เราจะมาพูดถึงจุดเริ่มต้นของความรักของนกเงือกเวลาที่นกเงือกตัวผู้สนใจตัวเมียตัวไหน ตัวผู้ก็จะนำอาหารมาให้จนกว่าตัวเมียจะพึงพอใจในอาหารของตน หากตัวเมียรู้สึกพึงพอใจในอาหารถึงจะรับรักและยอมย้ายมาอาศัยอยู่ด้วยกัน ‘นกเงือก’ มีลักษณะการทำรังที่แปลกจากนกอื่น คือ เมื่อถึงฤดูกาลทำรัง นกคู่ผัวเมียจะพากันหารัง ซึ่งได้แก่โพรงไม้ตามต้นไม้ใหญ่ เช่น ต้นยางที่อยู่ในที่ลับตา เมื่อตัวเมียเข้าไปอยู่ในโพรง จะทำความสะอาดแล้วเริ่มปิดปากโพรงด้วยวัสดุต่าง ๆ เช่น ดิน เปลือกไม้ โดยตัวเมียจะขังตัวเองอยู่ภายในรังเพื่อออกไข่และเลี้ยงลูก หากวันใดวันนึงระหว่างการหาอาหาร ตัวผู้เกิดอันตรายถึงชีวิต นกตัวเมียและลูกน้อยก็จะรอคอยวันกลับมาจนกว่าตัวเองนั้นจะตายตามไป
‘นกเงือก’ จึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลระบบนิเวศของป่า จากการวิจัยพบว่า นกเงือกกินผลไม้ได้มากกว่า 300 ชนิด โดยเฉพาะผลไม้ที่มีขนาดผลใหญ่กว่า 1.5 เซนติเมตรที่นกขนาดเล็กไม่สามารถช่วยกระจายเมล็ดได้ จึงได้สมญานามว่า ‘นักปลูกป่า’ นอกจากนี้ นกเงือกยังเป็นผู้ล่าสำคัญของระบบนิเวศป่า จึงช่วยควบคุมประชากรสัตว์ขนาดเล็กอย่างแมลงและหนูได้ และด้วยความสัมพันธ์ของ ‘นกเงือก’ กับระบบนิเวศในป่า ทำให้นกเงือกมีความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ป่า ซึ่งในประเทศไทยมีนกเงือกทั้งหมด 13 ชนิด และหลายชนิดอยู่ในสภาวะใกล้สูญพันธุ์ และหากนกเงือกมีจำนวนลดลงหรือสูญพันธุ์ สิ่งมีชีวิตอื่นๆ อาจสูญพันธุ์ตามไปด้วย
ขอบคุณข้อมูลจาก : มูลนิธิสืบนาคะสเถียร, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช