เรื่องเกิดขึ้นตั้งแต่เมื่อครั้งสถาปนากรุงเทพฯ เป็นราชธานี เล่ากันว่าในครานั้นมีคำสั่งให้หัวเมืองต่างๆ ส่งไม้ที่มีลักษณะดีลอยตามน้ำเพื่อนำไปคัดเลือกให้เป็นเสาเอกและเสาตะเคียนต้นหนึ่งที่ถูกตัดจากป่าดงพญาไฟ (ป่าดงพญาเย็น) เมืองสระบุรี ก็ถูกส่งลอยตามแม่น้ำป่าสักเข้าไปคัดเลือกด้วยเช่นกัน จะด้วยเหตุผลใดก็ตาม ผลปรากฏว่าเสาต้นนั้นไม่ได้รับเลือกให้เป็นเสาเอกทำให้นางไม้ที่สิงสถิตอยู่ในเสาต้นนั้นเสียใจมาก จึงบันดาลปาฏิหาริย์ให้เสาต้นนั้นลอยทวนแม่น้ำป่าสักกลับมาที่สระบุรีและทิ้งตัวจมลงใต้น้ำบริเวณ “บ้านไผ่ล้อมน้อย” ในรุ่งอรุณ นับจากนั้นก็มีเรื่องเล่าชวนขนหัวลุกว่า
คาถาบูชานางตะเคียน โดย เรสวง ขวัญเมือง
ตำนานเกี่ยวกับนางไม้ร้องไห้นี้มีมานมนานกว่า 100 ปี จนทำให้หลายคนอยากอัญเชิญเสาขึ้นมาจากน้ำ แต่ไม่มีใครรู้แน่ชัดว่าเสาต้นนั้นอยู่ตรงไหนกันแน่ จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2501 ได้มีการเข้าทรง ให้เจ้าพ่อเจ้าแม่ช่วยชี้จุดที่เสาจมอยู่ใต้น้ำ ก็ปรากฏว่าชี้ได้อย่างถูกต้อง ทำให้สามารถค้นเจอเสาและอัญเชิญขึ้นมาจากน้ำได้
ขอบคุณภาพปกจาก http://Tourthai.TourismThailand.org