เรื่อง: ธนกร แตงงาม ภาพประกอบ: อารัมภ์พร เอี่ยมวุฒิ

 What is El Nino? 

สภาพอากาศที่แปรปรวนเดี๋ยวร้อนสุด ๆ อยู่ ๆ ก็กลับมาหนาว รู้หรือไม่ว่าเกิดจาก ปรากฏการณ์เอลนีโญ่ โดยในปี 2558 อยู่ในระดับ “ซูเปอร์เอลนีโญ่” โดยตรวจวัดอุณหภูมิความร้อนของโลกได้ค่าเฉลี่ยสูงสุด จนทำลายสถิติในรอบระยะมากกว่า 135 ปี

เอลนีโญ่

เป็นความผิดปกติทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นโดยกระแสน้ำอุ่นบริเวณเส้นศูนย์สูตรไหลย้อนกลับจากมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกไปตะวันออกและเข้าแทนที่กระแสน้ำเย็น ทำให้น้ำในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกร้อนกว่าน้ำทางมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเป็นบริเวณกว้าง ส่งผลให้อากาศเหนือกระแสน้ำเย็นมีอุณหภูมิสูงขึ้นและมีความชื้นมากขึ้น ทำให้พื้นที่บริเวณทวีปอเมริกาใต้ซึ่งเคยแห้งแล้งกลับมีฝนตกหนักเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง พายุนี้ก่อให้เกิดอากาศร้อนและมีความชื้นสูงแผ่ขึ้นเหนือท้องฟ้าและมีผลต่อระดับความสูงของกระแสลมยังผลให้อากาศทั่วโลกแปรปรวน

ลักษณะของเอลนีโญ่

-ผิวน้ำทะเลอุ่นขึ้นผิดปกติ

-กระแสน้ำอุ่นไหลลงทางใต้ตามชายฝั่งเปรู

-เกี่ยวข้องกับอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่สูงขึ้นทางด้านตะวันออก และตอนกลางของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร

-ปรากฏตามชายฝั่งประเทศเอกวาดอร์ และเปรูเหนือ (บางครั้งประเทศชิลี)

-เชื่อมโยงกับการเปลี่ยนแปลงของความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเล

-เกิดร่วมกับการอ่อนกำลังลงของลมค้าที่พัดไปทางทิศตะวันตกบริเวณแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร

-เวียนเกิดซ้ำแต่ช่วงเวลาไม่สม่ำเสมอ

-เกิดแต่ละครั้งนาน 12-18 เดือน

ผลกระทบด้านภูมิอากาศ

-บริเวณที่เคยมีฝนชุกจะกลับแห้งแล้ง

-บริเวณที่เคยแห้งแล้งจะมีฝนชุก

ขนาดของเอลนีโญ่

ดัชนีวัดขนาดเอลนีโญ่ที่สำคัญและชัดเจน คือ อุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่เพิ่มสูงขึ้นทางตะวันออกหรือตอนกลางของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร อุณหภูมิยิ่งสูงกว่าปกติเท่าไร ปรากฏการณ์ยิ่งรุนแรงมากเท่านั้น และนักวิทยาศาสตร์ได้แบ่งขนาดของเอลนีโญ่ออกเป็น อ่อนมาก อ่อน ปานกลาง รุนแรง หรือรุนแรงมาก

-ขนาดรุนแรงมาก : ปริมาณฝนสูงมากที่สุด มีน้ำท่วม และเกิดความเสียหายในประเทศเปรู มีบางเดือนในช่วงฤดูร้อนและฤดูใบไม้ร่วงของซีกโลกใต้ที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณชายฝั่งสูงกว่าปกติมากกว่า 7◦C

-ขนาดรุนแรง : ปริมาณฝนสูงมาก มีน้ำท่วมตามบริเวณชายฝั่ง เกิดความเสียหายในเปรู มีหลายเดือนในช่วงฤดูร้อนและฤดูใบไม้ร่วงของซีกโลกใต้ที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณชายฝั่งสูงกว่าปกติ 3◦-5◦C

-ขนาดปานกลาง : ปริมาณฝนสูงกว่าปกติ มีน้ำท่วมตามบริเวณชายฝั่ง ความเสียหายที่เกิดขึ้นในประเทศเปรูอยู่ในระดับต่ำ โดยทั่วๆ ไปอุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณชายฝั่งในช่วงฤดูร้อนและฤดูใบไม้ร่วงในซีกโลกใต้จะสูงกว่าปกติ 2◦-3◦C

แนวทางแก้ไข - ป้องกัน

-เกษตรกรเตรียมพร้อมเก็บกักน้ำเพื่อรับสถานการณ์ภัยแล้ง เช่น การทำสระน้ำประจำไร่นา ตามแนวพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

-ในภาครัฐต้องเตรียมพร้อมกับระบบจัดการน้ำเพื่อรับมือกับสภาวะภัยแล้งที่เป็นผลกระทบจากปรากฏการณ์เอลนีโญ่

-ประชาชนทั่วไปควรช่วยกันประหยัดน้ำ

-ไม่สร้างมลภาวะเป็นพิษที่ทำให้โลกร้อนขึ้น

-ปลูกต้นไม้

ข้อมูลจาก :กรมอุตุนิยมวิทยา www.tmd.go.th