เพราะเรากำลังอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลงและความก้าวหน้า ในทุก ๆ วันมีนวัตกรรมสิ่งใหม่ ๆ เกิดขึ้นอยู่เสมอ ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการดำเนินชีวิตในปัจจุบันของเรา

ดังนั้นเด็กในยุคนี้จึงต้องการทักษะที่มากกว่าความรู้ด้านวิชาการ เพื่อที่จะนำพวกเขาไปสู่ความสำเร็จอย่างมีความสุข ซึ่งทักษะที่กล่าวมานี้ก็คือ “ทักษะชีวิต” หรือ “ทักษะในการใช้ชีวิต” นั่นเอง ซึ่งพ่อแม่สามารถเริ่มฝึกได้ง่าย ๆ จากการเลี้ยงดูของพ่อแม่นั่นเอง โดยวันนี้เรามีตัวอย่างของทักษะชีวิตที่สำคัญ ๆ ที่พ่อแม่ควรเริ่มฝึกให้ลูกดังนี้

วิธีการ

1. รู้ว่าสิ่งไหน “ควรทำ” สิ่งไหน “ไม่ควรทำ”  

หรือหมายถึงการที่เด็กรู้จัก จัดการกับตัวเอง (Self - Management) รู้จักการแบ่งเวลา รู้ว่าหน้าที่ของตนเองคืออะไร โดยที่ไม่จำเป็นต้องมีใครมาบอกหรือบังคับให้ทำ โดยพ่อแม่ต้องทำตัวให้เป็นแบบอย่างที่ดี และคอยปลูกฝังในเรื่องของความรับผิดชอบ บอกถึงเหตุและผลในการกระทำสิ่งต่าง ๆ ให้ลูกได้รับรู้ ที่สำคัญไม่ควรใช้อารมณ์ หรือใช้การห้าม เพราะจะยิ่งทำให้ลูกไม่กล้าที่จะคิดหรือทำในสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเอง สุดท้ายแล้วก็จะกลายเป็นเด็กที่ต้องคอยฟังคำสั่งจากพ่อแม่ตลอดเวลา ไม่สามารถคิดว่าสิ่งใดถูก – ผิด หรือไม่สามารถจัดการปัญหาต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง ซึ่งจะก่อให้เกิดปัญหาเมื่อโตขึ้น เขาอาจอยู่ในภาวะของการถูกชักชวนให้ไปทำในสิ่งที่ไม่ดีได้ง่าย เพราะกระบวนการของสมองไม่ได้ถูกฝึกให้วิเคราะห์หรือตัดสินปัญหาได้ด้วยตัวเองมาตั้งแต่เด็ก

2. มีความมั่นใจ และมีความมุ่งมั่นในเป้าหมาย

ในวัยเด็กนั้นสิ่งสำคัญก็คือ การต้องการความรักและความชื่นชมจากบุคคลที่ตนเองรัก ซึ่งก็คือพ่อแม่หรือบุคคลใกล้ตัว ถ้าเด็กได้รับความรักและการชื่นชมจากบุคคลที่เขารักมากพอ ก็จะเติบโตไปด้วยความคิดที่ว่าตนเองมีคุณค่า มีความภูมิใจ มองเห็นคุณค่าความสามารถของตนเอง ซึ่งจะส่งผลให้เป็นคนที่มีความมั่นใจ มีความคิด กล้าแสดงออก กล้าตัดสินใจ  ที่สำคัญความมุ่งมั่นและความมั่นใจนี้จะเป็นแรงผลักดันสำคัญที่จะทำให้ลูกมีความพยายาม และประสบความสำเร็จในชีวิตได้

3. สามารถปรับตัวและมีความยืดหยุ่นในการใช้ชีวิต

"เพราะสังคมที่พ่อแม่เคยอยู่ อาจไม่ใช่สังคมในแบบที่ลูกอยู่" ดังนั้นนอกจากการเลี้ยงดูให้ลูกเติบโตอย่างมีคุณภาพแล้ว พ่อแม่ควรสอนให้ลูกรู้จักการปรับตัวให้เข้ากับสังคมที่ตนเองอยู่ด้วย การปรับตัวก็คือทักษะที่สำคัญในการเข้าสังคม การที่พ่อแม่สอนให้ลูกสามารถแสดงออกให้เหมาะสมกับกาลเทศะ และรู้จักปรับตัวเมื่อต้องไปอยู่ในสภาพสังคมที่ไม่คุ้นเคย ก็เป็นสิ่งสำคัญ เพราะโลกและสังคมเปลี่ยนแปลงไปทุกวัน ดังนั้นสิ่งที่จะช่วยให้ลูกสามารถใช้ชีวิตได้อย่างประสบความสำเร็จและมีความสุขก็คือ การยอมรับและเข้าใจต่อสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวนั่นเอง

จริง ๆ แล้ว ทักษะชีวิต ก็คือ ทักษะที่ต้องใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน เพื่อให้สามารถนำพาชีวิตไปสู่จุดหมายแห่งความสำเร็จได้ ซึ่งสิ่งสำคัญก็คือ การที่พ่อแม่เตรียมความพร้อม และสร้างพื้นฐานทางความคิดที่ดีให้กับลูก ซึ่งจะส่งผลให้ลูกมีทักษะการใช้ชีวิตที่ดี มีความพยายาม และมีแรงผลักดันที่จะนำพาตัวเองให้ประสบความสำเร็จ ในทางกลับกัน เด็กที่ไม่มีทักษะในการใช้ชีวิต หรือใช้ทักษะชีวิตไม่เป็น จะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ไม่มีความภูมิใจ ไม่เห็นคุณค่าในตนเอง ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาในการใช้ชีวิตได้

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.