิตให้กับลูก ทำให้ลูกอยู่ในสังคมได้อย่างเข้มแข็งและมีความสุขมากขึ้น

3. ฝึกให้ลูกรู้จักอดทนและมีความพยายาม  

ด้วยสภาพสังคมที่เปลี่ยนไป ครอบครัวยุคใหม่ต้องใช้ชีวิตด้วยความรีบเร่ง ดังนั้นสิ่งที่ตามมาก็คือ การเลี้ยงลูกแบบสำเร็จรูป พ่อแม่จะเลี้ยงดูลูกแบบปรุงสำเร็จ ทุกอย่างจัดเตรียมไว้ให้พร้อม โดยที่ลูกไม่ต้องทำอะไรเลย ลูกมีหน้าที่แค่ไปโรงเรียนอย่างเดียว ดังนั้นเราจึงเห็นได้อย่างชัดเจนว่า เด็กในกลุ่มนี้ส่วนใหญ่ จะเป็นเด็กที่ขาดความพยายาม ขาดความอดทนรอคอย มีวุฒิภาวะทางอารมณ์ต่ำ เพราะชีวิตไม่เคยเรียนรู้ที่จะต้องทำอะไรเอง

ดังนั้นเมื่อพวกเขาเติบโตขึ้นและต้องออกไปใช้ชีวิตในสังคมที่ไม่มีพ่อแม่คอยเป็นผู้ช่วย เด็กเหล่านี้จะมีภาวะความเครียด กับการที่ต้องเผชิญปัญหาต่าง ๆ ด้วยตนเอง เนื่องจากขาดประสบการณ์ และขาดความอดทนในการแก้ปัญหา ในบางกรณีที่เป็นมากอาจนำไปสู่ภาวะการต่อต้านหรือหลีกหนีสังคม ซึ่งสาเหตุหลักเกิดจาก การที่เด็กไม่ได้เรียนรู้ทักษะในการใช้ชีวิตให้รอบด้านนั่นเอง

เพราะในวัยเด็ก คือวัยแห่งการเรียนรู้ และสร้างรากฐานชีวิตในด้านต่าง ๆ ให้มั่นคง เด็กที่เติบโตขึ้นด้วยการเรียนรู้และได้รับประสบการณ์ที่รอบด้าน จะเติบโตขึ้นเป็นเด็กที่มีพื้นฐานทางอารมณ์ที่มั่นคง และมีทักษะในการปรับตัวเข้ากับสภาวะต่าง ๆ ได้ดี ซึ่งสิ่งเหล่านี้คือสิ่งสำคัญที่จะช่วยนำพาพวกเขาสู่ความสำเร็จในชีวิต

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.