กิจการจเรทหารบกเริ่มขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) พระองค์ได้ทรงจัดตั้ง " จเรทัพบก " ขึ้นในวันนี้ และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ แต่งตั้งให้ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฏราชกุมาร ทรงรับตำแหน่ง “จเรทัพบก” เป็นพระองค์แรก โดยมีหน้าที่ตรวจราชการทหารทั่วไป ให้กระทำตามระบียบซึ่งกรมยุทธนาธิการได้ออกไว้ ทั้งดำริการแก้ไขเพิ่มเติมสิ่งที่ทรงเห็นว่ายังบกพร่องอยู่ในกรม และกองทหารทั่วไป
พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งนี้ตลอดมาจนเสด็จเถลิงถวัลย์ยราชสมบัติเมื่อพ.ศ. 2453 เฉลิมพระปรมาภิไธยว่า “พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว” (รัชกาลที่ 6) ซึ่งนับได้ว่าทรงเป็นต้นกำเนิดของกิจการจเร และกรมจเรทหารบกสืบมาตราบจนทุกวันนี้ และเพื่อเป็นสิริมงคลแก่หน่วย กรมจเรทหารบก จึงได้ยึดถือเอาวันที่6 พฤษภาคม ของทุกปี เป็นวันคล้ายวันสถาปนากรมจเรทหารบก
มีหน้าที่ตรวจราชการ สืบสวนสอบสวนในเรื่องเกี่ยวกับประสิทธิภาพ และราชการของหน่วยต่าง ๆ ของกองทัพบก การสืบสวนสอบสวนและพิจารณาเรื่องราวร้องทุกข์ การร้องเรียนที่เกี่ยวกับราชการ ทหาร หรือข้าราชการของกองทัพบก
รูปแหนบมีลายพระมหาวชิราวุธ มีสีเงิน อันหมายเอาพระบรมนามาภิไธยที่ต้องกัน ประดิษฐานอยู่บนพานแว่นฟ้า ปากกระจับ ปากกระจับชั้นตั้งบนพระแท่นเท้าสิงห์เป็นรูปแบบเพื่อเฉลิมพระเกียรติให้สมกับพระบารมี ตามแบบแผนแห่งราชประเพณี เป็นสีทองพระมหาวชิร เขียนเป็นพระรัศมีโดยรอบแผ่ไปสุดขอบ หมายถึงพระบรมเดชานุภาพอันแผ่ไพศาลทั่วทุกสารทิศ อยู่ภายในขอบรักร้อยกระหนาบด้วยลายเนื่องที่เดินลายออกจากลายตาบทิศ อันเป็นตัวออกลาย อันหมายถึงความรักสามัคคี ร้อยรักร่วมภักดีในพระองค์ผู้ทรงเป็น "จเรทัพบก" พระองค์แรก เขียนเป็นสีทองในพื้นแหนบสีดำ
ตราสัญลักษณ์เป็นรูปสุครีพตรวจพล หัตถ์ขวาทรงพระขรรค์ หมายถึงการตรวจ การเสริมสร้างประสิทธิภาพความพร้อมรบ และการประหยัดของหน่วยทหาร เบื้องล่าง มีแถบปลายแหลมมีคำว่า " สุวิชาโน ธัมมานุ ธัมมะ ปฏิปันโน ธัมมัฏโฐ " แปลว่า รู้ธรรม ปฏิบัติธรรม และเป็นธรรม หมายถึง การรู้ระเบียบแบบธรรมเนียมทหาร ปฏิบัติตามระเบียบ ฯ และเป็นระเบียบ ทั้งหมดบรรจุอยู่ในวงกลม เบื้องบนมีคำว่า " กรมจเรทหารบก " เบื้องล่างมีอักษรภาษาอังกฤษคำว่า " INSPECTOR GENERAL DEPARTMENT "