การตั้งชื่อวิทยาศาสตร์สำหรับสัตว์มีหลักเกณฑ์สำคัญก็คือต้องตั้งเป็นภาษาละติน หรือถ้าเป็นภาษาอื่นก็ต้องทำให้มีลักษณะเป็นภาษาละตินเสียก่อนหลักการตั้งชื่อจะได้กล่าวเป็นตอน ๆ ตามหัวข้อในอนุกรมวิธานสัตว์ดังต่อไปนี้คือ
ก. หลักการตั้งชื่อกลุ่มวงศ์
๑. ต้องเป็นคำนามพหูพจน์ในวรรคแรก
๒. คำลงท้ายกลุ่มวงศ์มีดังนี้
ชื่อกลุ่มวงศ์นี้ขึ้นต้นด้วยอักษรพิมพ์ใหญ่เสมอ
๓. ชื่อวงศ์ ตั้งขึ้นโดยต่อท้าย "แบบของสกุล" (type-genus) ที่ผู้ตั้งชื่อเห็นว่าเหมาะสมที่สุด ด้วย "idae" โดยปกติจะเลือก "แบบสกุล" ที่มีคนรู้จักกันดี และ เป็นตัวแทนที่ดีของวงศ์
๔. วิธีปฏิบัติตามข้อ ๓ ข้างบนก็คือตัดคำลงท้ายของ "แบบสกุล" ที่ลงท้ายด้วย -ae, -i, -is หรือ -ius ออกก่อนแล้วเติมด้วยคำลงท้ายที่เหมาะสมในข้อ ๒
๕. ถ้าคำลงท้ายของแบบสกุลไม่เป็นภาษาละตินให้เปลี่ยนเป็นลักษณะภาษาละตินด้วยการต่อคำลงท้ายตามข้อ ๒ เช่น Carabus เป็น Carabi- ตัด -i ออกเป็น Carab- แล้วต่อท้ายด้วย -idae เป็น Carabidae
๖. ถ้าคำลงท้ายของ "แบบสกุล" เมื่อเปลี่ยนรากศัพท์ละตินแล้ว ลงท้ายด้วย i ทำให้มี i สองตัวเป็น "ii" ก็ให้ตัด -i ออกก่อน ๑ ตัว ตามข้อ ๒ แล้วเติมด้วย -idae เช่น Acridium เป็น Acridii- ตัด -i ออกเป็น ๑ ตัว Acridi- แล้วต่อท้ายด้วย -idae เป็น Acridiidae
๗. ถ้าคำลงท้ายของ "แบบสกุล" เป็นสัมพันธการกให้เปลี่ยนเข้ารากศัพท์เดิมก่อนแล้วต่อคำลงท้ายตามข้อ ๒ เช่น Strix เป็น Strigis ตัด -is ออกเป็น Strig- แล้วต่อท้ายด้วย -idae เป็น Strigidae
๘. ถ้าหาก "แบบสกุล" เป็นภาษาที่อื่นซึ่งไม่ใช่ภาษาคลาสสิก (ละติน หรือกรีก) และ ไม่อาจทราบรากศัพท์ได้แน่นอนให้ถือว่ารากศัพท์นั้นใช้ได้เมื่อต่อคำลงท้ายตามข้อ ๒ กับรากศัพท์นั้น เช่น Aphis รากศัพท์อาจจะเป็นไปได้ทั้ง Aphi- หรือ Aphid- เมื่อดำเนินตามข้อ ๕ แล้ว และ เติมคำที่เหมาะสมตามข้อ ๒ จะเป็นวงศ์ Aphidae หรือ Aphididae ก็ได้
๙. ถ้า "แบบสกุล" มีรากศัพท์เดิมมาจากภาษากรีกโดยได้ถูกทำให้เป็นลักษณะภาษาละตินแล้วให้ตัดคำลงท้ายที่มีลักษณะภาษาละตินนั้นออกแก้ให้เป็นภาษาละตินแล้วต่อคำลงท้ายข้อ ๒ ดังนี้ คำกรีก Leptokeras ทำให้เป็นลักษณะภาษาละติน Leptocerus ตัด -us ออก เหลือ Leptocer- และเติม -idae เป็น Leptoceridae
๑๐. ถ้าชื่อ "แบบสกุล" ลงท้ายด้วยภาษาอื่น นอกจากภาษาละติน หรือ กรีก ที่ทำให้ลักษณะเป็นภาษาละตินแล้ว การวินิจฉัยชี้ขาดอักษรตัวท้าย ก่อนต่อด้วยคำลงท้ายตามข้อ ๒ ให้เป็นสิทธิของผู้ตั้งชื่อวงศ์คนแรก
ข. หลักการตั้งชื่อกลุ่มสกุล
๑. ต้องเป็นคำนามเอกพจน์ ในกรรตุการกในภาษาละติน หรือ ภาษากรีก ถ้าหากคำนั้นไม่ใช่คำละตินให้ทำคำลงท้ายให้เป็นภาษาละตินและควรเป็นคำง่ายๆ
๒. ชื่อกลุ่มสกุลต้องเขียนขึ้นด้วยอักษรตัวพิมพ์ใหญ่เสมอ
๓. ชื่อกลุ่มสกุลที่มีมากกว่าหนึ่งพยางค์ ถ้าจะนำมาต่อกันจะต้องเป็นภาษาเดียวกัน เช่น คำละตินกับละติน หรือ กรีกกับกรีก
๔. ชื่อกลุ่มสกุลที่ตั้งจากชื่อคน คนมีชื่อเสียงในสมัยโบราณ หรือ ชื่อตัวเอกในวรรณคดีโบราณถ้าไม่ใช่ภาษาละตินแล้วให้เปลี่ยนท้ายคำของชื่อเหล่านั้นให้เป็นลักษณะภาษาละติน
|