ผู้หญิงหลายคนอาจชอบที่ประจำเดือนไม่ค่อยมา ไม่ว่าจะเพราะสบายตัวดี  ไม่เหนอะหนะ ไม่ปวดท้องสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างไม่มีข้อจำกัด แต่รู้หรือไม่ว่า คุณอาจเสี่ยงเป็น  “โรคถุงน้ำในรังไข่หลายใบ” หรือที่เรียกกันว่า “PCOS”  ก็เป็นได้ 

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเปิดเผยว่า “โรคถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (PolyCystic Ovary Syndrome) เกิดจากความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ ทำให้ในรังไข่เต็มไปด้วยถุงน้ำ ถุงน้ำเหล่านั้นคือ ไข่ที่ใบเล็กเกินไป ผู้หญิงทั่วไปโดยปกติทุก ๆ เดือนจะมีไข่โตเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. เพียง 1 ใบหลุดออกมาจากรังไข่ หากได้ปฏิสนธิกับอสุจิก็จะทำให้ตั้งครรภ์ แต่หากไม่มีการปฏิสนธิ ผนังมดลูกก็จะหลุดลอกออกมาเป็นประจำเดือน 

แต่คนที่เป็น PCOS นั้น ไข่มักโตไม่เกิน 1 ซม. และมีมากกว่า 20 ใบ เมื่อเป็นเช่นนี้ผนังมดลูกจึงไม่หลุดลอก ประจำเดือนจึงมาช้า หรืออาจขาดหายไปหลายเดือนได้ และเป็นสาเหตุหนึ่งของการมีบุตรยาก ผนังมดลูกที่ไม่หลุดลอกออกมาเป็นเวลานานยังเพิ่มความเสี่ยงของการเป็นมะเร็งผนังมดลูกสูงขึ้นอีกด้วย 

นอกจากเรื่องประจำเดือนแล้ว PCOS ยังทำให้ฮอร์โมนเพศชายในร่างกายสูง ส่งผลให้สิวขึ้น ผมร่วง มีขน มีหนวด สาวๆ หลายท่านอาจไปปรึกษาหมอผิวหนังเพื่อรักษาสิว แต่หากว่าสาเหตุเกิดจาก PCOS แล้วไม่รักษาทางนรีเวชร่วมด้วย สิวก็จะเป็นเรื้อรังและรักษาหายได้ยาก

นอกจากความผิดปกติของต่อมไร้ท่อยังทำให้ผู้ป่วย PCOS เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน (Insulin resistance) ร่างกายย่อยน้ำตาลได้ไม่ดี เกิดการสะสมของไขมัน น้ำหนักตัวจึงขึ้นง่าย และเพิ่มความเสี่ยงการเป็นเบาหวานในอนาคตได้ แม้จะยังไม่ทราบว่าสาเหตุที่แท้จริงของ PCOS คืออะไร แต่แพทย์ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่สันนิษฐานว่าเกิดจากความเครียด การนอนดึก พักผ่อนน้อย การบริโภคแป้งหรือรสหวานมาก และขาดการออกกำลังกาย 

แนวทางการรักษาโรค PCOS มักเริ่มจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก่อน หากผู้ป่วย PCOS คนใดน้ำหนักมากก็ควรจะลดน้ำหนัก มีงานวิจัยบอกว่าหากลดน้ำหนักได้ 10% ของน้ำหนักตัว ประจำเดือนจะเริ่มกลับมาเป็นปกติมากขึ้น เช่น หนัก 80 กิโลกรัม ก็ควรลดให้ได้สัก 8 กิโลกรัม การพักผ่อนให้เพียงพอ การลดบริโภครสหวานหรือแป้งที่มากเกิน การออกกำลังกาย เป็นต้น หรือการให้ยาฮอร์โมน ยากระตุ้นไข่ต่าง ๆ เพื่อรักษาในลำดับถัดไป

ในปัจจุบันมีผู้ป่วยหลายคนเลือกวิธีการรักษาด้วยแพทย์แผนจีน ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งเเนวทางรักษาที่กำลังเป็นที่แพร่หลาย เพราะหลังจากแพทย์แผนจีนแนะนำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร่วมกับการใช้ยาสมุนไพรจีนควบคู่กับการฝังเข็มเพื่อแก้ปัญหาจากภายในแล้ว ร่างกายจะสมดุลขึ้นและทำให้ไข่ตกได้เอง และประจำเดือนมาได้สม่ำเสมอขึ้น โดยไม่ได้ใช้ฮอร์โมนจากภายนอก ทำให้อาการต่าง ๆ ดีขึ้น ทั้งยังเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติได้อีกด้วย แพทย์แผนจีนจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจของการรักษา PCOS”

สำหรับใครที่มีปัญหากับอาการ PCOS หรือสงสัยว่าจะเป็นโรคดังกล่าว อย่านิ่งนอนใจควรรีบหาเวลาไปตรวจ และเลือกแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกับตัวเอง ก็จะมีโอกาสในการหายได้รวดเร็วยิ่งขึ้น