ธนาคาร

เมื่อเราได้เงินค่าขนมจากพ่อแม่ พ่อแม่มักจะสอนด้วยว่า ให้รู้จักเก็บออมส่วนหนึ่งไว้ เราอาจเก็บสตางค์ใส่กระปุกออมสินไว้เมื่อกระปุกออมสินเต็มแล้ว พ่อแม่จะนำกระปุกออมสินไปที่ธนาคารเพื่อฝากเงินนั้นไว้กับธนาคาร

ธนาคารเป็นสถานที่รับฝากเงิน ธนาคารรับฝากเงินจากบุคคลทั่วไป ไม่จำกัดว่า เป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ คนนิยมฝากเงินไว้กับธนาคาร แทนที่จะเก็บไว้ที่บ้าน เพราะเงินที่ฝากไว้กับธนาคาร
จะปลอดภัย ไม่มีใครลักขโมยไปได้

ธนาคารจะให้เงินเป็นค่าตอบแทนแก่ผู้ที่ฝากเงินไว้กับธนาคารนาน ๆ เช่น ภายในเวลาหนึ่งเดือน สองเดือน สามเดือน หรือหนึ่งปี สองปี เป็นต้น เงินที่ธนาคารให้เป็นรางวัลสำหรับผู้ที่ฝากเงินไว้กับธนาคารเรียกว่า ดอกเบี้ย ถ้าฝากเงินไว้นานดอกเบี้ยก็จะมากขึ้น

ธนาคารนำเงินที่ได้รับฝากมานั้น ไปให้ผู้ที่ต้องการใช้เงินนั้นกู้ เช่น ให้พ่อค้า แม่ค้า กู้ไป เพื่อซื้อสินค้ามาขาย ให้ผู้ที่ต้องการบ้าน กู้เงินไปซื้อบ้าน และให้ชาวนากู้เงินไปซื้อรถไถไว้ช่วยไถนา เป็นต้น คนที่กู้เงินจากธนาคาร จะต้องเสียดอกเบี้ยให้ธนาคาร เป็นค่าตอบแทน และเมื่อถึงเวลาที่ตกลงกัน ก็จะต้องใช้คืนเงินกู้ให้กับธนาคาร ธนาคารก็จะเอาเงินนี้ ไปให้ผู้อื่นกู้
ต่อ ๆ ไป

เราจะเห็นตึกที่ทำการของธนาคารอยู่ทั่วไป ธนาคารมีชื่อเรียกต่างๆ กันไป เหมือนกับที่คนเราแต่ละคน มีชื่อเฉพาะของตนเอง ชื่อของธนาคารจะตั้งต้นด้วยคำว่า "ธนาคาร" เสมอ

ธนาคารที่นักเรียนรู้จักกันดี คือ ธนาคารออมสิน บางครั้งธนาคารออมสินช่วยให้ความสะดวกแก่นักเรียนในการฝากเงิน โดยนำรถมารับฝากเงินของนักเรียนถึงที่โรงเรียน

ธนาคารส่วนมากจะนำเงินฝากไปให้กู้ เพื่อการค้า และการอุตสาหกรรม ธนาคารเหล่านี้ มีชื่อเรียกรวม ๆ กันว่า ธนาคารพาณิชย์

นอกจากนี้ยังมีธนาคารที่ตั้งขึ้น เพื่อทำหน้าที่เฉพาะเป็นบางเรื่อง ธนาคารที่ทำหน้าที่ให้กู้ยืมเงินแก่เกษตรกรเป็นงานสำคัญ มีชื่อเรียกว่า ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ธนาคารที่มีหน้าที่ด้านการให้กู้ยืมเงิน เพื่อนำไปปลูกสร้าง หรือซื้อหาที่อยู่อาศัย มีชื่อว่า ธนาคารอาคารสงเคราะห์ ธนาคารที่ทำหน้าที่รับฝากเงินของรัฐบาล และของธนาคารอื่น ๆ ทั้งหมด คือ ธนาคารแห่งประเทศไทย

งานอันเป็นธุรกิจหลักของธนาคารทุกแห่งที่เรารู้จักกัน คือ เป็นผู้ค้าเงิน

ธนาคารจะรับฝากเงินและนำเงินฝากนั้นไปให้กู้ยืม ถ้าเงินที่รับฝากมา มีไม่เพียงพอ สำหรับจะให้กู้ยืมบางครั้งบางธนาคารจะกู้ยืมเงินจากแหล่งที่มีเงินเหลือ แล้วนำเงินนั้นไปให้กู้ยืมแก่บุคคลที่ต้องการเงินอีกต่อหนึ่ง

ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธนาคารกลาง) รับฝากเงินจากส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ และธนาคารอื่น ๆ และให้กู้ยืมเงินแก่รัฐบาลและธนาคารพาณิชย์

ธนาคารพาณิชย์ รับฝากเงินจากประชาชนทั่วไป และกู้ยืมเงินจากต่างประเทศ แล้วนำเงินนั้นไปให้นักธุรกิจ ผู้ประกอบการค้า และอุตสาหกรรม กู้ยืมไปลงทุน

ธนาคารออมสิน รับฝากเงินจากประชาชนทั่วไป เช่นเดียวกับธนาคารพาณิชย์ และให้กู้ยืมเงินส่วนมากแก่รัฐบาล

ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร รับฝากเงินจากประชาชนทั่วไป ซึ่งส่วนมากเป็นเกษตรกร รับฝากเงินจากธนาคารพาณิชย์ และกู้ยืมเงินจากธนาคารแห่งประเทศไทย และองค์การระหว่างประเทศ เพื่อนำไปให้ผู้ประกอบอาชีพทางการเกษตรกู้ยืมต่อ

ธนาคารอาคารสงเคราะห์ รับฝากเงินจากประชาชนทั่วไป ส่วนมากเป็นผู้ที่เก็บออมเงินไว้ เพื่อจะขอกู้เงินเพิ่มเติมในภายหลัง สำหรับใช้ในการปลูกสร้าง หรือซื้อหาที่อยู่อาศัย และธนาคารนี้ กู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินอื่น ๆ แล้วนำเงินนั้น ไปให้บุคคลทั่วไปกู้ยืม เพื่อจัดหาที่อยู่อาศัย

ดังนั้นด้านการรับฝากเงินนี้ ธนาคารทำให้ผู้ที่มีเงินเหลือใช้ มีที่เก็บออมเงินอย่างปลอดภัย คือ เก็บออมไว้ในรูปของเงินฝากที่ธนาคาร และด้านการให้กู้ยืมเงิน ธนาคารทำให้ผู้ที่ต้องการใช้เงินมากกว่าที่ตนมีอยู่ ได้มีโอกาสกู้ยืมเงินของผู้อื่นไปใช้ก่อน

อย่างไรก็ตามธนาคารมิได้ให้คนทุกคนกู้ยืมเงินโดยง่าย คนบางคนอาจจะต้องการใช้เงินมากโดยเอาไปใช้จ่ายซื้อของฟุ่มเฟือยแต่ไม่มีทางหารายได้มา เพื่อใช้เงินกู้คืนธนาคารก็จะไม่ให้กู้ แต่ผู้ที่ต้องการใช้เงินเพื่อนำไปใช้หมุนเวียนทำการค้าให้ได้กำไร หรือนำเงินไปลงทุนในกิจการที่จะก่อให้เกิดรายได้เพิ่มมากขึ้น ธนาคารมักจะให้กู้ นายธนาคารที่ดีจะพิจารณาผู้กู้ และวัตถุประสงค์ในการกู้ยืมเงินก่อนเสมอ เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ที่กู้ยืมเงินไปจะสามารถหารายได้นำเงินมาชำระคืนได้ในอนาคต

การกู้ยืมเงินได้ ทำให้นักธุรกิจ และพ่อค้าแม่ค้าสามารถขยายกิจการของตนออกไปได้รวดเร็ว เพราะถ้าไม่มีที่ให้กู้ยืมเงิน นักธุรกิจ หรือผู้ประกอบการค้าทั่ว ๆ ไป ก็จะต้องค่อย ๆ
เก็บหอมรอมริบใช้เวลานานกว่าจะได้เงินทุนมากพอสำหรับลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ เช่น การสร้างโรงงาน สร้างอาคารขนาดใหญ่ หรือปรับปรุงที่ดิน ให้ทำการเกษตรได้ดีขึ้น

ดังนั้นจึงนับว่า ธนาคารเป็นประโยชน์อย่างสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจ คือ ทำให้ผู้มีเงินไม่พอ แต่มีความสามารถเชิงการค้า และอุตสาหกรรม สามารถทำกิจการได้ในเวลาที่เร็วขึ้น
และผู้ที่ออมเงิน โดยนำเงินไปฝากไว้กับธนาคาร ก็นับว่ามีส่วนช่วยทำให้เศรษฐกิจเจริญก้าวหน้าได้เร็วขึ้น เพราะถ้าปราศจากเงินออมเสียแล้วธนาคารก็จะไม่มีเงินสำหรับนำไปให้กู้ยืม

ธนาคารที่ดีจะต้องทำตนให้เป็นประโยชน์ต่อเศรษฐกิจ และสังคม ด้วยการให้กู้ยืมเงินด้วยความระมัดระวังเพื่อให้แน่ใจว่าจะได้เงินคืน โดยต้องคำนึงอยู่เสมอว่าเงินที่ธนาคารนำไปให้
กู้ยืมนั้นเป็นเงินของประชาชนทั่วไปที่ฝากไว้กับธนาคาร และธนาคารควรจะให้กู้ยืมเงินแก่กิจการที่เป็นประโยชน์เพื่อช่วยให้มีการผลิต และมีการขายสินค้ามากขึ้นทำให้ประชาชนมีงานทำเพิ่มขึ้น และมีความเป็นอยู่ดีขึ้น