ช่างเขียนที่มีชื่อเสียงย่อมได้รับการฝึกหัดมาอย่างดีื ในสมัยโบราณผู้ที่ต้องการจะเป็นช่างเขียนต้องเริ่มต้นด้วยการฝึกหัดงานในสำนักช่างเขียนมีครูที่เป็นพระหรือฆราวาสผู้ฝึกหัดคงเริ่มด้วยการปรนนิบัติรับใช้ครู จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์อันเป็นงานง่าย ๆ ก่อนที่จะฝึกเขียนภาพ เมื่อเริ่มมีฝีมือเป็นช่างฝึกหัดได้ครูก็เริ่มปล่อยให้แสดงฝีมือจนชำนาญมีชื่อเสียงแล้วจึงออกไปรับงานแสดงฝีมือเอง รายที่ไปไกล ๆ เลยตั้งถิ่นฐานรกรากอยู่ที่นั่นและเริ่มมีลูกมือ ลูกศิษย์ลูกหาฝึกฝนกัน จนได้ช่างเขียนรุ่นต่อ ๆ มา ในที่สุดกลายเป็นสกุลช่างตามท้องถิ่นนั้น ๆ สืบเนื่องกันเป็นทอด ๆ ก่อนที่ระบบโรงเรียนจะเข้ามามีบทบาทแทนที่
ช่างหลวงที่ประจำราชสำนักย่อมเขียนภาพอย่างมีระเบียบแบบแผนยิ่งกว่าช่างตามท้องถิ่นที่ห่างไกลออกไป ชื่อเสียงและฝีมืออันประณีตของช่างหลวงจึงเป็นที่ยอมรับกันทั่วไป งานของช่างหลวงจึงมีอิทธิพลต่อการเขียนของช่างท้องถิ่น การถ่ายเทอิทธิพลศิลปะจากกลุ่มช่างหนึ่งไปยังอีกกลุ่มช่างหนึ่งนั้นมีอยู่เสมอซึ่งเกิดจากการติดต่อกันการที่ได้รับรู้ได้ดูได้เห็นย่อมรับเอาสิ่งที่ดีที่น่าพอใจนำมาปรับใช้ในงานเขียนของตนจึงเกิดมีลักษณะทางศิลปะที่งอกเงยขึ้นใหม่เป็นรูปแบบร่วมสมัยกันได้ทางหนึ่ง อย่างไรก็ดีลักษณะเฉพาะของสกุลช่างและของช่างที่มีความถนัดต่างกันย่อมแฝงอยู่ในงานเขียนของตนไม่มากก็น้อย จึงกล่าวได้ว่าเมื่อดูภาพจิตรกรรมไทยโดยผิวเผินแล้วอาจเห็นว่าเหมือน ๆ กัน แต่หากพิจารณาให้ละเอียดลออแล้วย่อมเห็นได้ว่ามีข้อแตกต่างกันไปตามลักษณะเฉพาะของฝีมือช่างหรือของสกุลช่าง หลังจากอิทธิพลของตะวันตกแพร่หลายเข้ามาสู่ประเทศไทยระลอกสำคัญเริ่มตั้งแต่รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สังคมไทยมีการปรับเปลี่ยนที่รวดเร็วกว่าเดิม แนวความคิดและวิธีการเขียนภาพอย่างตะวันตกแพร่หลายเข้ามาควบคู่กับอิทธิพลทางด้านอื่น ๆ ซึ่งมีผลต่อวิถีชีวิตของชาวไทยด้วย
การปรับเปลี่ยนอย่างเด่นชัดมีมาเป็นลำดับจนถึงปัจจุบันในส่วนของช่างเขียนที่บัดนี้นิยมเรียกกันว่า จิตรกรนั้น ส่วนใหญ่จะเลิกการเขียนภาพไทยแบบประเพณีไปแล้วนิยมเขียนภาพแนวสากลร่วมแนวทางกับจิตรกรรมของนานาประเทศทั้งนี้เป็นเรื่องปกติของการปรับเปลี่ยนทางด้านแนวความคิด วัฒนธรรม และการแสดงออก อันสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคม งานของช่างเขียนที่เคยสร้างขึ้นเพื่อจรรโลงพุทธศาสนา มีราชสำนักหรือสถาบันทางศาสนาซึ่งมีวัดให้การสนับสนุนก็เปลี่ยนไป จิตรกรสร้างงานตามแนวความคิดแนวถนัดของตนโดยไม่จำเป็นต้องเขียนเรื่องอันเนื่องในศาสนาตามแบบอย่างประเพณีอีกต่อไป มีรายได้จากการขายภาพหรือรับจ้างเขียนภาพบ้างก็รับราชการเป็นอาจารย์สอนศิลปะตามสถาบันการศึกษาของราชการหรือของเอกชน โดยใช้เวลาว่างเขียนภาพด้วย วงการธุรกิจของยุคปัจจุบันที่มีการแข่งขันกันมากยิ่งขึ้นทุกทีต้องอาศัยศิลปะสื่อเพื่อการขายสินค้า จิตรกรก็เข้าไปมีบทบาทอยู่ด้วย เช่น ทางด้านงานออกแบบโฆษณาที่มีวัสดุอันหลากหลายให้เลือกใช้
หน้าที่ของช่างเขียนที่เปลี่ยนไปตามกาลเวลานั้นสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตรกรรมจากแบบประเพณีไทยมาเป็นแบบร่วมสมัยในปัจจุบัน อย่างไรก็ตามคุณค่าของจิตรกรรมแบบประเพณีไทยยังเป็นที่สนใจกันในกลุ่มจิตรกรรุ่นใหม่บางกลุ่ม เขาเหล่านั้นพยายามหาวิธีสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่ให้สอดคล้องกับยุคสมัยส่วนหน้าที่ของจิตรกรรมไทยแบบประเพณีก็เปลี่ยนไปจากภาพจิตรกรรมฝาผนังในอุโบสถหรือวิหารกลายเป็นภาพแขวนประดับผนังโรงแรม ผนังสำนักงานทันสมัยหรือตามห้องแสดงภาพที่มีอยู่ทั่วไป
โลกทัศน์ของชาวไทยที่ผูกพันอยู่กับแนวความคิดในพุทธศาสนาสะท้อนอยู่ในภาพจิตรกรรมแบบประเพณีที่งดงามตามแนวทางที่เรียกว่า อุดมคติกึ่งสมจริง กิจกรรมทางสังคมชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนได้รับการถ่ายทอดจำลองอยู่ในภาพจิตกรรมด้วย นับเป็นคุณค่าทางประวัติศาสตร์อย่างหนึ่งนอกเหนือจากคุณค่าที่เราได้เรียนรู้ถึงภูมิปัญญาและฝีมือของช่างโบราณที่ถ่ายทอดเรื่องราวทางศาสนาออกมาเป็นภาพอย่างมีระเบียบงดงามและแนบเนียน คุณค่าเหล่านี้มิได้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วหากแต่ต้องใช้ระยะเวลาอันยาวนาน สั่งสม สืบทอด และปรับปรุงกันมาหลายศตวรรษ