รูปภาพจาก : www.t-pageant.com และ http://board.postjung.com
คำว่า 18 มงกุฎ เดิมทีหมายถึง วานร 18 มงกุฎ เป็นวานรที่มาจากสองเมืองคือ เมืองขีดขิน ของสุครีพ และเมืองชมพู ของท้าวมหาชมพู วานรสิบแปดมงกุฏนี้แต่เดิมก็คือเทวดา 18 องค์ ที่อาสามาช่วยพระนารายณ์ ตอนอวตารมาเป็นพระรามนั้นเอง วานรทั้ง 18 ตน มีรายนามดังนี้
1. เกยูร
2. โกมุท
3. ไชยามพวาน
4. มาลุนทเกสร
5. วิมลวานร
6. ไวยบุตร
7. สัตพลี
8. สุรกานต์
9. สุรเสน
10. นิลขัน
11. นิลปานัน
12. นิลปาสัน
13. นิลราช
14. นิลเอก
15. วิสันตราวี
16. กุมิตัน
17. เกสรทมาลา
18. มายูร
มูลเหตุที่ทำให้คำดี ๆ ว่า "สิบแปดมงกุฎ" กลายความหมายมาเป็นคำไม่ดีนั้น มีที่มาจากเหตุการณ์ในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้มีกลุ่มนักเลงการพนันใหญ่ที่ถือว่ามีชื่อเสียงโด่งดังในยุคนั้น ตามร่างกายจะนิยมสักรูปมงกุฎ จนเป็นที่มาของสำนวน "สิบแปดมงกุฎ" ในทางร้าย ที่หมายถึง พวกนักเลงการพนัน พวกที่มีเล่ห์เหลี่ยมกลโกง นักต้มตุ๋น ซึ่งพลอยทำให้ชื่อเสียงเกียรติคุณดี ๆ ของวานรสิบแปดมงกุฎ(เทวดา) เลือนหายไปและกลายความไปในที่สุด
ในหนังสือ "สำนวนไทย" ของ ขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธ์) เขียนไว้ว่า สิบแปดมงกุฎ นำมาใช้เป็นสำนวนในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อมีนักเลงการพนันใหญ่ลือชื่อพวกหนึ่ง กล่าวกันว่าเป็นนักเลงชั้นยอด สักตามตัวเป็นรูปมงกุฎ จึงเรียกว่า สิบแปดมงกุฎ ตามเรื่องราวในรามเกียรติ์ จากนั้นถ้าใครเป็นนักเลงการพนันก็เลยเรียกว่า สิบแปดมงกุฎ
ทุกวันนี้ สิบแปดมงกุฎมิใช่สำนวนที่ใช้เรียกพวกนักเลงพนันเท่านั้น แต่ใช้เรียกพวกมิจฉาชีพทั้งหลาย เป็นสำนวนที่พบเห็นบ่อยมากตามสื่อมวลชนต่าง ๆ ซิ่งมีความหมายถึงพวกที่ยักยอก ต้มตุ๋น หลอกลวงให้ผู้อื่นหลงเชื่อแล้วยักย้ายถ่ายเททรัพย์สินผู้อื่นมาเป็นของตน